بیماری هوچکین عبارت است از سرطانی شدن قسمت مرکزی گرههای لنفاوی. این بیماری در واقع یک نوع لنفوم است. این بیماری، لنفوسیتها (نوعی گلبول سفید)، گرههای لنفاوی (گرههایی که عفونت را کنترل و مواد ایمنیزا برای بدن درست میکنند) و طحال (در واقع یک گره لنفاوی بزرگ است) را درگیر میسازد.
بیماری هوجکین میتواند در هر سنی رخ دهد، اما در بزرگسالان جوان و نیز افراد مسن شایعتر است. این بیماری در کودکان زیر 10 سال نادر است.ـ علایم شایع:
۱. خارش در تمام بدن
۲. تب و عرق ریزش شبانه بهطور متناوب
۳. کاهش وزن
۴. زردی چشمها و پوست
۵. احساس کسالت
۶. کمخونی
۷. خونریزی گوارشی
۸. گرههای لنفاوی متورم، بدون درد به هنگام لمس، با قوام لاستیکی و بدون چسبندگی به یکدیگر هستند. این گرههای بزرگ شده در هر کجای بدن میتوانند باشند اما در زیر بغل یا کشاله ران بیشتر دیده میشوند.ـ علل بیماری:
ناشناخته است، اما تحقیقات نشان دهنده آن هستند که یک عفونت ویروسی ممکن است دخیل باشد.ـ عوامل افزایشدهنده خطر:
نقص ایمنی (اکتسابی یا ارثی)ـ پیشگیری:
راه خاصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.ـ عواقب مورد انتظار:
اگر زورد تشخیص داده و درمان شود، معمولاً با اشعه درمانی و داروهای ضد سرطان قابل معالجه است. با درمان، میزان بقای 10 ساله 80% است. پتانسیل بهبودی برحسب نوع سلولهایی که در نمونهبرداری از گره لنفاوی دیده میشوند متغیر است.ـ عوارض احتمالی:
۱. ناباروری در مردان در اثر درمان
۲. گسترش سرطان به سایر نقاط بدن
۳. بیماریهای قلب یا ریه، کمخونی، کمکاری تیرویید، و عفونتهاـ درمان:
بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون و مغز استخوان، لنفانژیوگرام (روشی تشخیصی که با تزیق ماده حاجب به درون مجاری لنفاوی و عکسبرداری با اشعه ایکس دستگاه لنفاوی بررسی میشود)، نمونهبرداری از گرههای لنفاوی، سیتی اسکن قفسه سینه و شکم، و عکسبرداری از قفسه سینه. سعی کنید در مورد درمان بیماری و شانس معالجه خود مثبت بیاندیشید. داشتن دیدگاه ذهنی خوب و مثبت کمک بسیار مهمی در بهبود بیماری است.درمان ممکن است به طریق زیر انجام گیرد: تنها اشعه درمانی (استفاده از امواج پرانرژی [ تولید شده توسط دستگاههای اشعه ایکس مخصوص، دستگاههای کبالت و سایر دستگاهها ] برای درمان بعضی از انواع سرطان)، شیمی درمانی (درمان سرطان با تزریق داروهایی که سلولهای سرطانی را بدون آسیب رساندن به بافت سالم از بین میبرند)، یا ترکیب این دو روش بهداشت مناسب و دهان در جلوگیری از بروز زخمهای دهانی به هنگام شیمیدرمانی مؤثر است. مردانی که تحت درمان قرار میگیرند ممکن است تمایل داشته باشند که اسپرم خود را ذخیره کنند تا اگر نابارور شوند بتوانند با روشهای کمکی بچهدار شوند.ـ
داروها:
داروهای ضد سرطان. داروها ممکن است باعث اثرات جانبی یا واکنشهای نامطلوب در بعضی از بیماران شوند. علایم جدید ممکن است به علت دارو، خود بیماری اصلی، یا بروز یک بیماری جدید پدید آیند.
اثرات جانبی ناشی از دارو معمولاً با سازگار شدن بدن با آن یا قطع دارو ناپدید میشوند.ـ فعالیت:
تا حدی که قدرتتان اجازه میدهد فعال بمانید.ـ رژیم غذائی:
رژیم خاصی توصیه نمیشود.ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
۱. اگر احساس میکنید که دارو باعث بروز علایمی شده است.
۲. اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم بیماری هوجکین را دارید.
