مطلبی را که می خوانید یکی از تجربیات افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی است در واقع یک تجربه مفید است که برای مبتلایان به دردهای روماتیسم مفصلی که با نام علمی آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis ) هم شناخته می شود بسیار کارآمد خواهد بود.
ابتدا لازم می دانم به طور خلاصه درمورد این بیماری مطالبی را ذکر نمایم.
بیماری روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) یک بیماری است که مفاصل بدن را درگیر می کند و باعث تورم و التهاب مفاصل و دردهای شدید می شود که معمولا با خشکی صبحگاهی مفاصل همراه است یعنی اینکه شخص ، هنگام بیدار شدن از خواب ، درد شدیدتری را احساس می کند که کم کم پس از فعالیت روزانه و تحرک مفاصل ، درد کمتر می شود و همین روال در روزهای بعدی نیز ادامه دارد . متاسفانه این بیماری در همه ی سنین دیده می شود از کودکان خردسال تا افراد بزرگ سال.
چند نوع روماتیسم وجود دارد در برخی موارد فقط یک یا تعداد محدودی از مفاصل درگیر می شوند اما در نوع آرتریت روماتوئید بسیاری از مفاصل مهم به طور متقارن درگیر می شوند (یعنی دست راست و چپ - پای راست و چپ و...) و بیماری من هم از همین نوع می باشد.
از نظر طب جدید کنونی دلیل این بیماری خیلی مشخص نیست و عوامل وراثتی و ژنتیکی و بیماریهای عفونی را در مبتلا شدن به این بیماری ماثر می دانند متخصصان می گویند که این بیماری به دلیل فعالیت سیستم ایمنی بدن علیه بدن صورت می گیرد یعنی اینکه بنا به دلایلی که طب کنونی علتش را نمی داند ، سیستم ایمنی بدن بجای سرکوب عوامل بیماری زا ، مفاصل بدن را مورد تهاجم قرار می دهند و به این دلیل سعی می کنند داروهایی را تجویز کنند که سیستم ایمنی بدن را مقداری ضعیف کند تا این حملات کاهش یابد . البته نه آنقدر که شخص از پا درآید .
گرچه برخی موارد همچون آب درمانی را در تسکین دردهای این بیماری تاحدودی ماثر می دانند ( البته نه آب سرد).
و با جستجو در اینترنت ، کتابها و یا مراجعه به متخصصان داخلی یا فوق تخصصان روماتولوژی می توانید مطالب بیشتری را بیاموزید.
اما بیان تجربه من در باره درمان روماتیسم مفصلی :
من عادل هستم و در سن 30 سالگی به بیماری روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتویید) مبتلا شدم ٬ در ابتدا دردهای شدید مفصلی داشتم که نمی دانستم چه کار باید بکنم .
مفاصل دو دستم ، دو زانو ، کف پاهایم ، انگشتانم ، لگن و کتفم درد شدیدی داشتند. نمی توانستم به راحتی راه بروم . درب یک بطری را هم نمی توانستم باز کنم .
نزد چند پزشک هم مراجه کردم حتی به متخصصان اُرتوپد هم مراجعه کردم ولی کسی علت بیماری مرا نمی گفت حتی راهنمایی هم نمی کردند
چندین بار آزمایشهای مختلف انجام دادم تا اینکه بعد از چندماه تحمل دردهای شدید یک بار یک پزشک عمومی به من گفت که باید به یک فوق تخصص روماتولوژی یا متخصص داخلی مراجعه کنم . بعد از پیگیری فهمیدم فقط چند فوق تخصص روماتولوژی و آن هم در مرکز استان ما وجود دارد و به دلیل شلوغی بیش از حد ، امکان ملاقات پزشک وجود نداشت .
سرانجام به متخصص داخلی مراجعه کردم و حدود 2 سال زیر نظر پزشک بودم و طی این دو سال داروهای زیادی را مصرف کردم که برخی کمیاب و گران قیمت بودند . در طول این دو سال گاهی دردم کمتر می شد و گاهی بیشتر . حس می کردم که مصرف دارو کمک زیادی به من نمی کند.
