بیشتر ماها شب ها که میریم بخوابیم باید کلی تلاش کنیم تا چشمامون سنگین شه و خوابمون ببره و این واقعا خوب نیست. این فکت گرافی برامون ۵ تا پیشنهاد داره که با رعایت کردنشون زود تر خوابمون میبره و اینجوری فرداش هم روز بهتری رو شروع میکنیم
آیا اکثر اوقات دیر به سرکار یا قرار ملاقاتتان می رسید؟ شب ها به سختی خوابتان می برد و صبح برخواستن از خواب برایتان غیرممکن است؟ سرانجام پرخوابی ناتوانی و ضعف است که سبب می شود اکثر اوقات احساس خستگی و درماندگی داشته باشیدو به نوعی از زندگی عقب بیافتید.انجمن ناجی در این مقاله به شما خواهد گفت که چطور می توانید برنامه خواب خود را متعادل کرده و از پرخوابی نجات پیدا کنید. درمان پرخوابیپرخوابی و دلایل آن 1. تشخیص دهید که آیا پرخواب هستید یا خیر؟
صرفنظر از ناتوانی صبحگاه شما موقعبرخاستن از خوابو دیر رسیدن به مدرسه، کار و یا قرار ملاقات،کسی که بیش از حد نرمال می خوابد مبتلا به پر خوابیست. اگر بزرگسال هستید و بیش از 11 ساعت در شبانه روزمی خوابید حتما به پرخوابی دچار هستید و همین سبب خواب آلودگی در طول روز می شود.استاندارد زمان خواب برای بزرگسالان چیزی حدود 6 تا 8 ساعت می باشد که در هر فردی ممکن است کمی بیشتر یا کمتر باشد. 2. با پزشک خود در این رابطه ملباسمو کنید.
تشخیص بیماری و اینکه خودتان متوجه شوید که بهبود حاصل کرده اید یا خیر بسیار مهم است (گردآوری : انجمن ناجی)بعضی اوقات بعضی داروها باعث ایجاد خواب آلودگی می شوند که دکترتان به راحتی می تواند آن را تشخیص و دارو را برایتان عوض کند.مشکلات خواب می تواند بر اساس شرایط مختلف مثل افسردگی، اختلالات فصلی، مشکلات قلبی، سرطان، مشکلات تیروئید و... ایجاد شود. • خواب زدگی یکی از حالت های پرخوابیست. تمایل به خوابیدن بیش از 7 تا 8 ساعت ممکن است به دلیل تغییرات شیفت کاری، اختلالات خواب، خواب پریدگی، سفر به کشوری دیگر و یا استفاده از داروهای خاص و یا بیماری های مربوط به روان باشد.بنابراین نداشتنخواب کافی و درست و حسابی کهمنجر به خواب زدگی شود باعث می شود که مدام خواب آلوده باشید. برای مقابله با پرخوابی خودتان دست بکار شوید.
1. ساعت بدنتان را از نو تنظیم کنید.
می توانید هر شب راس ساعت مشخصی به تخت خواب بروید و صبح هم راس ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. همیشه از ساعت زنگدار استفاده کنید تا بتوانید راس ساعت مطلوبتان بلند شوید.به این ترتیب بدنتان به طور طبیعی عادت خواهد کرد که راس ساعت مشخصی به طور اتوماتیک وار بیدار شود و در شب هم به خواب رود. • حتی اگر احساس کردید که راس ساعت مشخص خوابیدن و بیدار شدن فایده ای ندارد اما شما باز هم به این روند ادامه دهید. شاید کمی زمان بر باشد تا بتوانید بر ضعفتان غلبه کنید اما مطمئن باشید بدنتان عادت خواهد کرد پس ادامه دهید. •اگر شب گذشته خوابخوبی نداشته اید اصلا نگران شب قبل نباشید. همیشه به فکر لذت بردن از خوابی باشید که امشب در پیش رو دارید. 2. به خودتان تلقین کنید که می توانید سر موقع از خواب بیدار شوید.
به ضمیر ناخودآگاهتان بفهمانید که می توانید صبح راس ساعتی که می خواهید بلند شوید. حتی خیلی ها به بدنشان عادت داده اند که بدون آلارم ساعت از خواب بیدار شوند اگر برایتان مقدور نیست شما با استفاده از ساعت هم که شده صبح راس ساعت دلخواهتان از جا بپرید! • کمی با خودتان فکر کنید و دلیل پرخوابیتان را مرور کنید.آیا می خوابید که از مواجه شدن با ادامه روز فرار کرده باشید؟ اگر جواب بله است چه چیزی باعث شده که شما را وادار به خواب کند تا از انجام آن فرار کنید؟ سعی کنید زندگی را همانگونه که دوست دارید برای خودتان بسازید نه اینکه از ان فرار کنید. • اگر با خودتان می گویید که من بیش از دیگران نیاز به خواب دارم فقط دنبال بهانه جویی هستید. شرایط روحیتان را آزمایش کنید و نگاهی به واقعیت های زندگیتان بیاندازید.ببینید آیا از کارتان متنفرید یا برای شانه خالی کردن از بعضی کارها می خوابید؟ اگر اینطور است به فکر حل مسئله باشید. 3. دلیلی برای بیدار شدن راس ساعتی مشخص پیدا کنید.
