آیا شما هم در فصل امتحانات دچار زخمهای دردناکی در دهانتان میشوید یا از آن دسته افرادی هستید که در روزهای پر از استرس و اضطراب شغلی سر و کله این زخمها در دهانتان پیدا میشود؟ شاید سوزش این زخمهای سمج شما را به یاد دوران دشوار سربازی بیندازد. این زخمهایی که با گذاشتن یک تکه لواشک یا قرهقروت بر آنها دل شما را از شدت سوزش و درد ریش میکنند، چیزی نیستند جز همان آفت معروف.
در دهانه آتشفشان
آفت، یک زخم دردناک است که معمولاً روی مخاط دهان پیدا میشود. اگر در لحظاتی که این مطلب را میخوانید، یکی از این آفتها در دهانتان زقزق میکند، در آیینه نگاهی به آن بیندازید. میبینید که زخمی است گرد یا بیضی که بیشباهت به دهانه آتشفشان هم نیست! وسط آن سفید و حاشیهاش قرمز آتشین است (گردآوری : انجمن ناجی) معمولاً یکی دو روز پیش از ظهور این آتشفشان در دهانتان، در آن ناحیه احساس سوزش میکنید، آفتها عادت دارند به تنهایی در دهان شما ظاهر شوند، ولی گاهی یک خانواده از آفتها به شما سر میزنند و چنین زخم آفتی با هم و همزمان در دهان پیدا میشوند. آفتها با نواحی داخلی لب، داخل گونهها و روی زبان رابطه خوبی دارند و بیشتر در این نواحی از دهان شما ظاهر میشوند.
یک آفت و هزار و یک علت
عوامل بسیار متفاوتی پای این آفتهای مزاحم را به دهان شما باز میکنند ولی جالب است بدانید مهمترین علت آن، آسیب موضعی مخاط دهان است (گردآوری : انجمن ناجی) اگر شما گونه خود را گاز بگیرید یا عادت داشته باشید گونهتان را بمکید و همچنین اگر ترمیم یکی از دندانهایتان شکسته و یا دارای دندانهایی با لبههای تیز باشید و این دندانها گونه شما را تحریک کنند، سروکله آفت در دهانتان پیدا میشود. 75 درصد موارد علت آفت، همین آسیب و ضربه به مخاط دهان یا گاز گرفتن مخاط است (گردآوری : انجمن ناجی)
شاید شما هم در کنار سایر خصوصیات خوب، آفت زدن را از خانوادهتان به ارث بردهاید. این یک واقعیت است؛ حدود 40 درصد افرادی که دچار آفت میشوند، سابقه فامیلی آفت را در خانوادهشان دارند. بنابراین اینجا هم رد پای وراثت به چشم میخورد، به شرط آنکه با یک ذرهبین به شجرهنامه خانوادگیتان نگاه کنید.
استرس و اضطراب علت مهم دیگر آفت است (گردآوری : انجمن ناجی) دانشجویان و دانشآموزان در فصل امتحان و کنکور، از حملات آفت در امان نمیمانند. نظامیان و سربازان که در شرایط سخت جنگی و نظامی به سر میبرند و تحت فشار و استرس زیادی هستند نیز قربانیان دیگر این زخمهای دردناکند.
آخرین باری که آدامس دارچینی جویدید را به یاد دارید؟ شاید خاطره آن زخمهای دردناک، طعم خوب آدامس را از ذهنتان پاک کرده است (گردآوری : انجمن ناجی) اگر شما با جویدن آدامس دارچینی دچار آفت میشوید، به احتمال قوی به دارچین حساسیت دارید. بعضیها با خوردن شکلات، غذاهای ترش و اسیدی (سرکه و غذاهای دودی)، آجیلها و چیپسهای نمکزده به آفت دچار میشوند. قهوه، شکلات، خشکبار و مرکبات از خوراکیهای آفتساز هستند، البته برای کسانیکه به آنها حساسیت دارند.
فراموش نکنید انواع خاصی از ویروسها نیز باعث آفت میشوند.
شاید بگویید آخرین باری که به مطب دندانپزشکی رفتم دچار آفت شدم. این را درست حدس زدهاید، چون درمانهای دندانپزشکی که باعث صدمه به مخاط دهان شما شوند (مانند تزریق نادرست، گیرههایی که دور دندان گذاشته میشوند و ...)، راه آفت را به دهان شما باز میکنند.