۳. اگر یکی از موارد زیر به هنگام درمان رخ دهد: تب، علایم عفونت (قرمزی، تورم، درد خود به خودی یا به هنگام لمس) در هر کجای بدن، تورم پا و ساق پا ـ ناراحتی به هنگام ادرار کردن یا کاهش میزان ادرار در روز
بخش بيماريهاي انجمن ناجي http://najiforum.ir/forum-121.html
این مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي موسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان http://www.ncii.ir دربارۀ لنفوم هوچكين نگاشته شده، سرطانی که در سیستم ایمنی آغاز میشود. به این نوع سرطان، لنفوم هوچكين نیز میگویند. طبق آخرين آمار در سال 1385، 921 مورد مبتلا به HD شدهاند كه از اين تعداد 389 مورد مربوط به خانمها و 532 مورد مربوط به آقايان است (گردآوری : انجمن ناجی)
تحقیقات روی سرطان، منجر به پیشرفتهایی در مبارزه با لنفوم هوچكين شده است (گردآوری : انجمن ناجی) امروزه میتوان بیشتر كساني که لنفوم هوچكين در آنها تشخیص داده شده را درمان، یا بیماریشان را برای چندین سال مهار کرد. تحقیقات مداوم، این نوید را میدهند که میتوان در آینده انتظار داشت تعداد بیشتری از مبتلایان به این سرطان با موفقیت درمان شوند.
این مقاله منحصراً دربارۀ لنفوم هوچكين است (گردآوری : انجمن ناجی) و حاوي مطلبي در مورد لنفوم غیرهوچكين (NHL (Non- Hodgkins Lymphoma نيست.
بيماراني که به لنفوم غیرهوچكين مبتلا هستند، گزینههای درمانی متفاوتی دارند. آنها میتوانند بهجای مطالعۀ این مقاله ، مقالة آنچه باید دربارۀ لنفوم غیرهوچكين بدانید را بخوانند.
در این مقاله دربارۀ تشخیص، تعیین مرحلۀ سرطان، درمان و پیگیری سلامت بیمار پس از درمان صحبت شده است (گردآوری : انجمن ناجی) دانستن مراقبتهای پزشکی مربوط به لنفوم هوچكين میتواند به بيماران کمک کند تا نقش فعالی در انتخاب گزینههای درمانی خود داشته باشند.
در این مقاله، فهرستی از سؤالهايي که میتوانید آنها را از پزشک خود بپرسید آمده است (گردآوری : انجمن ناجی) بسیاری، همراه داشتن فهرست پرسشهای مورد نظر خود را در جلسۀ ملاقات با پزشک مفید میدانند. برای به یاد داشتن صحبتهای پزشک میتوانید یادداشتبرداری کنید و یا از او اجازه بگیرید تا حرفهايش را ضبط کنید. همچنین ميتوانيد هنگام ملاقات با پزشک، یکی از اعضای خانواده یا دوستان را– بهمنظور شرکت در بحثها، یاداشتبرداری یا تنها برای گوش کردن به مطالب مطرح شده- همراه خود ببريد.
معنای کلماتی که به شکل مورب (ايرانيك) نوشته شدهاند در لغتنامه موجود است (گردآوری : انجمن ناجی) معني این كلمات در لغتنامه توضیح داده شدهاند. و تلفظ صحیح آنها آمده است (گردآوری : انجمن ناجی)
لنفوم هوچكين چیست؟
سلولهای لنفوم هوچكين
لنفوم هوچكين، سرطانی است که در سلولهای سیستم ایمنی آغاز میشود. سیستم ایمنی وظیفۀ مبارزه با عفونتها و دیگر بیماریها را دارد.
دستگاه لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی است، و شامل اجزای زیر است:
عروق لنفاوی: دستگاه لنفاوی دارای شبکهای از عروق لنفاوی است (گردآوری : انجمن ناجی) عروق لنفاوی در تمام بافتهای بدن گستردهاند.
لنف: عروق لنفاوی حامل مایع شفافی بهنام لنف هستند. لنف حاوی گلبولهای سفید است، بهخصوص لنفوسیتهایی مانند سلولهای B و سلولهای T .
غدد لنفاوی: عروق لنفاوی به تودههای بافتی کوچک و گردی به نام غدد لنفاوی متصلند. گروههایی از غدد لنفاوی را میتوان در گردن، زیر بغلها، قفسۀ سینه، شکم و کشالۀ ران یافت. غدد لنفاوی گلبولهای سفید را ذخیره میکنند. آنها باکتریها یا دیگر مواد مضری را که ممکن است وارد لنف شده باشند گرفتار کرده و از بین میبرند.
بخشهای دیگر دستگاه لنفاوی: بخشهای دیگر دستگاه لنفاوی عبارتند از لوزهها، غدۀ تیموس و طحال. همچنین میتوان بافتهای لنفاوی را در بخشهای دیگر بدن، از جمله معده، پوست و رودۀ کوچک نیز یافت.