برنامه صبحگاهتان شامل بیدارشدن، لباس پوشیدن، صبحانه خوردن، مسواک زدن و در نهایت به بیرون خانه رفتن است (گردآوری : انجمن ناجی) در این بین شاید ناهار درست کردن، هدایت بقیه افراد خانه(به خصوص بچه ها) و با عجله برداشتن وسایلی که برای کار یا دانشگاه نیاز دارید.اگر صبح وقت برای انجام کار مطلوبتان نداشته باشید،رغبت به بلند شدن در زمان مشخص نخواهید داشت. بنابراین سعی کنید برای کاری که از انجامش لذت می برید وقت بگذارید حتی اگر مجبور می شوید کمی زودتر از رختخواب جدا شوید.برای مثال ممکن است از خواندن و یا نوشتن در محله دلخواهتان لذت ببرید و یا شاید دوست دارید صبح هنگام پیاده روی کنید بنابراین تخصیص کارهای مورد علاقه به صبح هنگام می تواند باعث برانگیختن شما برای زودتر بلند شدنشود. •برخی از انگیزه های منفی برای در رختخواب نماندن شامل این حقیقت می شود که افرادی که 9 تا 11 ساعت می خوابند تقریبا 38% احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، افزایش سردرد در طول روز، درد ناحیه پشت، چاقی در آنها بیشتر می شود و همچنین مرگ زودرس در این افراد شایع تر است (گردآوری : انجمن ناجی) •سعی کنید برای خودتان حس عذاب وجدان درست کنید و زمان هایی که با خواب از دست داده ایدرا محاسبه کنید و تعداد کارهای مفیدی که درآن لحظات می توانستید انجام دهید را مرور کنید. •اگر در طول روز احساس بی حالی و ضعف می کنید یکی از دلایل آن پرخوابیست. 4. اگر قصد کم کردن ساعات خوابتان را دارید به مرور زمان این کار را بکنید.
اگر بدنتان را به خوابیدن روزی 11 ساعت عادت داده اید و الان قصد کم کردن آن را دارید به طور ناگهانی این کار را نکنید و هفتگی کمتر و کمترش کنید. برای مثال برای هفته اول نیم ساعت کافیست و هفته بعد زمان خوابتان را یک ساعت کمتر کنیدو در عرض سه هفته زمان خوابتان را به 8 ساعت کاهش دهید. به این ترتیب خیلی راحتتر می توانید با برنامه خواب جدیدتان کنار بیاید تا اینکه یک دفعه آن را کم کنید. 5. از خودتان زیاد کار نکشید.
در زمان کارتان وقتی احساس کردید که دیگر کشش ندارید و خسته شده اید به خودتان استراحت دهید و به هوای تازه سری بزنید. هیچ گاه استرس را با خودتان به تخت خواب نبریدچرا که دلیلی برپرخوابیخواهد بود.پس سعی کنید تا قبل از رفتن به تخت خواب استرس را تمام کنید و یا آن را موقع خواب فراموش کنید. 6. استراحت کوتاهی در طول روز داشته باشد.خواب نیم روزی به شما کمک خواهد کرد که نفسی تازه کنید و برای ادامه روز انرژی بیشتری داشته باشید.قبل از ساعت 3 بعد از ظهر یک چرت 20 دقیقه ایداشته باشید. 7. هر روز کمی حمام آفتاب بگیرید.
حمام آفتاب به شما کمک خواهد کرد تا چرخه خوابتان را منظم کنید چرا که آفتاب به تنظیم ساعت بدن کمک می کند.
لنگر به همین ارسالی در سایت علمی و عمومی انجمن ناجی
یک درمان جدید ممکن است به مبتلایان به بیماری عجیبی که باعث خوابآلودگی مداوم آنها میشود، کمک کند.
به گزارش لایوساینس این یافتهها که در جورنال Science Translational Medicine منتشر شده است ممکن است برای افرادی با وجود زنگ ساعت به طور مداوم میخوابند و با وجود مصرف کافئین و سایر مواد محرک در طول روز احساس فرسودگی میکنند، مهم باشد.