به گفته یکی از پزشکان دچار رقص درد شده بودم ، رقصی بسیار زجر آور . همیشه فکر می کردم چرا خوب نمی شوم؟
برخی پزشکان دلداریم می دادند که خوب می شوی اما برخی به صراحت می گفتند که متاسفانه از نظر متخصصان ، درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
در روزنامه هم از قول یکی از متخصصان روماتولوژی این مطلب را خواندم که این بیماری درمان قطعی ندارد.
چندین بار آزمایشهای مختلف را انجام دادم بعد فهمیدم که مثبت بودن فاکتور های روماتیسم یا منفی بودن آنها تضمینی برای وجود یا نبودن روماتیسم نیست یعنی در صورت مثبت بودن فاکتورهای روماتیسم ، احتمال وجود روماتیسم در شخص ، قوت می گیرد اما منفی بودن فاکتورهای روماتیسم در آزمایش ، به معنی نبودِ روماتیسم نیست .
در واقع متخصصان علائم فیزیکی شخص را با آزمایشها تطبیق می دهند و از این طریق به وجود روماتیسم در شخص پی می برند.
نا امید نشدم دوباره تحقیق و پیگیری را در مورد درمان روماتیسم مفصلی شروع کردم .
وارد تحقیق در مورد درمان روماتیسم از طریق طب سنتی شدم و مطالب تازه ای را متوجه شدم و با برخی از محققان و پزشکانی که در زمینه طب سنتی فعالیت داشتند ملباسمو کردم ( تاکید می کنم که با کسانی که در زمینه طب سنتی تحقیق و طبابت داشته اند نه مغازه های عطاری! ) که نتایج خوبی را به دست آوردم .
کتاب « پانزده روز تا سلامتی » آقای جمشید خدادادی را مطالعه کردم که شما هم می توانید از اینجا این کتاب را تهیه کنید (حتی عزیزان خارج از کشور) .
ایشان گرچه پزشک نیستند ولی در زمینه طب سنتی و قرآنی تحقیقات خوبی دارند که در تالیفات خود آورده اند . (البته ایشان یک کتاب عسل درمانی هم دارند که ظاهرا توضیح زیادی در مورد روماتیسم داده ولی من کتاب عسل درمانی را تهیه نکردم)
سرانجام فهمیدم که روماتیسم مفصلی فقط از طریق پرهیز غذایی و رعایت برخی مواردی که در طب سنتی وجود دارد ، درمان می شود و درمان دارویی ندارد و داروهایی که متخصصان داخلی یا فوق تخصصان روماتولوژی تجویز می کنند مقداری درد را تسکین می دهند اما قسمتهای دیگر بدن را تحت تاثیر قرارمی دهند و اثر بدی روی نقاط دیگر بدن می گذارند .
مشکلی که داروها و قرص های مربوط به این بیماری دارند این است که برای دوره ای طولانی و چندین سال باید مصرف شوند . (من حدود دو سال دارو مصرف کردم) ازجمله عوارض این قرصها:
- پوکی استخوان و تاثیر بد بر اعصاب ، (مانند قرص پردنیزولون یا داروهای حاوی کورتون )
- چرب شدن کبد ، یعنی افزایش غیر طبیعی آنزیم های کبدی و تاثیر بد برروی سلولهای جنسی بدن که برای بچه دار شدن در مردان و زنان بسیار بد است (مانند قرصهای متوتروکسات یا MTX - سولفاسالازین - مزالازین) و غیره .
البته آمپول بعضی از این داروها نیز تجویز می شود.
به این دلیل فهمیدم با مصرف این داروها به نابودی خودم کمک می کنم نه به درمان روماتیسم !
طبق تجربه خودم می فهمیدم که با خوردن برخی غذاها ، در روز بعد دردهایم کمتر می شوند و با خوردن برخی غذاها ، در روز بعد دردهایم بیشتر می شوند. به این دلیل می گویم روز بعد چون تاثیر ناشی از هضم غذا چند ساعت و حدود یک روز طول می کشد.