از آنجا که بافتهای لنفاوی در بسیاری از قسمتهای بدن وجود دارند، لنفوم هوچكين میتواند تقریباً در هر قسمتی از بدن آغاز شود. معمولاً، این سرطان اول در غدد لنفاوی بالای دیافراگم – ماهیچهای باریک که قفسۀ سینه را از شکم جدا میکند- دیده میشود. اما ممکن است لنفوم هوچكين، در یک گروه از غدد لنفاوی دیده شود. گاهی این سرطان در دیگر بخشهای دستگاه لنفاوی آغاز میشود.
سلولهای لنفوم هوچكين
لنفوم هوچكين وقتي ایجاد میشود که یک لنفوسیت (معمولاً از نوع سلول B) غيرطبيعي شود. این سلول غيرطبيعي را سلول رید - اشتنبرگ (Reed-Stenberg Cell) مینامند.
سلول رید - اشتنبرگ برای تکثیر خود، شروع به تقسیم شدن میکند. سلولهای جدید نیز به نوبۀ خود دوباره و چندباره تقسیم میشوند و سلولهای غیرطبیعی بیشتری ایجاد میکنند. این سلولهای غيرطبيعي وقتي باید، نمیمیرند. همچنین از بدن در برابر عفونتها یا دیگر بیماریها نیز محافظت نمیکنند. افزایش تدریجی سلولهای اضافی، موجب تشکیل تودهای بافتی بهنام غده یا تومور میشود.
برای آگاهي بیشتر دربارۀ لنفوم هوچكين گسترش يافته به بخش تعیین مرحلۀ سرطان مراجعه کنید.
عوامل خطرزا
پزشکان چیز زیادی دربارۀ دلیل ابتلای یک فرد به لنفوم هوچكين و عدم ابتلای فردی دیگر را به این نوع سرطان نمیدانند. اما بررسیها نشان داده برخی عوامل خطرزا، احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش میدهند.
عوامل خطرزای مربوط به لنفوم هوچكين عبارتند از:
برخی از ویروسها: ابتلا به ویروس اپشتاین - بار (EBV (Epstein Bar Virus یا ویروس اختلال در سیستم ایمنی انسانی (Human Immunodeficiency Virus(HIV میتواند خطر ابتلا به لنفوم هوچكين را افزایش دهد. لنفوم مسری نیست.
سیستم ایمنی ضعیف: اگر فردی سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد (مثلاً در صورت ابتلا به یک بیماری وراثتی یا استفادۀ داروهای خاص پس از پیوند عضو)، خطر ابتلا به لنفوم هوچكين در وی بالا میرود.
سن: لنفوم هوچكين در میان نوجوانان و بزرگسالان 15 تا 35 ساله، و بزرگسالانی که بالای 50 سال سن دارند، شایعتر است (گردآوری : انجمن ناجی)
سابقۀ خانوادگی: احتمال ابتلای اعضای خانواده - بهخصوص برادران و خواهران- فرد مبتلا به لنفوم هوچكين یا دیگر انواع لنفوم، به این سرطان بیشتر از دیگران است (گردآوری : انجمن ناجی)
داشتن یک یا چند عامل خطرزا به معنای ابتلای قطعی فرد به لنفوم هوچكين نیست. بیشتر آنهايي که دارای عوامل خطرزا هستند، هرگز به سرطان مبتلا نمیشوند.
علائم
لنفوم هوچكين میتواند موجب بروز علائم متعددی شود:
تورم (بدون درد) غدد لنفاوی موجود در گردن، زیر بغلها یا کشالۀ ران.
کاهش بیدلیل وزن.
تب دائم.
تعرق شدید شبانه.
خارش پوست.
سرفه، مشکلات تنفسی یا درد قفسۀ سینه.
ضعف یا خستگی دائم.
در بیشتر موارد، این علائم ناشی از سرطان نیستند. عفونتها یا دیگر بیماریها هم میتوانند موجب بروز این علائم شوند. كسي که این علائم را بیش از دو هفته داشته باشد باید به پزشک مراجعه کند تا مشکلاتش تشخیص داده شده و درمان شود.
تشخیص
انواع لنفوم هوچكين
در صورتیکه غدد لنفاوی شما متورم شده یا علائمی دارید که ممکن است ناشی از لنفوم هوچكين باشد، پزشک تلاش میکند تا دلیل این مشکل را بیابد، و در اين جهت دربارۀ سابقۀ پزشکی شخصی و خانوادگي شما سؤالهايي خواهد كرد.