افراد مبتلا به "پرخوابی" (Hypersomnia) نیاز به حدود 70 ساعت خواب در هفته دارند و به سختی از خواب بیدار میشوند. هنگامی این افراد بیدارند، معمولا احساسشان این است که شبشان به بیدارخوابی گذشته است و آن را مانند راه رفتن در مه توصیف میکنند. اغلب این افراد پس از اینکه دچار بودن به بیماریهایی مانند افسردگی، قطع تنفس حین خواب یا مشکلات تیروئید رد میشود، تشخیص داده میشوند.
دیوید رای، یکی از این پژوهشگران از دانشگاه اموری در آمریکا میگوید: " ابتدا پزشک به دنبال علل معمول میگردد، و بعد هنگامی که این علل رد شدند، افرادی باقی میمانند که هنوز بدون دلیل مشخصی 12 تا 15 ساعت در شبانه روز میخوابند."
آشکار است که خوابآلودگی شدید زندگی کاری و اجتماعی بیماران را مختل میکند. با وجود اینکه شمار دقیق افراد مبتلا به این بیماری مشخص نیست، او تخمین میزند که از هر 800 نفر یک نفر به این بیماری مبتلا باشد. پزشکان اغلب برای این بیماران داروهای محرک مانند ریتالین یا آدرال تجویز میکنند، اما این داروها معمولا موثر واقع نمیشوند.
این پژوهشگران میخواستند بدانند آیا ناقلهای شیمایی در مغز علت پرخوابی هستند یا نه. از آنجایی که مایع نخاعی میتوانند تصویری از مواد شیمیایی در جریان در اطراف مغز را به دست بدهد، آنها مایع نخاعی 32 فرد مبتلا به این بیماری و 16 فرد سالم را گرفتند.
هنگامی این مایع نخاعی به یک ظرف آزمایشگاهی حاوی کشت سلولهای انسانی افزودند، اتفاقی رخ نداد.
بنابراین آنها یک ماده شیمایی به نام "گاماآمینوبوتیریک اسید" یا گابا (GABA) - یک ناقل شیمیایی مهارکننده- را به کشت سلولی اضافه کردند. در این وضعیت مایع نخاعی افراد دچار پرخوابی با اتصال دادن میزان بیشتری از مولکولهای گابا به سلولهای انسانی اثر آن را تقویت میکرد.(پژوهشهای گذشته نشان داده بود که رابطهای میان گابا و "فلج خواب" وجود دارد؛ در فلج خواب هنگامی فرد بیدار میشود عضلاتش منجمد و بیحرکت باقی می ماند).
به گفته رای این بیماران دچار پرخوابی یک ناقل شیمیایی مغزی تولید میکنند که آنها را در همه اوقات در حالت خوابآلوده نگه میدارد.
در کشت سلولی در دیش پتری (ظرف کشت) افرودن دارویی به نام فلومنازیل که برای احیای بیمارانی که مقادیر بیش زا حد آرامبخشهایی مانند والیوم را مصرف کردهاند، به کار میرود، اثرات مایع نخاعی افراد دچار پرخوابی را خنثی کرد.
سپس این دانشمندان مصرف فلومازنیل را برای درمان این بیماران امتحان کردند. پیش از مصرف دارو، افراد دچار پرخوابی، به همراه افرادی که مدت زیادی دچار محرومیت از خواب یا اندکی مست بودند، یک آزمون هشیاری را انجام دادند.
نتایج نشان داد کارکرد افراد دچار پرخوابی هنگامی که فلومازنیل دریافت میکنند، تقریبا به همان اندازه افراد سالم میشد.
این یافتهها دال بر این است که درمان موثری برای افراد دچار پرخوابی وجود دارد، اما لازم است که بررسیهای پیگیری انجام شود تا ثابت کردن مصرف این دارو باعث میشود این بیماران واقعا در شبها کمتر بخوابند.
در حال حاضر فلومازنیل فقط برای افراد دچار اوردوز (مصرف بیش از حد دارویی) یا برای بیدرا کردن بیمار ناهشیار پس از بیهوشی به کار میرود.
8. ورزش فراموشتان نشود.
ورزش نه تنها برای سلامت بدن خوب است بلکه تحقیقات نشان می دهد که ورزش به تنظیم ساعت بدن کمک بسزایی می کند و خلق و خو را بهتر می کند و انرژی بدن را ارتقا می دهد و دلیلی بر کمتر خوابیدن هم می باشد.
• سعی کنید نزدیک به ساعت خوابتان ورزش نکنید.چرا که اینکار باعث می شود که به راحتی نتوانید به خواب بروید از آنجا که بدنتان پر انرژی شده است (گردآوری : انجمن ناجی)
زمانی که از خواب بیدار شدید سعی کنید:
1. حمام آب سرد بگیرید.
