فلسفه مشاء یا مکتب مشاء (به انگلیسی: Peripatetic school) در اصل، مکتبی از فلسفه است که از آموزههای ارسطو الهام میگیرد. در عین حال، فلسفه مشایی، یکی از سه شاخه اصلی فلسفه اسلامی است که از فلسفهٔ یونان و به ویژه ارسطو و تفاسیر نوافلاطونی آن سرچشمه گرفتهاست (گردآوری : انجمن ناجی)
ریشهشناسی کلمه
کلمه مشا به معنی راه رونده یا بسیار راه روندهاست (گردآوری : انجمن ناجی) ارسطو در پنجاه و سه سالگی پس از بازگشت به آتن مدرسه خود لیسیوم را بنا نهاد. ارسطو در هنگام تدریس معمولاً قدم میزد و بدین سبب «لیسیوم» به مدرسه مشائی (راه رونده) معروف گردید. به این ترتیب، پیروان ارسطو را مشائی میگویند و در یونانی این کلمه «پریپاتتیکوس» است (گردآوری : انجمن ناجی) همچنین گفته میشود چون آنان برای کشف حقیقت متوسل به تعقل میشدند و فکر را به کار میانداختند، آنان را مشاء گفتند، یعنی مشی فکر میکردند.
ویژگیها
در فلسفه ارسطویی و مشاء بیشتر بر استدلال و برهان تأکید میشود، در حالی که در فلسفه افلاطونی و فلسفه اشراق علاوه بر استدلال، کشف و شهود نیز راه دارد. در روش اشراقی برای تحقیق در مسایل فلسفی و مخصوصا حکمت الهی تنها استدلا ل و تفکرات عقلی کافی نیست، سلوک قلبی و مجاهدات نفس و تصفیه آن نیز برای کشف حقایق ضروری و لا زم است (گردآوری : انجمن ناجی)
تقسیم فلسفه به مشائی و اشراقی در عین اینکه یکی از تقسیمات فلسفه اسلامی است (گردآوری : انجمن ناجی) در حقیقت پیروان ارسطو عموما مشائی و پیروان افلاطون اشراقی نامیده میشوند. در وجه تسمیه مشاء اقوال مختلفی گفته شدهاست (گردآوری : انجمن ناجی) برخی علت این نامگذاری را عادت ویژه ارسطو در تدریس ذکر کرده اند. گفته میشود ارسطو به هنگام تدریس فلسفه قدم می زدهاست (گردآوری : انجمن ناجی) برخی نیز وجه آن را این دانسته اند که چون عقل و اندیشه این فلاسفه پیوسته در مشی و حرکت بوده فلسفه آنان به فلسفه مشاء مشهور شدهاست؛ چرا که حقیقت فکر همان حرکت به سوی مقدمات و از مقدمات به سوی نتایج است (گردآوری : انجمن ناجی) در میان فلاسفه اسلامی کندی، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیر طوسی و ابن رشد اندلسی از بزرگان فلسفه مشائی شمرده می شوند. در جهان اسلام فلسفه مشاء با نام ابن سینا شناخته و آموزش داده می شود.