بعد از تحقیقات از طریق طب سنتی متوجه شدم که علت ابتلای به روماتیسم مفصلی، طبیعت و مزاج انسان است یعنی هرکس که به روماتیسم مفصلی مبتلا است ، دارای مزاج سرد است که از نظر طب سنتی به آن بلغم می گویند . البته به این معنی نیست که همه ی افراد سرد مزاج به روماتیسم مفصلی مبتلا می شوند در واقع سرد مزاجی شرط لازم برای ابتلای به روماتیسم است و شرط کافی نیست.
لذا تنها راه ماثر برای مقابله با روماتیسم مفصلی پرهیز از غذاهای سرد مزاج و روی آوردن به غذاهای گرم مزاج است (گردآوری : انجمن ناجی)
البته با بعضی از افرادی که مثل من به این بیماری مبتلا بودند نیز گفتگو داشته ام که فهمیدم افراد سرد مزاجی که در معرض فشارهای عصبی (استرس) ناشی از کار ، زندگی ، تحصیل ، غصه ، ترس و ... بوده اند بیشتر گرفتار این بیماری می شوند .
به گفته یکی از پزشکان متخصص، استرس و عصبانیت باعث شعله ور شدن این بیماری می گردد و این نکته واقعا درست است زیرا من به دلیل شغلم و مشکلات زندگیم ، استرس زیادی داشتم.
همچنین حضور طولانی (تاکید میکنم ؛ طولانی یعنی برای ماهها و یا چند سال) افراد سرد مزاج در جاههای سرد و خنک به پیشرفت این بیماری کمک می کند .
همانطور که اشاره کردم ، محقق گرامی جناب آقای جمشید خدادادی در کتاب پانزده روز تا سلامتی ، شرح خوبی در این باره داده است و در فهرست آخر کتاب ایشان به دنبال کلمات روماتیسم و آرتریت روماتوئید و بلغم بگردید همچنین ایشان لیست نسبتا" کاملی از خوردنیهای سرد مزاج و گرم مزاج آورده اند که با استفاده از آن به بهبودی و درمان روماتیسم نزدیک می شوید . البته نمی شود همه مطالب کتاب را اینجا شرح داد.
من حدود دو سال است که از لیست کتاب ایشان (لیست غذاهای گرم مزاج و سرد مزاج) پیروی می کنم .
البته در سفری که به اصفهان داشتم یکی از فوق تخصصان روماتولوژی هم به من پیشنهاد کرد که از خوردن غذاهای سرد مزاج پرهیز کنم.
به دلیل استفاده از روش درمان پرهیزغذایی ، توانستم داروها و قرصها را کاملا قطع کنم البته به طور کم کم . یعنی مصرف قرصها را در روز و در هفته کم می کردم تا بدن واکنش سریع نشان ندهد .
وقتی داروها را قطع کردم و از غذاهای سرد مزاج پرهیز کردم ، کمتر مریض شدم چون همانطور که گفتم مصرف این داروها سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند و باید مراقب بود که شخص ، مریض نشود و به همین دلیل است که برخی استفاده از واکسن آنفولانزا را مفید می دانند و من هم استفاده کردم (البته با ملباسمو پزشک)
یک نکته مهم این است که درمان این بیماری به اراده شما بستگی دارد زیرا ریشه بسیاری از بیماریهای کنونی استفاده از غذاهای صنعتی است
مانند فست فودها- محدود شدن رژیم غذایی مردم فقط به چند غذا مثل برنج - گوشت مرغ- گوشت گاو و کنسروها و استفاده بیش از حد از ترشیجات (هرچیزی که ترش مزه باشد) استفاده ی زیاد از تنقلات صنعتی مثل چیپس و پفک و شکلات و بستنی و استفاده از چیزهای شور مزه (خیار شور - آجیل شور - تخمه شور وغیره ) که در واقع اینها برخی از غذاهای مضر برای روماتیسم مفصلی هستند.
هنگامیکه به میهمانی ، عروسی یا رستوران دعوت می شدم متوجه می شدم که غذاهای آنها همگی سرد مزاج هستند و نمی توانم بخورم به این دلیل گرسنگی را به دردهای شدید ، ترجیح می دادم حتی گاهی اوقات اطرافیان اسرار می کردند که بخور و من نمی خوردم .