اینکار به کلی، خواب را از وجودتان خارج می کند. اگر هم زیاد با آب سر میانه ی خوبی ندارید می توانید چند مشت آب سرد به صورتتان بپاشید.
2. صبحانه سبک و پرانرژی بخورید.
مصرف مقدار زیادی چربی، شکر، کربوهیدرات ها، کالری و... در ابتدای روز نه تنها سلامت شما را به خطر می اندازد بلکه به شما احساس خستگی و بی حال می دهد و سبب می شود مدام احساس خواب آلودگیکنید....انجمن ناجی
خواب یکی از نیازهای ضروری انسان است که نشاط روحی و جسمی انسان به واسطه آن حاصل می شود اما این نیاز نیز در حد متعارف و متعادل نیاز به ارضاء شدن دارد.
متخصصین مقدار خواب لازم برای یک جوان را در مدت ۲۴ ساعت ۷ الی ۸ ساعت میدانند. [۱] خروج از حد اعتدال خواب، پر خوابی یا کم خوابی، خود باعث مشکلاتی میشود که در کل برای سازمان روانی و فیزیولوژیکی ضررهایی در پی دارد و در هر حال باعث فرسودگی و عدم لذت از زندگی میگردد.
علل فزون خوابی (پرخوابی)
علل مختلفی در فزون خوابی نقش دارند گاهی چند علت دست به دست هم میدهند و باعث کسالت زیاد و پر خوابی میگردند در ذیل به برخی از این علل اشاره میکنیم.
← محیط
گاهی انسان در محیطی زندگی میکند که اطرافیان آن کسل و پرخواب هستند و از آن جایی که مجالستها و نشست و برخاستها بر انسان تأثیر میگذارد انسان نیز این صفت ناپسند را از اطرافیان کسب میکند و از سویی دیگر دوستی و معاشرت با افراد پرکار، منظم، با نشاط بر انسان اثر میگذارد و انسان اگر مثل او نشود حداقل رنگ و بو او را میگیرد رنگ و بویی که سرانجام او را به موفقیت و نشاط میرساند.
← شکست های متوالی (درماندگی آموخته شده)
گاهی انسان شکستهای پی در پی ای را تجربه میکند که با این شکستها اگر با دید منفی صرف نگاه شود در ذهن از خود انسانی مأیوس، ناامید، میسازد انسانی که همه درهای موفقیت و پیروزی را به سوی خود بسته میبیند و تنها راه را فرو رفتن در لاک خود میبیند (کسالت، پرخواب، شکست)
← تسویف (اهمال کاری و فردا فردا کردن ها)
گاهی انسان به خاطر اینکه از زندگی لذت ببرد کار روزانه خود را به تعویق میاندازد تا جایی که این امر برایش به شکل عادت زشت تنبلی در میآید عادتی که انسان در آئینه آن جز ناکامی چیزی را نمیبیند به همین خاطر هر روز ارزیابی او از تواناییهایش کمتر و کمتر می شود تا اینکه از خود یک انسانی بیمایه و ناتوان در هر کاری میسازد انسانی که نسبت به همسالان خود وامانده است (گردآوری : انجمن ناجی)
مجموع تنبلی های کوچک تنبلیهای بزرگ تنبلی های کامل (عادت) احساس ناکامی (کسالت و پرخوابی)
← بی کاری و عدم فعالیتهای فیزیکی
انسانهایی که کارهای فیزیکی و بدنی مناسبی و تحت برنامهای منظم دارند هیچ گاه تعادل خوابشان به هم نمیخورد چرا که در چهارچوب کاری آنها باید از ساعت مخصوص سرکار حاضر شوند و خلاف از این برنامه برای آنها خطر از دست دادن شغل و امتیازات شغلی (ازدواج، مسکن، تفریح مناسب و....) را به همراه دارد. از سویی افرادی که از یافتن شغل و یا رشته مورد علاقه خود به بن بست امید رسیدهاند بخاطر اینکه رشد و شکوفایی استعدادهای خود را در پرتو کارشان نمیبیند و گاهی هم بازتابهای نامناسبی از اطرافیان مثل (بی عار، تنبل، بی دست و پا و....) دریافت میکنند سر از کسالت در میآورند تا جایی که خود نیز به این باور میرسند که از دیگران کمبودهای فکری، استعداد و... دارند.