ممکن است لازم باشد برخی از آزمایشهای زیر روی شما انجام شود:
معاینۀ فیزیکی: پزشک، وجود تورم در غدد لنفاوی را در گردن، زیر بغل و کشالۀ ران معاینه میکند. وی همچنین وجود تورم را در طحال یا کبد نیز مورد بررسی قرار ميدهد.
آزمایشهای خون: آزمایشگاه، آزمایش شمارش کامل سلولهای خون را جهت بررسی تعداد گلبولهای سفید و سلولها و مواد دیگر انجام میدهد.
عکسبرداری از قفسۀ سینه با اشعۀ ايكس: تصاویری که با استفاده از اشعۀ ايكس گرفته شدهاند، ممکن است غدد لنفاوی متورم یا دیگر نشانههای بیماری را در قفسۀ سینۀ شما نشان دهند.
نمونهبرداری: نمونهبرداری تنها روش قطعی تشخیص لنفوم هوچكين است (گردآوری : انجمن ناجی) ممکن است پزشک یک غدۀ لنفاوی شما را بهطور کامل بردارد (نمونهبرداری کامل
(Excisional Biopsy) و یا تنها بخشی از یک غدۀ لنفاوی را بردارد (نمونهبرداری برشی (Incisional Biopsy) . معمولاً نمیتوان با یک سوزن ظریف (بیوپسی سوزنی) از غدۀ لنفاوی به میزانی که برای آسیبشناس جهت تشخیص وجود لنفوم هوچكين کافی باشد، نمونه برداشت. بهترین روش، برداشتن کامل غدۀ لنفاوی است (گردآوری : انجمن ناجی)
آسیبشناس از یک میکروسکوپ استفاده میکند تا وجود سلولهای لنفوم هوچكين را در این بافت بررسی کند. بيماري که به لنفوم هوچكين مبتلاست، معمولاً سلولهای بزرگ و غیرطبیعی به نام سلولهای رید – اشتنبرگ دارد. این سلولها در بدن كساني که به لنفوم مبتلا نيستند دیده نمیشود. به تصویر سلول رید- اشتنبرگ نگاه کنید.
سؤالهايي که میتوانید قبل از نمونهبرداری از پزشک بپرسید:
نمونهبرداري چگونه انجام ميشود؟
آیا لازم است در بیمارستان بستری شوم؟
آیا بايد برای آماده شدن جهت نمونهبرداری، کاری انجام دهم؟
چقدر طول میکشد؟ آیا در طول نمونهبرداری هشیار خواهم بود؟ آیا نمونهبرداری درد دارد؟
آیا خطراتی هم دارد؟ احتمال تورم، عفونت یا خونریزی پس از نمونهبرداری چقدر است؟
چقدر طول میکشد تا بهبود پیدا کنم؟
چه زمانی نتایج نمونهبرداری را خواهم فهمید؟ چه کسی نتایج را برایم توضیح خواهد داد؟
اگر سرطان داشته باشم، چه کسی دربارۀ گامهای بعدی با من صحبت خواهد کرد؟ چه زمانی؟
انواع لنفوم هوچكين
آسیبشناس در صورت پی بردن به وجود لنفوم هوچكين، نوع آن را گزارش میدهد. لنفوم هوچكين دو نوع عمده دارد:
لنفوم هوچكين کلاسیک: بیشتر مبتلایان به لنفوم هوچكين، به نوع کلاسیک آن مبتلا هستند.
لفنوم هوچكين ندولر با غلبه لنفوسيتي (Nodular Lymphocyte-Predominant Hodgkin Lymphoma): این نوع لنفوم هوچكين بسیار نادر است (گردآوری : انجمن ناجی) به سلول غیرطبیعی این نوع، سلول پاپکُرن (Popcorn Cell) میگویند. ممکن است درمان این نوع سرطان، با نوع کلاسیک آن متفاوت باشد.
تعیین مرحلۀ سرطان
پزشک برای تعیین بهترین برنامۀ درمانی لازم است میزان گسترش (مرحلۀ) لنفوم هوچكين را بداند. تعیین مرحلۀ سرطان، تلاشی دقیق جهت پی بردن به آن نواحی از بدن است که درگیر سرطان هستند.
لنفوم هوچكين معمولاً از یک گروه از غدد لنفاوی به گروهی دیگر سرایت میکند. مثلاً، لنفومی که در غدد لنفاوی گردن آغاز میشود، ممکن است اول به غدد لنفاوی بالای تَرقوهها، و سپس به غدد لنفاوی زیر بغلها و درون قفسۀ سینه سرایت کند.
به مرور، سلولهای لنفوم میتوانند به عروق خونی حمله کرده و تقریباً به تمام قسمتهای بدن سرایت کنند. مثلاً ممکن است به کبد، ریهها و مغز استخوان حمله کنند.