اما بسیاری از انسانها نمی توانند جلوی شکمشان را بگیرند برای همین هیچ پرهیز نمی کنند و به طور مرتب دارو مصرف می کنند.
پیامبراسلام (ص) فرمود: « المعده بیت کل داء، و الحمئه راس کل دواء» یعنی معده مرکز و خانه هر دردی است و پرهیز و اجتنناب (از غذای نامناسب و زیادخوری) اساس و راس هر داروی شفابخش است (گردآوری : انجمن ناجی)
البته پرهیز در مورد بیماری روماتیسم آنقدر هم سخت نیست فقط کافی است برای غذاهایتان جایگذین مناسب پیدا کنید.
مثلا بعضی از غذاهای مفید برای روماتیسم مفصلی به این صورت است :
تا حد امکان برنج نخورید واگر هم برنج خوردید بجای برنج چلو از برنج پلو با ، شوید(شویت) و سیر زیاد استفاده کنید یا برنج و دارچین را مخلوط کنید .البته برنج پلو و برنج و دارچین هم زیاد نخورید.
انواع خوراکها بدون بدون سیب زمینی و بدون ترشیجات مانند:
◄ همه غذاهایی که با بادنجان درست می شوند مثل حلیم بادنجان – خورش بادمجان و غیره
◄ خورش قیمه (بدون آلوچه)
◄ همه ی غذاهایی که با سبزیجات درست می شود اما بدون گشنیز. مثل قورمه سبزی- آش (بدون کشک و پیاز داغ)- انواع سوپها (بدون قارچ و جو) و غیره
◄ هر غذایی که با کرفس درست بشود
◄ دیزی اما بدون سیب زمینی
◄ همه غذاهایی که با حبوبات درست می شود اما بدون عدس و بجای عدس از دال عدس (همان عدسهای قرمز رنگ ) استفاده کنید.
◄ هرخوراکی که می توانید با مرغ درست کنید ولی بجای مرغ از گوشت بلدرچین - بوقلمون - مرغ خانگی یا کبک استفاده کنید و برای خوشمزه تر شدن مقدار کمی پودر سیر و گلپر اضافه کنید (به صورت کباب یا سرخ شده یا پخته شده و ...)
◄ هر خوراکی که با گوشت گاو درست بشود ولی بجای گوشت گاو از گوشت گوسفند یا گوشت شتر استفاده کنید (به صورت کباب یا سرخ شده یا پخته شده و ...)
◄ همه غذاهایی که با دل - جگر و قلوه درست بشوند
◄ همه غذاهایی که حاوی گندم هستند (نان - حلیم – سوپ گندم - سمنو - و ...)
◄ و هر ترکیبی از غذاهای گرم مزاج که خودتان می توانید درست کنید.
سعی کنید خودتان گوشت گوسفند انتخاب کنید نه اینکه به قصاب بگویید گوشت گوسفند می خواهم چون برخی ممکن است گوشت گاو یا گوشت بز قاطی کنند و تا دُنبه را به گوشت نبیند باور نکنید که گوشت گوسفند است (گردآوری : انجمن ناجی)
اکثر گوشتهای عرضه شده در کبابی ها یا رستورانها هم گوشت گاو است (گردآوری : انجمن ناجی)
مرباها ، شربت ها و نوشیدنیهای آماده نیز به دلیل وجود اسید سیتریک ، برای مبتلایان به روماتیسم مناسب نیست هر گاه دوست داشتید شربت بخورید می توانید از عرق نعناع طبیعی (سعی کنید بدون رنگ باشد) یا از شربت عسل یا شربت زعفران استفاده کنید.
می توانید خودتان با میوه های گرم مزاج مربا درست کنید البته بدون مواد نگهدارنده یا آبلیمو و برای خوشمزه تر شدن مربا هم از گلاب و هل و زعفران استفاده کنید.