← اختلال
فزون خوابی گاهی منعکس کننده حالات مرضی مختلف و در پارهای از بیماران افسرده به خصوص در نوجوانان و بزرگسالان است (گردآوری : انجمن ناجی) [۲]
← پرخوری و چاقی
به تجربه همگی دریافتهایم که وقتی که غذای زیادتری میخوریم احساس سنگینی و خواب آلودگی میکنیم. افرادی که از شکل اضافه وزن( چاقی) رنج می برند بخاطر عدم فعالیت زیاد یا مشکلاتی در کارهای روزانه و شغلی و حرفهای خود مواجه میشوند که این امر میتواند سبب کسالت، تنبلی، افسردگی و خوابهای مکرر در طول ساعت روز گردد (مطالعه زندگینامه آنتونی را ببینند در این زمینه خالی از لطف نیست او اول بخاطر عدم یافتن کار مورد علاقه مدتها و سالها در خانه و بیفعالیتی به سر میبرد و به شکل چاقی مفرط روبرو میشود وقتی به خود میآید فعالانه حرکت میکند دنبال چاره میرود تا جایی که جلسات او در آمریکا زبان زد میشود. ) [۳]
← عادات مداوم به ورزش های جسمانی
انسان در این ورزشها بجای اینکه نیروی لازم را جهت زندگی خود بدست آورد کلیه سرمایه انرژی خود را در باشگاههای ورزشی و.... هزینه میکند به طوری که انرژی دیگری برای فعالیتهای روزانه ندارد. [۴]
← عادت
گاهی انسان جلوی کار و یا صفت بدی را نمیگیرد و این صفت در او ریشه میدواند به گونهای که به آن کار عادت میکند و خلاف آن را بخواهد انجام دهد مشکل ساز میشود. (که نیاز است به شکل تدریجی درمان گردد) آری خواب خواب میآورد.
← بی هدفی در زندگی
نیافتن جواب سؤالهای بنیادین زندگی، از کجا آمده ام به کجا میروم و...
← احساس بی مسئولیتی (دنیا و آخرت)
احساس بیمسئولیتی یکی دیگر از علل کسالت است (گردآوری : انجمن ناجی)
← باورهای نادرست
مثل این باور غلط که (همه موفقها موفق به دنیا آمده اند و....)
درمان پرخوابی و بی حالی
← تغییر و اصلاح محیط
۱. دوستی با انسانهای منظم و بابرنامه (آری خفته را خفته کی کند بیدار)
۲. یافتن کار و حرفه مناسب و یا رشته مورد علاقه
← تهیه لیست فوائد خواب متعادل
(روابط اجتماعی مناسب، شغل، و حرفه خوب، احساس نشاط پس از خواب و احساس عزت نفس...)
← تهیه لیست از مضرات فزون خوابی و کسالت
که عبارتند از:
۱. از دست دادن روابط اجتماعی لذت بخش.
۲. به خطر انداختن آینده تحصیلی، شغلی، ازدواج و...
۳. احساس حقارت و خود کم بینی و بیکفایتی و افسردگی.
۴. از دست دادن تمرکز در کارهای روزانه [۵] (که اساس انجام آزمایش بر روی دو گروه چنین بدست آمده است)
۵. مورد غضب خدا قرار میگیرد.
۶. در دنیا و آخرت فقیر میماند [۶] امام باقر ـ علیهالسلام ـ (یا ثمره، ازدواج کسالت و عجز فرزندی است به اسم فقر) [۷]
۷. برداشت فرد از خودش (خود پنداره) کم رنگ و ضعیف میگردد و غافل میشود از استعدادهای خدادادی اش.
۸. عدم احساس نیروبخشی از خواب در مقابل در طول روز احساس گیجی، منگی، بیهدفی، بیارادگی و... دارد.
← قرارداد مشروط
عهد کنید که مثلاً ساعت فلان در محلی با دوستتان ملاقات کنید و به او بگوید که اگر به مدت X نوبت تأخیر کردم فلان مقدار پول و یا چیز با ارزش را به تو میدهم (با ارزش گفتم چون انگیزه حرکت بیشتری به انسان میدهد چرا که انسان دوست ندارد آن را از دست بدهد).
← بهداشت خواب
گاهی فضای نامناسب انسان را به کسالت و پرخوابی تشویق میکند:
۱. شب زود به رختخواب بروید و صبح زودتر بیدار شود (ساعت منظمی در خوابیدن و بیدار شدن داشته باشید)
۲. از مطالعه کردن در رختخواب، دراز کشیدن هنگام مطالعه و... پرهیز کنید.
۳. به محض بیدار شدن سریع از رختخواب جدا شوید و رختخواب خود را کاملاً جمع کنید.
سعی کنید رختخواب را در دسترس قرار ندهید و یا در اتاقی باشید که رختخواب نباشد.
۴. فضای اتاق زیاد گرم نباشد (حتماً هوا در آن جریان داشته باشد).
۵. اتاقی که شبیه اتاق خواب است برای مطالعه و نشستن انتخاب نکنید (نور زیادتر، صدای بیشتر از تصاویر با نشاط، منظره... استفاده کنید) .
