در تحقیقات سالهای اخیر در مورد گیاهان موثر در مشکلات عصبی (روحی روانی) تعدادی گیاه به عنوان شاخص
انتخاب شدهاند،از آن جمله گل ساعتی، سنبلالطیب، اکلیل کوهی، اسطوخودوس، بادرنجبویه و علف چای میباشد.
یکی از رایجترین اختلالات روانیکاهش یا عدم آرامش است (گردآوری : انجمن ناجی) گرچه تلاش محققان و دانشمندان باعث کشف داروهای
شیمیایی متعدد برای رفع این مشکلات شدهولی عوارض جانبی اینگونه داروها به خصوص در طولانیمدت باعث نگرانی
مصرفکنندگان آنهاست (گردآوری : انجمن ناجی) به همین دلیل از چند دههقبل، تلاش برای تهیه داروهایی با منشأ گیاهی به منظور آرامبخشی
شروع شده و با کمک تجربههای ارزشمند گذشتگان و علومپیشرفته امروزی، داروهای گیاهی مختلفی با اثر آرامبخش
و ضدافسردگی و به شکل نوین تهیه شده است (گردآوری : انجمن ناجی) از بین گیاهانی کهاز قدیم به این منظور استفاده میشدهاند و امروزه
با صنایع داروسازی جدید به فرآوردههای نوین تبدیل شدهاند، میتوانگیاهان سنبلالطیب (علف گربه)، رزماری (اکلیل کوهی)
بادرنجبویه (ملیس)، گل ساعتی، نعناع، رازک و... را نام برد.
سنبلالطیب
گیاه سنبلالطیب با نام فارسی علف گربه از قدیم به عنوان آرامبخش و برای رفع بیخوابی استفاده میشده
است (گردآوری : انجمن ناجی) قسمتمورد استفاده این گیاه، ریشههای آن است که بوی خاصی دارد و میتواند باعث سرمستی گربه
شود به همین دلیل اینگونهنامیده میشود. مصرف سنتی آن به صورت 5 گرم ریشههای له شده و جوشانده است
و میتوان روزی یک یا دو نوبت از آنمقدار استفاده کرد ولی امروز از این ریشهها در صنایع داروسازی فرآوردههایی به
شکل قرص، کپسول و قطره تهیه میشودکه میتوان به راحتی از آنها استفاده کرد. نکته قابل اهمیت و احتیاط این
است که داروهای ساخته شده از این گیاه را نبایدبه مدت طولانی مصرف کرد و باید پس از دو یا سه هفته مصرف آن
برای یک یا دو هفته قطع شود.
رزماری
قسمت مورد استفاده گیاه رزماری (اکلیل کوهی) برگهای معطر آن است که از قدیم به صورت دمکرده
به عنوان آرامبخش مورداستفاده بوده است (گردآوری : انجمن ناجی) امروزه از این گیاه فرآوردههایی به اشکال مختلف تهیه میشود
که میتوان از آنها به راحتی استفاده کرد.مصرف سنتی آن به صورت دمکرده است (گردآوری : انجمن ناجی) برای این کار میتوان 5
گرم گیاه را خرد کرد و روی آن یک لیوان آب جوش ریخت و بهمدت 20 دقیقه روی بخار قرار داد سپس آن را صاف
کرد و نوشید. میتوان مصرف این مقدار را دو بار در روز تکرار کرد و بهتر استیک نوبت آن شب، هنگام خواب باشد.
گل ساعتی
قسمت مورد استفاده گیاه گل ساعتی گلهای آن است که بسیار زیباست (گردآوری : انجمن ناجی) این گیاه از قدیم به عنوان آرامبخش
و برای رفع بیخوابیمورد استفاده بوده است (گردآوری : انجمن ناجی) امروزه نیز در صنایع داروسازی از آن فرآوردههای مختلفی تهیه میکنند.