آفتهای غولپیکر
آفتها معمولاً زخمهای کوچکی هستند که اندازه آنها از یک سانتیمتر تجاوز نمیکند، ولی آفتهای بزرگی هم وجود دارند که کمتر به سراغ ما میآیند. این آفتهای بزرگ، قطری بیش از یک سانتیمتر دارند و گاهی به 5 سانتیمتر هم میرسند.
اگر شما به این نوع زخمها مبتلا شده باشید، حتماً دیدهاید که بخش وسیعی از مخاط دهانتان دچار زخمهای بزرگ، عمیق و دردناک و غذا خوردن برایتان بسیار دشوار میشود. برخورد غذا به این زخمها، بسیار ناراحتکننده است به علاوه حتماً تجربه کردهاید که حتی صحبت کردن نیز به دلیل برخورد زبان با این زخمهای وسیع، دردناک است (گردآوری : انجمن ناجی)
این آفتهای بزرگ چند ماهی مهمان شما خواهند بود و بعضی از آنها پس از بهبودی، اثر خود را برای همیشه روی مخاط باقی میگذارند.
خلاصی از شریک مزاحم
بیشتر زخمهای آفتی پس از 10 تا 14 روز بهبود مییابند. بنابراین اگر همین امروز سر و کله یکی از این زخمها در دهان شما پیدا شده است، میتوانید مطمئن باشید که تا 2 هفته دیگر از شر آن خلاص میشوید.
آفت؛ این زخم سمج
آفت یک بیماری عودکننده است (گردآوری : انجمن ناجی) یعنی اگر شما دچار یک زخم آفتی شدید، ممکن است چند روز یا چند ماه بعد، دوباره آن را تجربه کنید. این را گفتیم تا بعداً از آفت پشت آفت زدن؛ گله نکنید!
آفتهای غلطانداز
آفت در بعضی موارد با ضایعات ناشی از بیماریهای دیگر اشتباه میشود. یکی از این موارد زخمهایی هستند که منجر به بدخیمی میشوند. بنابراین اگر زخم و تورم یا لکههای سفید- قرمزی دردهانتان ایجاد شده که ماندگاری آنها بیش از 3 هفته طول کشیده است، حتماً برای اینکه خیالتان راحت شود به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین اگر شما از کسانی هستید که آفتها دست از سر شما برنمیدارند، بهتر است برای بررسی از نظر بیماریهای عمومی دیگر مانند نشانگان بهجت، به دندانپزشک مراجعه کنید.
بهتر است برای پیشگیری از آفت، نکات زیر را رعایت کنید:
رعایت بهداشت دهان
حداقل 2 بار مسواکزدن در شبانهروز
هر شب نخ دندان استفاده کنید
استرس ممنوع
تماس نزدیک با افراد دچار عفونت ممنوع
به رژیم غذاییتان دقت کنید؛ استفاده از خوراکیهای آغازکننده حمله آفت ممنوع
درمان آفت
برای درمان آفتهای بزرگ یا بسیار عودکننده، شما باید حتماً به پزشک مراجعه کنید و زیر نظر ایشان کورتون مصرف کنید.
برای درمان آفت کوچک هم نگران نباشید، درمان این آفت به صورت علامتی و موضعی است و لازم نیست داروهای متفاوتی را مصرف کنید.
داروها
1- استفاده از دهانشویه تتراسایکلین یا کفرانسویه گزیدین
زمان: قبل از هر وعده غذایی و قبل از خواب
نحوه عمل: محیط دهان را ضدعفونی میکند.
2- ژل یا اسپری لیدوکایین (بیحسکننده موضعی)
زمان: قبل از غذا خوردن
نحوه عمل: محل زخم را به صورت موضعی بیحس میکند و باعث میشود شما درد و سوزش را احساس نکنید
درمانهای خانگی
1- عصاره (آلو ورا) Aloe Vera یک داروی گیاهی خوب است که برای پوشاندن زخم آفتی، یک درمان مناسب به شمار میرود تا هنگام غذا خوردن، حرف زدن و برخورد غذا یا زبان به زخم، حال شما را نگیرد!
2- دهانتان را روزانه 3 بار یا بیشتر با محلول نمک (نصف قاشق چایخوری نمک در حدود یک لیوان آب ولرم) شستشو دهید؛ البته به شرطی که خیلی برایتان دردناک نباشد.
3- برای کم کردن درد، مایعات را با نی بنوشید.
مواد غذایی که کمتر باعث درد میشوند عبارتند از: شیر، ژلاتین مایع، مالت، بستنی
4- محدودیتی در رژیم غذاییتان ایجاد نکنید؛ مگر پرهیز از غذاهایی که آفت را بدتر میکنند.