۶. پس از اینکه از خواب بیدار شدید کمی با حالت خواب آلودگی مبارزه کنید اگرچه در لحظات اول سخت است ولی به نشاطی که از آن حاصل میشود میارزد مطمئن باشید خواب زیاد ملالت زیاد همراه دارد همین شروع به فعالیت نیز در ابتدا سخت مینماید خود را وادار به کار کردن کنید مطمئن باشید بیش از بیکاری طولانی لذت بخش خواهد بود. [۸]
۷.شبها به هیچ وجه از غذاهای چرب، سنگین، تند و تیز و پر ادویه مصرف نکنید هضم معده غذا را به سختی انجام میدهد و در نتیجه درجه حرارت بدن بالا میرود (بین میزان آمادگی خواب و درجه حرارت بدن همبستگی مثبت وجود دارد.)
← تقویت اراده
اراده خود را تقویت کنید و راههای تقویت اراده را یاد بگیرید امام علی ـ علیهالسلام ـ میفرمایند: «ضادّوا التوانی بالعزم» [۹] با اراده ای آهنین به جنگ سستی و تنبلی بروید.
← پرهیز از تسویف و اهمال کاری
از تسویف و اهمال کاری بپرهیزید. [۱۰] هرگز کار امروز به فردا مینداز. یکی از ویژگیهای تنبلها این است که حال و حوصله ندارند صبر میکنند تا حال و حوصله پیدا شود هرگز از خود نمیپرسند ممکن است حال و حوصله اصلاً پیدا نشود.
← تنوع در علائق
در علائق خود تنوع ایجاد کنید به عنوان مثال در کنار درس ریاضی که مطالعه میکنید کتاب شعر، حکمت، لطیفهای داشته باشید تا رفع خستگی کنید و نشاط تازهای بیابید. [۱۱]
← مبارزه با کلام های مخرب
با کلامهای مخرب خود مبارزه کنید. [۱۲] جملات مثبت به کار ببرید نگویید وحشتناک است که من در کنکور شرکت کنم و قبول نشوم بگوئید نیاز به زحمت دارد.
← عدم اجبار به انجام کار قبل از آسان نشدن آن
تا زمانی که کاری برای شما آسان نشده خود را مجبور کنید. [۱۳] تمرین کنید یک هفته فعال باشید یعنی نقش خود را عوض کنید و یک هفته نقش آدم فعال را به عهده بگیرید در خواهید یافت که فعال بودن کار سختی نیست.
← تصحیح الگوها
گاهی انسانها به اشتباه گمان میکنند که افراد موفق از همان اول بدون تلاش به قله پیروزی رسیدهاند این امر احساس اعتماد به نفس و اطمینان را در افراد کم میکند مطالعه زندگی انسانهای موفق در این امر به ما کمک میکند تا مثل آنها اهل برنامه، تلاش، صبر و استمرار در مقاومت داشته باشیم.
← رقابت
گاهی انسان بجای اینکه بدنبال وظیفه خود باشد فقط به رقابت فکر میکند و به شکل [۱۴] برد و باخت فکر میکند این امر میتواند باعث نگرانی، تشویش، اضطراب شود (همگی در بازده کار تأثیر منفی میگذارند).
← لذائذ منفعلانه
تماشای تلویزیون، فوتبال، تفریح و... وقتی لذت بخشاند که همیشگی نباشند در غیر این صورت ما را کسل میکنند. [۱۵]
← تصحیح باورها و افکار غیرعاقلانه
۱. تفکرات لذت پرستی موقتی با اصرار بر ارضای آنی معمولاً فلسفهای نامعقول است (فرار از مسئولیتها)
۲. اگر کارها درست پیش نرفت وحشتناک و هولناک ارزیابی نکنید.
۳. منشأ بدبختیها و شکستها را همیشه به بیرون (شانس و...) نسبت ندهید چقدر ما از تواناییها و استعدادهایمان استفاده مثبت کردیم؟ چقدر در کارها ملباسمو کردیم و تجربه بزرگتر ها را به کار بستیم؟
۴. انسان ها همگی محترماند پس نباید آنها را پست بدانم (آنها لیاقت در روابط اجتماعی را دارند). [۱۶]
← کامل گرایی
گاهی انسان به خاطر کامل گرایی (کارها باید عالی و بدون کم و کاست باشد) دچار سستی میشود پس بجای توقف باید از گذشته عبرت بگیریم و تلاش کنیم آیندهای کاملتر داشته باشیم، شکست اگر جه کاستی و تلخی دارد اما به هر حال در مجموع یک قدم انسان را به واقع نزدیک میکند. [۱۷]
← عدم استفاده از عبارات باید
از عبارتهای بایددار استفاده نکنید. [۱۸] چراکه در صورت نرسیدن انسان را مأیوس و در نتیجه سست میکند باید امسال کنکور قبول شوم بجای این کار باید تواناییها را شناخت و با نقطه ضعفها مبارزه کرد و در سه صورت میتوان از جملات باید دار استفاده کرد (باید اخلاقی، باید قانونی، باید طبیعی)
مثال ۱) نباید از کسی سوءاستفاده کنم. ۲ ) نباید با سرعت غیر مجاز حرکت کنم. ۳) قلم افتاد باید طبق قانون جاذبه سقوط کند.