مصرف سنتی آن به صورت دمکردهاست و میتوان حدود 5 تا 7 گرم از گلهای خشک آن را به صورت دمکرده هر روز
استفاده کرد. نکته مهم و مورد احتیاط این استکه فرآوردههای این گیاه نیز به طور ممتد و طولانیمدت نباید استفاده
کرد زیرا آلکالوئیدی در آن وجود دارد که میتواند باعث وابستگیشود بنابراین بهتر است مصرف آن دورهای باشد و پس از
مدتی مصرف قطع و بعد از مدتی دوباره شروع شود.
بادرنجبویه
بادرنجبویه گیاهی با نام علمی Melissa officinalis و از خانواده نعناع میباشد. شباهت ظاهری زیادی به نعناع دارد
ولی برگها نازکتر،سبز کمرنگ و دارای بوی مطبوع و متفاوت از نعناع است (گردآوری : انجمن ناجی) گرچه این گیاه دارای خواص زیاد و متعددی
از جمله خواص ضدویروس، ضدآلزایمر،ضدنفخ و درد و اسپاسم میباشد ولی یکی از اثرات آن آرامبخش و رفع بدخوابی
است (گردآوری : انجمن ناجی) از بادرنجبویه فرآورده صنعتی بدین منظور در ایرانهنوز تهیه نشده است ولی میتوان بر روی 5 گرم از برگ یک
لیوان آب جوش ریخته و مدت 15 دقیقه بگذاریم دم بکشد (بر روی بخار)سپس صاف کرده و میل نمود. میتوان روزی تا
دو نوبت این کار را تکرار کرد.
اسطوخودوس
اسطوخودوس با نام علمی Lavanula officinalis از خانواده نعناع است (گردآوری : انجمن ناجی) از رایحه این گیاه در صنایع عطرسازی استفاده
زیادی به عمل میآیدو دارای خواص متعددی است ولی یکی از خواص آن آرامبخش و رفع بدخوابی است (گردآوری : انجمن ناجی) از این گیاه هنوز
در ایران فرآورده صنعتی به منظور فوق تهیهنشده است و میتوان آن را به صورت دمکرده کاملا شبیه به گیاه قبلی مصرف نمود.
علف چای
قویترین گیاه در مورد اثرات ضدافسردگی مربوط به علف چای با نام علمی Hypericum perforatum از خانواده Hypericaceae
میباشد اینگیاه ارتباطی با گیاه چای معمولی ندارد ولی علف هرز مزارع چای است به همین دلیل بدین نام مشهور است (گردآوری : انجمن ناجی)
نامهای فارسی دیگر آن گلراعی، هزار چشم و هوفاریقون است (گردآوری : انجمن ناجی) این گیاه بیش از ده سال است که در صنایع دارویی به صورت
قطره و به نام هایپیران در حال تولید است (گردآوری : انجمن ناجی)داروهای مشابه که از این گیاه توسط بیش از صد کارخانه داروسازی در دنیا تهیه
میشوند پرمصرفترین داروی گیاهی در ده سال اخیر جهاناست (گردآوری : انجمن ناجی) اثرات مهم قطره هایپیران عبارتاند از: ضداضطراب و دلهره،
رفع بدخوابی، ضد رخوت و سستی، مسکن درد، تسکیندهنده افکار مغشوش،ضدمیگرن، ضدعدم تمرکز و فراموشی، ایجاد
سرخوشی، ضدوسواس، آرامبخش در بیشفعالی و تسکین بعضی از انواع وزوز گوش است (گردآوری : انجمن ناجی) گذشتهاز آثار فوق در کاهش عوارض
قبل و زمان قاعدگی از جمله تغییرات خلق و خو، سردرد و دلدردها تأثیر خوبی بر جای میگذارد. این داروها بدونعارضه بوده و یا
عوارض غیرجدی گذرا مانند دل آشوب معده را برای حداکثر دو درصد افراد به دنبال دارد که پس از دو هفته مصرف برطرف میگردد.
میزان و طریقه مصرف در راهنمای دارو ارائه شده و از دسته داروهایی است که احتیاج به نسخه نداشته و میتوان آن را بدون
نسخه از داروخانهها دریافت نمود.