تعیین مرحلۀ سرطان شامل یک یا چند آزمایش زیر است:
سی.تی.اسکن: به وسیلۀ یک دستگاه اشعۀ ايكس متصل به کامپیوتر، تعدادی عکس دقیق از قفسۀ سینه، شکم و لگن بیمار میگیرند. ممکن است به بیمار مادۀ حاجب (Contrast Material) تزریق کنند. همچنین ممکن است از بیمار بخواهند نوع دیگری از مادۀ حاجب را بنوشد. مادۀ حاجب مشاهدۀ غدد لنفاوی متورم و دیگر نواحی شکم را در تصاوير اشعۀ ايكس برای پزشک سادهتر میکند.
ام آر آی: از یک دستگاه قوی مغناطیسی متصل به کامپیوتر برای تهیۀ عکسهای دقیق از استخوانها، مغز یا دیگر بافتهای بیمار استفاده میکنند. پزشک میتواند این عکسها را روی مانیتور مشاهده و یا آنها را روی فیلم چاپ کند.
اسكن PET: به بیمار مقدار کمی ماده قندي رادیواکتیو تزریق میکنند. سپس بهوسیلۀ دستگاهی از چگونگی مصرف آن قند توسط سلولهای بدن عکسهای کامپیوتری میگیرند. سلولهای لنفوم این قند را سریعتر از سلولهای طبیعی مصرف میکنند، و تصویر نواحی آلوده به لنفوم، در عکسها واضحتر از دیگر نواحی خواهد بود.
نمونهبرداری از مغز استخوان: پزشک از سوزنی ضخیم برای برداشتن نمونۀ کوچکی از استخوان و مغز استخوان لگن خاصره یا یک استخوان بلند دیگر استفاده میکند، وسپس آسیبشناس نمونه را به لحاظ وجود سلولهای لنفوم هوچكين مورد بررسي قرار ميدهد.
دیگر روشهای تعیین مرحلۀ سرطان میتواند شامل نمونهبرداری از غدد لنفاوی دیگر، کبد یا بافتهای دیگر باشد.
پزشک موارد زیر را جهت تعیین مرحلۀ لنفوم هوچكين در نظر میگیرد:
تعداد غدد لنفاوی دارای سلولهای لنفوم هوچكين.
اینکه این غدد لنفاوی در یک طرف دیافراگم قرار دارند، یا در هر دو طرف آن.
اینکه سرطان به مغز استخوان، طحال، کبد یا ریه سرایت کرده است یا نه؟
مراحل لنفوم هوچكين بهترتيب زیر تعریف میشوند:
A: بیمار کاهش وزن، تعرق شبانۀ شدید یا تب ندارد.
B: بیمار دچار کاهش وزن، تعرق شبانۀ شدید یا تب شده است (گردآوری : انجمن ناجی)
درمان
شیمیدرمانی
پرتودرمانی
پیوند سلولهای بنیادی
پزشک شما گزینههای درمانی و نتایج مورد انتظار هر یک را برای شما توضیح ميدهد. شما و پزشکتان میتوانید همراه با یکدیگر برنامهای درمانی تهیه کنید که مناسب نیازهای شما باشد.
ممکن است پزشک، شما را به یک متخصص ارجاع دهد، یا اینکه خود شما از وی بخواهید پزشک متخصصی را معرفی کند. متخصصانی که در درمان لنفوم هوچكين فعاليت دارند شامل متخصص خونشناسي، متخصص سرطانشناسي (اونكولوژي) و متخصص پرتودرماني هستند. پزشک ممکن است یک متخصص خون را به شما معرفی کند که در زمینۀ درمان لنفوم هوچكين تخصص دارد. اغلب، چنین پزشکانی با مراکز آموزشی همکاری دارند. ممکن است یک پرستار و یک متخصص تغذیۀ معتبر نیز عضو گروه بهیاری شما باشند.
انتخاب روش درمانی عمدتاً به موارد زیر بستگی دارد:
نوع لنفوم هوچكين بیمار (بیشتر بیماران به لنفوم هوچكين کلاسیک مبتلا هستند).
مرحلۀ سرطان (محلی که لنفوم در آن وجود دارد).
اینکه آیا پهنای تومور بیش از 4 اینچ (10 سانتیمتر) است یا نه.
سن بیمار.
اینکه بیمار دچار کاهش وزن، تعرق شبانۀ شدید یا تب باشد یا نه.
ممکن است افراد مبتلا به لنفوم هوچكين را با استفاده از شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا هر دو روش درمان کنند.