← استفاده کمتر از غذاهای حاوی کربو هیدرات
از غذاهایی که سرشار از هیدراتهای کربن هستند کمتر استفاده شود. [۱۹] چرا که این ماده دارای اثر آرام بخش زیاد است و ترشح سروتونین را زیاد می کند در نتیجه خواب زیاد میشود. (هر ۱۰۰ گرم کربوهیدرات دارای ۴۰۰ کالری است)
کربوهیدرات ( یا هیدرات های کربن)؛ به هر چه از گیاه به دست میآید مثل برنج، نان، سبزی، میوه، قند، نشاسته و غیره کربوهیدرات گفته میشود البته برخی از محصولات حیوانی (پروتئینها) نیز کربوهیدرات دارند مثل شیر و تخم مرغ. [۲۰]
← استفاده از نوشیدنیهای کافئین دار
مثل چای و قهوه (کافئین محرک بسیار قوی است که با چرخه طبیعی خواب تعارض دارد). [۲۱]
← آشنایی با خطاهای شناختی مسبب سستی
آشنایی با خطاهای شناختی که باعث سستی میشود:
۱. تفکر همه یا هیچ: یا پیروز شوم یا بدبخت، این افراد راه سومی جلوی خود نمیبینند. ۲. تصمیم مبالغه آمیز (هر حادثه منفی را شکستی همیشگی تلقی میکند) ۳. فیلتر ذهنی (به جنبههای منفی میاندیشد) ۴. بیتوجهی به امور مثبت و عدم توجه به تواناییها، علایق، ظرفیتهایش ۵. نتیجه گیری شتاب زده پیش گویی بی دلیل پیش بینی و پیش گویی میکند و بی دلیل واکنش دیگران را منفی میپندارد) ۶. برچسب زدن (خطاها را به حساب شخصیت خود میگذارد یعنی بجای اینکه بگوید اشتباه کردم میگوید اشتباه کار هستم.) ۷. شخصی سازی و سرزنش (گناه دیگران را به گردن میگیرد.) [۲۲]
← مشکل سوخت و ساز بدن
گاهی پر خوابی ناشی از افزایش نیتروژن اوره خون یا بسیاری از اختلالات سوخت و ساز دیگر بدن است (سموم) [۲۳] که با انجام آزمایشات طبی میتوان از صحت و یا عدم صحت و سلامت آن آگاه شویم.
← داروهای خواب آور یا ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی
گاه پزشک و یا روانپزشک لازم میبیند که فرد برای اینکه سلامت جسمی ـ روانی عاطفی شناختی خودش را دوباره به دست آورد مدتی از داروهای خواب آور استفاده کند این داروهای تجویز شده برای بیمار نقش حیاتی دارد چرا که تا این داروها مصر ف نشود بحثهای روان درمانگری و شناخت درمانگری برای بیمار نتیجه بخش نخواهد بود و سلامت روانی و جسمانی خود را بدست نمیآورد. [۲۴]
فزون خوابی(hyper _ Sonia)
فزون خوابی گاهی از حد تجاوز میکند به گونهای که کاملاً مشکل مرضی و ناهنجاری کامل به خود میگیرد مدت خواب شبانه بین ۸تا ۱۲ ساعت به طول میانجامد فرد از خواب احساس نیرو بخشی نمیکند و فرد به سختی میتواند صبحها از خواب بیدار میشود از سویی دیگر خوابهای متعدد روزانه از یک ساعت بیشتر میشود این اختلال مشکل قطع روابط خانوادگی و اجتماعی فقدان کارآمدی کاهش تمرکز و نارسایی حافظه، درماندگی بارز، عدم انجام تکالیف روزانه را در پی دارد فزون خوابی گاهی منعکس کننده حالات مرضی مختلف مثل افسردگی است هر گاه علائم فوق در فردی حاصل گردد باید سریع به روانپزشک مراجعه نماید تا به زندگی عادی و نشاط زندگی باز گردد. [۲۵]
حرف آخر
در مباحث فوق بحث از علل و راههای درمان کسالت و پرخوابی شد روشن است که ممکن است همه موارد یاد شده در مورد شما پرسشگر محترم صدق نکند اما برای بر طرف شدن مشکل توجه همه جانبه به بحث لازم است چیزی که نباید از آن غافل شد اهمیت کار و تلاش است کار را امروز به عنوان مؤثرترین دارو برای رفع نگرانیها، شناخت استعدادها و... به کار میروند که حتی از آن به عنوان کار درمانی در کنار درمان های دیگر مطرح میشود چرا که در کار است که انسان با استعدادهای بالقوه، و نیروهای خودآشنا میشود و به کارش عشق میورزد و تلاشش را مضاعف میکند و در سایه آن احساس عزت نفس، کار آمدی مهمتری و کفایت میکند در پایان باید ذکر کنم که ائمه ما در دعایشان از خداوند میخواستند که آنها را از کسالت در عبادات و کارها حفظ کند، [۲۶] پس ما نیز دعا و نقش کلیدی آن در زندگی غافل نباشیم.