لبنیات هم مزاج سردی دارد ولی می توانید شیر گاو را باعسل مخلوط کنید که سردی آن کم شود . (همین را هم کم استفاده کنید)
در برخی مناطق جنوبی کشور گاومیش وجود دارد که شیر آن گرم مزاج و مفید است (گردآوری : انجمن ناجی) (فقط شیر گاومیش خالص نه سایر فراورده های لبنی آن ) علامت شیر گاومیش هم این است که وقتی شیر جوشیده شود سرشیر آن کاملا سفید است برخلاف شیر گاو که روی آن متمایل به زرد است (گردآوری : انجمن ناجی)
مخلوط عسل و شیره خرما هم بسیار مناسب است (گردآوری : انجمن ناجی) هم انرژی زا و هم گرم مزاج است (گردآوری : انجمن ناجی)
بسیاری موارد دیگر در لیست مزاج غذاهایی که در کتاب پانزده روز تا سلامتی، آمده است باید رعایت شود. لیست غذاها و خوردنیها طولانی است و نمی شود در اینجا همه را توضیح داد حتما کتاب را تهیه کنید.
یادتان با شد از نظر طب سنتی سردی بدن با روان کار کردن شکم دفع می شود (البته منظورم اسهال نیست) و یُبوست مانع دفع سرد مزاجی یا بلغم است در واقع با ایجاد یبوست ، دردهای مفصلی هم بیشتر می شوند .
به همین خاطر مصرف زیتون یا روغن زیتون و انجیر توصیه می شود تا کارکرد شکم روان شود . روغن زیتون خالص ، بوی زیتون می دهد و مقداری تلخ است که از روغنهای زیتون صنعتی بهتر است که می توانید از مغازه های عطاری هم تهیه کنید و می توانید به همراه آن مقداری آب مصرف کنید تا تلخی آن را حس نکنید.
من با هر وعده ی غذایی 2 یا 3 عدد زیتون می خوردم یا از روغن زیتون خالص استفاده می کنم البته چون زیتون در آب سرکه و نمک قرار دارد ابتدا باید آب آن را خالی و آب معمولی به آنها اضافه کنید و یک یا دو روز نگهداری کنید تا شوری آنها کم شود چون سرکه و نمک خودشان طبع سرد دارند . در واقع بجای خوردن قرص ، با هر وعده غذایی 2 یا سه عدد زیتون بخورید (بجوید).
استفاده از قلم (استخوان) گوسفند در دیزی یا آبگوشت هم بسیار مفید است و در ترمیم مفاصل آسیب دیده کمک می کند .
استفاده از حجامت یا زالو درمانی برای مبتلایان به روماتیسم مناسب نیست . من تجربه کردم و نتیجه نگرفتم.
حتما از کارهای سنگین و پیاده روی زیاد یا ورزشهای زیاد که باعث فعالیت شدید مفاصل شود پرهیز کنید زیرا برخلاف بسیاری از بیماریها درد روماتیسمی با برخی فعالیت های شدید ورزشی بدتر می شود .
سعی کنید نرمشهای آرام و پیاده روی آرام را همیشه انجام دهید زیرا نرمشهای آرام در دفع سرد مزاجی اثر خوبی دارند. (تاکید می کنم حتما ورزش کنید اما آرام و همیشه)
استفاده از آب گرم طبیعی یا استخر هم مفید است .
سعی کنید هر 3 ماه یک بار آزمایش چکاپ بدن را انجام دهید زیرا مبتلایان به روماتیسم به دلیل فعالیت کم ، بیشتر در معرض مشکلاتی همچون بالا رفتن چربی ، قند و غیره می باشند.
وقتی با رعایت موارد فوق به متخصص داخلی مراجعه کردم ، باورش نمی شد که داروهایم را قطع کردم و گفت در بیماری روماتیسم امکان قطع کردن دارو وجود ندارد و احتملا" اصلا" روماتیسم نداشتی ! و با توضیح موارد فوق تعجب کرد.
من با لطف خدا و با رعایت غذاهایی که در کتاب آقای جمشید خدادادی ذکر شده توانسته ام تاکنون حدود 70 درصد بهبود یابم و درد برخی مفاصلم نیز در حال کمتر شدن است (گردآوری : انجمن ناجی) به طوریکه قبلا نمازم را نشسته می خواندم و اکنون می توانم سر پا نماز بخوانم و خیلی دیگر از کارهایم را انجام دهم. حتی به تازگی دویدن را هم شرع کرده ام و می توانم فوتبال بازی کنم.
