فرهنگ و تمدن هلیل رود جيرفت حتی از تمدن سومر نیز چندین سده تقدم زمانی مییابد.
تمدّن جیرفتدر جیرفت تمدّنی کشف شدهاست که حدّاقل قدمت آن را برابر قدمت تمدن سومر تخمین زدند. پیشینهٔ آثار کشف شده به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد میرسد. پیش از آن این باور وجود داشت که سومر قدیمیترین تمدّن است (گردآوری : انجمن ناجی)بر حسب اتفاق آثار فراوانی ازتمدن ناشناختهای در جلگه هلیلرود از زیر خاک سر بیرون آوردند. تمدنی که از سپیده دم بشریت منشا میگیرد.ویژگی منحصر به فرد این گلدانهای حجاری شده که در آن سیر تکوین جهان، انسانها و حیوانات در سبکی بی نظیر به تصویر کشیده شدهاست، جای هیچ شک و تردیدی را برای باستان شناسان نسبت به قدمت و ظرافت فرهنگ هلیل رود باقی نمیگذارد. به نظر میرسد کهفرهنگ و تمدن هلیل رود به طور مستقل از تمدن دولت _ شهرهای میانرودان در هزاره سوم قبل از میلاد پای به عرصه حیات نهادهاست و به این ترتیب حتی از تمدن سومر نیز چندین سده تقدم زمانی مییابد.زنده باد ايران من، سرزمين با اصالت من