مهر
در سانسکریت میترا، در اوستا و پارسی میثر و در پهلوی میتر و در فارسی مهر گفته میشود. که از ریشه سانسکریت آمده به معنی پیوستن. اغلب خاورشناسان معنی اصلی مهر را واسطه و میانجی ذکر کرده اند.
مهر واسطه است میان آفریدگار و آفریدگان. میثره در سانسکریت به معنی دوستی و پروردگار و روشنایی و فروغ است و در اوستا فرشته روشنایی و پاسبان راستی و پیمان است (گردآوری : انجمن ناجی) مهر ایزد هماره بیدار و نیرومند است و برای یاری کردن راستگویان و بر انداختن دروغگویان و پیمان شکنان در تکاپوست.
مهر از برای محافظت عهد و پیمان و میثاق مردم گماشته شده است (گردآوری : انجمن ناجی) از این رو فرشته فروغ و روشنایی نیز هست که هیچ چیز ار او پوشیده نمیماند. برای آن که از عهده نگهبانی بر آید اهورامزدا به او هزار گوش و ده هزار چشم داده است (گردآوری : انجمن ناجی) مقام مهر در بالای کوه “هرا” است، انجایی که نه روز است و نه شب، نه گرم است و نه سرد، نه ناخوشی و نه کثافت .مهر از آنجا بر ممالک آریایی نگران است (گردآوری : انجمن ناجی) این آرامگاه خود به پهنای کره زمین است یعنی مهر در همه جا حاضر است و با شنیدن آوای ستمدیدگان آگاه گشته به یاری آنان میشتابد.
آیین مهر در دین مسیح نیز مشهود است (گردآوری : انجمن ناجی) ایزد مهر در اصل بجز ایزد خورشید بوده است اما بعدها آندو را یکی دانسته اند. مورخان یونانی مهر را به نام میترس یاد کرده اند و کر کرده اند که ایرانیان خورشید را به اسم “میترس” میستایند.از این خبر پیداست که در یک قرن پیش از میلاد مسیح آندو با یکدیگر مخلوط شده اند. نگهبانی ماه هفتم و روز شانزدهم هر ماه را به عهده ایزد مهر است (گردآوری : انجمن ناجی)
یکم مهر آغاز میشود و تا پایان آذر ادامه مییابد.کلمه انگلیسی autumn (پاییز)
پاییز از نظر ستارهشناختی بین دو نقطهٔ اعتدال پاییزی و انقلاب زمستانی است (گردآوری : انجمن ناجی) از نظر گاهشماری هجری خورشیدی، در روز یکم مهر آغاز میشود و تا پایان آذر ادامه مییابد.
بر پایه تقویم میلادی فصل پاییز در اصل در نیمکره شمالی جهان در حدود ۲۳ سپتامبر (۱ مهر) و در نیمکره جنوبی پیرامون ۲۱ مارس (۱ فروردین) آغاز میشود. زمان پایان آن در نیمکره شمالی ۲۱ دسامبر (۳۰ آذر) و در نیمکره جنوبی ۲۱ ژوئن (۳۱ خرداد) است (گردآوری : انجمن ناجی)
هرچند بهخاطر مسائل عملی آغاز پاییز را در تقویمها اول سپتامبر در نیمکره شمالی و اول مارس در نیمکره جنوبی قرار دادهاند. پایان آن را نیز به ترتیب اول دسامبر و اول ژوئن مقرر کردهاند[نیازمند منبع].
به هنگام پاییز بسیاری از انواع گیاهان برگهای خود را از دست میدهند و بهاصطلاح خزان میکنند. دمای هوا نیز در فصل پاییز تا اندازه زیادی پایینتر از تابستان است (گردآوری : انجمن ناجی) در پاییز، روزها کوتاه تر و شبها طولانی تر میشوند. در بخشهایی از جهان در این فصل میزان بارش زیاد تر میشود.
کلمه انگلیسی
autumn (پاییز) از کلمه فرانسوی "automne" گرفته شدهاست و استفاده از آن برای نام این فصل از قرن شانزدهم میلادی رایج شد. نام fall هم که در آمریکای شمالی برای این فصل استفاده میشود احتمالاً از عبارت fall of the leaves (برگ ریزان) گرفته و خلاصه شدهاست (گردآوری : انجمن ناجی)
واژه پادیز (پادێز pādēz) در پارسی میانه به معنی پاییز بوده که آنرا به زمستان و یا خرمن مربوط دانستهاند.
روز اعتدال پاییزی را در ایران از دیرباز جشن میگرفتهاند. این جشن که در روز مهر از ماه مهر برگزار میشود جشن مهرگان نام دارد.