در صورتیکه لنفوم هوچكين پس از پایان درمان بازگردد، پزشکان به این حالت بازگشت (Relapse) یا عود (Recurrence) میگویند. ممکن است مبتلایان به لنفوم هوچكينی که پس از به پایان رسیدن درمان بازگشته، تحت درمان با میزانهای بالای شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا هر دو، و پس از آن پیوند سلولهای بنیادی قرار بگیرند.
بهتر است بدانید که عوارض جانبی درمان چیستند و درمان چگونه بر فعالیتهای روزمرۀ شما تأثیر میگذارد. از آنجا که شیمیدرمانی و پرتودرمانی اغلب به سلولها و بافتهای سالم نيز آسیب میرسانند، معمولاً موجب عوارض جانبی میشوند. ممکن است عوارض جانبی برای افراد مختلف، یکی نباشد، و همینطور ممکن است از یک مرحلۀ درمان به مرحلهای دیگر نیز متفاوت باشند. پیش از آغاز درمان، گروه مراقبت پزشكي شما عوارض جانبی احتمالی را برایتان توضیح میدهند و روشهایی را پیشنهاد میکنند که میتواند در مدیریت این عوارض یاریتان کند. هر چه سن بیمار پایینتر باشد، راحتتر میتواند با درمان و عوارض جانبی آن کنار بیاید.
شما میتوانید در هر مرحله از سرطان، از مراقبت حمایتی برخوردار شوید. مراقبت حمایتی، روشی درمانی است جهت پیشگیری از عفونت یا مبارزه با آن، مهار درد و دیگر علائم، درمان عوارض جانبی درمان و کمک به بیمار در کنار آمدن با تأثیرات عاطفی که ممکن است بر اثر تشخیص سرطان ایجاد شود. میتوانید اطلاعات مربوط به کنار آمدن با سرطان را از سایت اینترنتی پايگاه علمي،پزشكي و آموزشي موسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان به نشانی http://www.ncii.ir،بهدست آوريد. بهتر است با پزشک خود دربارۀ شرکت در یک پژوهش بالینی – نوعی بررسی تحقیقاتی روی روشهای جدید درمان- صحبت کنید. در بخش «شرکت در تحقیقات مربوط به سرطان» اطلاعات لازم آمده است (گردآوری : انجمن ناجی)
سؤالهايي که میتوانید پیش از آغاز درمان از پزشک بپرسید:
به چه نوعی از لنفوم هوچكين مبتلا هستم؟ میتوانید یک نسخه از گزارش آسیبشناس را به من بدهید؟
بیماریم در چه مرحلهای است؟ تومورها در کدام ناحیه قرار دارند؟
گزینههای درمان چیستند؟ شما کدامیک را پیشنهاد میکنید؟ چرا؟
آیا بیش از یک روش درمانی روی من انجام میشود؟
خطرات و عوارض جانبی احتمالی هر یک از روشهای درمانی چیستند؟ برای مهار عوارض جانبی چه کار میتوانیم بكنيم؟
درمان چقدر طول میکشد؟
برای آماده شدن جهت درمان چه کاري بايد بکنم؟
آیا لازم است در بیمارستان بستری شوم؟ اگر چنین است، چه مدت زمانی؟
هزینۀ درمان حدوداً چقدر خواهد بود؟ آیا بیمه این هزینه را پوشش میدهد؟
تأثیر درمان بر فعالیتهای روزمرهام چگونه خواهد بود؟
آیا شرکت در یک پژوهش بالینی برایم مناسب است؟
پس از به پایان رسیدن درمان، هر چند وقت يكبار باید برای معاینه مراجعه کنم؟
شیمیدرمانی
در شیمیدرمانی لنفوم هوچكين از دارو جهت از بین بردن سلولهای سرطانی لنفوم استفاده میشود. به این روش، درمان فراگیر میگویند، به این دلیل که داروها وارد جریان خون میشوند. داروها میتوانند به سلولهای لنفوم موجود در تقریباً تمام قسمتهای بدن برسند.
معمولاً در این روش، بیش از یک دارو مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر داروهای مخصوص لنفوم هوچكين از طریق رگ (درونوریدی) به بیمار تزریق میشوند، اما برخی از آنها نیز خوراکی هستند.
شیمیدرمانی به شکل دورهای انجام میشود. بیمار یک دورۀ درمان و سپس یک دورۀ استراحت خواهد داشت. مدت دورۀ استراحت و تعداد دورههای درمان به مرحلۀ سرطان و داروهای ضد سرطان مورد استفاده بستگی دارد.
درمان در درمانگاه، مطب پزشک یا خانه انجام ميشود. گاهي لازم است برخی بیماران برای درمان، در بیمارستان بستری شوند.