این بیماری در بعضی افراد با قرمزی چشم یا خارش چشم همراه است . در مراجعاتی که به متخصص چشم پزشک داشتم ، فهمیدم که روماتیسم مفصلی علاوه بر خشکی مفاصل ، خشکی چشم را هم به همراه دارد و چاره اش استفاده از اشک مصنوعی است و من با ملباسمو پزشک از اشک مصنوعی " آرتلاک"
استفاده می کنم . (اشک مصنوعی آرتلاک یک اشک مصنوعی با بسته های 10 تایی است که روزی 2 تا 3 بار استفاده می شود و در هر بار یک قطره در هرچشم . البته می توانید آن را در یخچال نگه دارید تا خراب نشود . گرچه ظاهرا یک بار مصرف است ولی با قرار دادن سر آن می توانید تا آخرین قطره اش را استفاده کنید البته سعی کنید بعد از 3 یا 4 روز ، به طور کامل استفاده شود)
یک نکته دیگر که با مراجعه به پزشک یاد گرفتم این بود که نباید گذاشت مفاصل به هر دلیل سرما ببینند مثلا در زمستان باید بدن را خوب پوشاند و در معرض باد سرد کولر (در تابستان) نباید قرار گرفت . من هم این را تجربه کردم و هر موقع که در معرض باد یا هوای سرد قرار گرفتم دردهایم به شدت افزایش می یابد.
یک نکته: سعی کنید کاهو و انار شیرین (حتما شیرین باشد) هم استفاده کنید زیرا تاثیر خوبی بر روی کبد دارند و در تنظیم کبد و در نتیجه بهتر شدن مشکلات سیستم ایمنی بدن نقش خوبی دارند.
پیشنهاد می کنم نصف قاشق غذاخوری پودر دارچین را در یک لیوان عسل مخلوط کنید (خیلی هم بزنید تا رنگ عسل قهوه ای شود) و مثل دارو روزی سه بار مصرف کنید . هم اعصاب را آرام و استرس را کم می کند و هم به دلیل مزاج گرمی که دارد مثل دارویی بسیار مفید عمل می کند.
من از زنجبیل خیلی استفاده می کردم زیرا مزاج گرمایی شدیدی دارد اما احساس می کردم دچار ضعف اعصاب می شوم و خیلی زود عصبانی می شوم وقتی که با یکی از دانشجویان مقطع دکترای طب سنتی صحبت کردم متوجه شدم شدت گرمای زنجبیل بر روی اعصاب تاثیر می گذارد و به من پیشنهاد کرد که بجای زنجبیل از دارچین استفاده کنم که شدت گرمای کمتری دارد.
ظاهرا" زنانی که عمل سزارین را انجام داده اند نیز سرد مزاج می شوند.
تاکید می کنم خوردن غذاهای سرد مزاج برای مبتلایان به این بیماری مثل خوردن سَم است و تا حد امکان از خوردنیای سرد مزاج پرهیز کنید.
برای درمان هر بیماری یک مثلث در نظر گرفته می شود که اضلاع آن ، شامل اراده ، پرهیز و دارو است و اراده در راس درمان هر بیماری قرار دارد.
پس درواقع اگر اراده خود را قوی کنید ؛ غذا ، داروی شماست (گردآوری : انجمن ناجی)
سعی کنید انسانهای خواب آلودی نباشید مثل بعضی ها که مدام دوست دارند بخوابند . سحر خیز باشید . زیرا کسالت اثر خوبی بر سیستم ایمنی بدن ندارد .
جمع بندی :
طبق تجربه و مطالعات خودم متوجه شدم علت روماتیسم مفصلی دو عامل مهم است 1- خوردن غذاهای سرد مزاج برای افراد سرد مزاج 2- فشارهای عصبی
راه درمان:
1- پرهیز از غذاهای سرد مزاج 2- ایجاد آرامش که بهترین راه آن روی آوردن به معنویات (قرآن - نماز) است (گردآوری : انجمن ناجی) 3 - انجام نرمش و ورزشهای آرام و همیشگی. 4- استفاده از روغن زیتون طبیعی و خالص یا زیتون (زیتونی که شور یا سرکه ای نباشد)