رسيدن به درجه تقوا (يعني مانع و سپر بازدارنده از گناه و معصيت) و زنده کردن روح پرهيزکاري در وجود انسان ، در نتيجه کنترل غرائز.
آنچنان که اميرالمومنين ع نيز در يکي از بيانات نغز خود فرمودند: «صوم شهر رمضان ، فانه جنه من العقاب شيعني روزه ماه مبارک رمضان سپري است از عذاب الهي» و توضيح آن اين که فرد روزه دار در راستاي روزه داري و با رعايت تمام جوانب روزه اين که ، زبان خود را از آفتهاي زباني همچون تمسخر و دشنام و ناسزاگويي و غيبت و دروغ و تهمت و افترا و نزاع و درگيري لفظي و گوش خود را از شنيدن همين آفات و نيز سخنان لغو و بيهوده و چشم خود را از مشاهده مناظر لهو گناه و حرام و نيز ، فکر و انديشه خود را از انديشه ها و نيتهاي پليدي همچون سوءظن و ساير اعضا و جوارح پيکر خود را از تمام معصيت ها بازمي دارد و نيز به فرموده امام دوم شيعيان ، با سبقت بر طاعت و عبادت در ميدان مسابقه ماه رمضان و در کل ، تسلط يافتن بر هيجانات شهوت و ضعيف ساختن آن ، در نهايت ، بر شيطان درون و برون مسلط مي گردد و به وجود آمدن آثار تجرد و روحانيت را در درون خود حس مي کند که رسيدن به اين درجه از معنويت و صفاي نفس و پاکي دل ، خود ، کمک بزرگي براي معرفت و شناخت بهتر راهها از بي راهه هاي پيشنهادي شيطان خواهد بود که اين درجه از معرفت بازدارنده از انحراف و تباهي ، همان ملکه نوراني تقواست که هدف بنيادين و اساسي از واجب ساختن روزه از طرف آفريدگار حکيم و داناست (گردآوری : انجمن ناجی)
و اين گونه است که در روايات مي خوانيم که پيامبر ص مي فرمودند: «در اين ماه شياطين را در غل و زنجير مي کنند ، پس از خدا ياري بطلبيد تا آنها بر شما مسلط نگردند.»
واضح است آنچنان که توضيحش گذشت ، روزه داران واقعي در اين ماه ، راهها و درهاي نفوذ شيطان (از آفات زباني و گناهان چشم و گوش و دل انديشه) را به روي شيطان مي بندند و از اين راه ، قدرت شيطان را محدود مي کنند و اين همان معنا و مقصود روايت پيامبر اعظم ص است (گردآوری : انجمن ناجی)
چرا که روزه ، تمام دستگاه هاي بدن را از خستگي مداوم بيرون آورده و از بهترين عوامل جوان ساز نسوج بدن بوده و نيز نيروي مقاومت بدن را افزايش مي دهد و به گفته برخي دانشمندان غيرمسلمان همچون سوفورين ، راه حل بسياري از بيماري ها از جمله ، آسم ، برونشيت ، روماتيسم مزمن ، نقرس ، بيماري هاي چشم ، کم خوني و ضعف روده ها، مرض قند و بيماري هاي کليه و کبد و نيز بيماري هاي عصبي و رواني به حساب مي آيد (روزه درماني).اميرمومنان ع نيز در حکمت 136 از نهج البلاغه در يک گفتار پر مغز ، از روزه با عنوان (زکاه البدن) ياد مي کنند. با اين توضيح که ، زکات در لغت به معناي پاک و خالص کردن است که با اين ترتيب ، روزه نيز نسخه حکيمانه اي براي پاکسازي بدن و صحت و سلامت جسماني اعتبار خواهد شد به اين نحو که ، استراحت موقت دستگاه گوارش و دستگاه هاي تصفيه بدن ، مانند کليه و کبد، از فرسايش اين اندامها در اثر کار مداوم جلوگيري خواهد کرد البته در اين ميان ذکر اين نکته اساسي است که در شريعت اسلام ، معيار سنجش اعمال ، نيت و قصد تقرب به خداوند و فرمانبرداري از دستورها و فرامين اوست بنابراين اگر کسي به قصد تقرب و اطاعت و فرمانبرداري و به عبارت ديگر، به عنوان يک دستور شرعي ، روزه نگيرد بلکه هدفش از روزه گرفتن فقط بهره گيري از فايده هاي بهداشتي آن باشد ، گرچه طبيعتا بهره خود را از آن منافع خواهد برد ولي از نظر شرع و مذهب ، روزه اش باطل است چراکه در کليه اعمال عبادي ، نيت (قصد قربت) داشتن ، واجب بوده و از ارکان عبادات محسوب مي شود و در اين راستا ، درجات و مراتب روزه و روزه داري را در 3 مرتبه مي دانند:
1- روزه عوام که عبارت است از اين که روزها شکم و فرج خود را از مقتضاي شهوت هاي آنها محافظت نمايد که تنها فايده آن رفع تکليف از روزه دار مکلف است (گردآوری : انجمن ناجی)
2- روزه خواص که علاوه بر حفظ شکم و بدن خود از حرام و شهوت ، چشم و گوش و زبان و دست و پا و ساير اعضا و جوارح خود را نيز از گناهان محافظت مي کند که نتيجه اين نحو روزه داري ، رسيدن به ثوابهاي بي پايان وعده داده شده به روزه داران است (گردآوری : انجمن ناجی)
3- روزه خواص خواص که علاوه بر رعايت موارد گفته شده در بالا ، فکر و دل خود را نيز از اشتغال به افکار پليد همچون حسد ، بدگماني ، تکبر و کينه و حيله و مکر و انديشه هاي غيرخدايي و اخلاق رذيله ، بازمي دارد که نتيجه اين نحو روزه داري ، علاوه بر رسيدن به وعده هاي ثواب ، روگردانيدن دل [براي هميشه] ، از غير خدا خواهد بود. 3