عوارض جانبی عمدتاً به نوع داروهای مورد استفاده و میزان آنها بستگی دارد. این داروها میتوانند به سلولهای طبیعی که به سرعت تقسیم میشوند آسیب بزنند:
سلولهای خونی: هنگامیکه شیمیدرمانی میزان سلولهای خونی سالم را کاهش میدهد، احتمال ابتلای بیمار به عفونت، کبودی یا خونریزی و احساس ضعف و خستگی شدید، بیشتر میشود. گروه مراقب، آزمایشهای خون را روی شما انجام میدهند تا میزان سلولهای سالم خون شما را بررسی کنند. در صورت پایین بودن میزان این سلولها، داروهایی هستند که میتوانند به شما در تولید سلولهای خونی جدید کمک کنند.
سلولهای موجود در ریشۀ مو: شیمیدرمانی ممکن است موجب ریزش مو شود ولي بايد بدانيد كه اگر دچار ریزش مو شوید، موهایتان دوباره رشد خواهد کرد اما ممکن است تا حدودی رنگ و بافت آن، با قبل متفاوت باشد.
سلولهای تشکیلدهندۀ غشاء دستگاه گوارش (Digestive Tract): شیمیدرمانی میتواند موجب کاهش اشتها، حالت تهوع و استفراغ، اسهال یا زخمهای دهان و لبها شود. دربارۀ داروها و روشهای دیگری که میتواند به شما در کنار آمدن با این مشکلات کمک کنند، با گروه مراقب خود ملباسمو کنید.
برخی از انواع شیمیدرمانی میتواند موجب ناباروری شود:
مردان: شیمیدرمانی میتواند به سلولهای اسپرم آسیب بزند. چون این تغییرات ایجاد شده در اسپرمها ممکن است دائمی باشند، عدهاي از بيماران مرد، پیش از درمان، اسپرم خود را در آزمایشگاه منجمد و ذخیره میکنند (ذخیرۀ اسپرم).
زنان: شیمیدرمانی میتواند به تخمدانها آسیب برساند. زنانی که میخواهند در آینده باردار شوند باید با گروه مراقب خود دربارۀ روشهای ذخیرۀ تخمک پیش از آغاز درمان ملباسمو کنند.
برخی از داروهای مورد استفاده در درمان لنفوم هوچكين میتواند بعدها موجب بیماریهای قلبی یا سرطان شود. برای بهدست آوردن اطلاعات مربوط به معاینات پس از پایان درمان به بخش پيگیری سلامت بیمار پس از درمان مراجعه کنید.
شاید مطالعۀ مقالة شما و شیمیدرمانی پايگاه علمي،پزشكي و آموزشي موسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان http://www.ncii.ir بتواند برایتان مفید باشد.
سؤالهايي که میتوانید پیش از شیمیدرمانی از پزشک بپرسید:
در درمان من از چه دارویی استفاده خواهد شد؟ فواید مورد انتظار این دارو چیست؟
درمان چه وقت آغاز میشود؟ آیا میتوانم پس از به پایان رسیدن آن خودم تا منزل رانندگی کنم؟
در حین درمان چه کارهایی میتوانم برای مراقبت از خود انجام دهم؟
چگونه متوجه میزان اثربخشی درمان خواهیم شد؟
در صورت بروز کدام عوارض جانبی باید شما را در جریان قرار دهم؟ آیا میتوان از بروز این عوارض جانبی جلوگیری، یا آنها را درمان کرد؟
آیا دچار عوارض بلند مدت نیز خواهم شد؟
پرتودرمانی
در پرتودرمانی (که رادیوتراپی نیز نامیده میشود) مربوط به لنفوم هوچكين از اشعههای پرانرژی جهت از بین بردن سلولهای لنفوم استفاده میشود. این روش میتواند موجب کاهش اندازۀ تومور شود و به مهار درد کمک کند.
توسط دستگاه بزرگی این اشعه را به سمت نواحی تجمع غدد لنفاوی که درگیر لنفوم شدهاند هدفگیری و شلیک میکنند. این روش، یک درمان موضعی است، زیرا تنها بر سلولهای موجود در ناحیۀ تحت درمان تأثیر میگذارد. بیشتر بیماران براي درمان، به مدت چند هفته و هفتهای 5 روز به بیمارستان مراجعه میکنند.
عوارض جانبی پرتودرمانی عمدتاً به میزان اشعه و آن ناحیهای از بدن که تحت درمان قرار دارد بستگی دارد. مثلاً، پرتودرمانی در ناحیۀ شکم میتواند موجب حالت تهوع، استفراغ و اسهال شود. در صورتیکه قفسۀ سینه و گردن تحت درمان قرار بگیرند، ممکن است بیمار دچار گلو درد و خشکی گلو و اختلال در بلع شود.