امام علی ـ علیهالسلام ـ:
با سلاح محکم عزم و اراده به جنگ سستیها و کسالتها بروید. [۲۷]
پانویس
۱. ↑ . رفتار درمانی بیخوابی مزمن، پاتریشیا لاکسی، جواد شافعی مقدم، انتشارات آستان قدس رضوی، ص۳۹.
۲. ↑ . روان شناسی مرضی تحولی، ج۲، دکتر پریرخ دادستان، انتشارات سمت، ص۸۸.
۳. ↑ . برای مطالعه بیشتر به سری کتابهای به سوی کامیابی نوشته آنتونی رابینر ترجمه مهدی مجرد زاده کرمانی، مؤسسه فرهنگی راه بین مراجعه فرمایید.
۴. ↑ . رفتار درمانی، بی خوابی مزمن، ص۵۰، (اقتباس).
۵. ↑ . خواب، اوزوالد، ترجمه محمدرضا باطنی، فرهنگ معاصر، ص۱۰۲.
۶. ↑ . میزان الحکمه، بحث کسل، الکافی به نقل از میزان الحکمه.
۷. ↑ . میزان الحکمه، بحث کسل.
۸. ↑ . زندگی عاقلانه، آلبرت الیس، مترجم مهرداد فیروز بخت، انتشارات رشد، ص۲۴۲، (اقتباس).
۹. ↑ . میزان الحکمه، باب کسل.
۱۰. ↑ . زندگی عاقلانه ۲۶۴ ـ ۲۴۱ (اقتباس).
۱۱. ↑ . زندگی عاقلانه ۲۶۴ ـ ۲۴۱ (اقتباس).
۱۲. ↑ . زندگی عاقلانه ۲۶۴ ـ ۲۴۱ (اقتباس).
۱۳. ↑ . زندگی عاقلانه ۲۶۴ ـ ۲۴۱ (اقتباس).
۱۴. ↑ . زندگی عاقلانه ۲۶۴ ـ ۲۴۱ (اقتباس).
۱۵. ↑ . زندگی عاقلانه ۲۶۴ ـ ۲۴۱ (اقتباس).
۱۶. ↑ . از حال بد به حال خوب، (شناخت درمانی)، دکتر دیوید برنر، مهدی قراچه داغی، انتشارات آرین کار، ص۲۹۸.
۱۷. ↑ . از حال بد به حال خوب، (شناخت درمانی)، دکتر دیوید برنر، مهدی قراچه داغی، انتشارات آرین کار، ص۲۹۸.
۱۸. ↑ . رفتار درمانی بی خوابی مزمن، ص۵۰.
۱۹. ↑ . معجزه ای برای چاقها و لاغرها، دکتر محمد صادق کرمانی، نشر بخشایش، ص۳۷.
۲۰. ↑ . رفتار درمانی بی خوابی مزمن، ص۱۲۰ و ص۱۳۹.
۲۱. ↑ . از حال بد به حال خوب، ص۲۲۰، اقتباس.
۲۲. ↑ . خواب و رویا از دیدگاه پزشکی دکتر عزالدین معنوی، انتشارات دانشگاه تهران، ص۸۴.
۲۳. ↑ . خواب و رویا از دیدگاه پزشکی دکتر عزالدین معنوی، انتشارات دانشگاه تهران، ص۸۴.
۲۴. ↑ . روانشناسی مرضی تحولی، ج۲، ص۵۹، (اقتباس)
۲۵. ↑ . بهداشت روانی، جزوه درسی استاد حجت الاسلام دولتخواه، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۰،(گروه روان شناسی).
۲۶. ↑ .صحیفه سجادیه، دعای۲۰، (خداوندا!) مرا به کسالت در عبادت خود مبتلا مکن.
۲۷. ↑ میزان الحکمه، (کسل).
انجمن علمی ناجی http://najiforum.ir/thread-23298.html