علاوه براین، ممکن است پوست بیمار در نواحی تحت درمان قرمز، خشک و حساس شود، و يا بیمار موهای خود را در ناحیۀ تحت درمان از دست بدهد.
ممکن است بسیاری از افراد در حین پرتودرمانی و بهخصوص در هفتههای آخر درمان، دچار خستگی شدید شوند. استراحت مهم است، اما پزشکان معمولاً به بیماران توصیه میکنند تا جایی که امکان دارد، فعالیت کنند.
با اینکه عوارض جانبی پرتودرمانی میتواند ناراحتکننده باشد، معمولاً میتوان آنها را مهار یا درمان کرد. با پزشک خود دربارۀ روشهای تخفیف این مشکلات صحبت کنید.
همچنین دانستن این مطلب که در بیشتر موارد عوارض جانبی دائمی نیستند نیز میتواند آرامشبخش باشد. با اینحال، بهتر است با پزشک خود دربارۀ عوارض بلند مدت پرتودرمانی صحبت کنید. ممکن است پس از به پایان رسیدن درمان، احتمال ابتلای به سرطان ثانویه افزایش یابد. همچنین، پرتودرمانی در ناحیۀ قفسۀ سینه میتواند موجب بیماریهای قلبی یا آسیب رسیدن به ریهها شود.
پرتودرمانی در ناحیۀ لگن میتواند موجب ناباروری شود. از دست دادن توانایی باروری با توجه به سن بیمار موقتی یا دائم خواهد بود:
مردان: در صورتیکه پرتودرمانی در ناحیۀ لگن انجام شود، ممکن است به بیضهها آسیب برسد. ذخیرۀ اسپرم پیش از درمان میتواند یکی از گزینههای انتخابی باشد.
زنان: پرتودرمانی در ناحیۀ لگن میتواند به تخمدان آسیب برساند. دورههای قاعدگی ممکن است متوقف شود و زنان دچار گر گرفتگی و خشکی واژن شوند. ممکن است در زنان جوانتر دورههای قاعدگی دوباره آغاز شود. زنانی که میخواهند پس از پرتودرمانی باردار شوند باید پیش از آغاز درمان با گروه مراقب خود دربارۀ روشهای ذخیرۀ تخمکهایشان صحبت کنند.
شاید مطالعۀ مقالة شما و پرتودرمانی انجمن ملی سرطان برای شما مفید باشد.
سؤالهايي که میتوانید پیش از انجام پرتودرمانی بپرسید:
چرا لازم است این درمان روی من انجام شود؟
درمان چه زمانی آغاز میشود؟ چه زمانی به پایان میرسد؟
در حین درمان، چه حالی خواهم داشت؟
چگونه میتوانیم از اثربخشی پرتودرمانی باخبر شویم؟
آیا ممکن است دچار عوارض جانبی بلند مدت شوم؟
پیوند سلولهای بنیادی
اگر لنفوم هوچكين پس از درمان بازگردد، ممکن است روی بیمار پیوند سلولهای بنیادی انجام دهند. پیوند سلولهای بنیادی خونساز خود بیمار (پیوند سلولهای بنیادی اتولوگ) به بیمار این امکان را میدهد که توانایی دریافت میزانهای بالای شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا هر دو را داشته باشید. میزانهای بالای این روشهای درمانی هم سلولهای لنفوم هوچكين را تخریب میکند و هم به سلولهای خونی سالم موجود در مغز استخوان آسیب میزند.
پیوند سلولهای بنیادی در بیمارستان انجام میشود. پیش از آنکه بیمار تحت درمان با میزان بالای پرتو یا دارو قرار گیرد، سلولهای بنیادی وی را برمیدارند و ممکن است روی آنها جهت از بین بردن سلولهای لنفوم احتمالی موجود، فرایندهایی انجام دهند. سپس سلولهای بنیادی بیمار را منجمد و ذخیره میکنند. پس از آنکه بیمار جهت از بین بردن سلولهای لنفوم هوچكين تحت درمان با میزانهای بالای پرتو یا دارو قرار گرفت، یخ سلولهای بنیادی ذخیره شدۀ وی را آب میکنند و آنها را از طریق لولهای انعطافپذیر که درون یک رگ بزرگ در ناحیۀ گردن یا قفسۀ سینه بیمار وارد کردهاند، به وی باز میگردانند. از سلولهای بنیادی پیوندی، سلولهای خونی جدیدی ساخته میشوند.
شاید مطالعۀ مقالۀ «پیوند مغز استخوان و پیوند سلولهای بنیادی خون محیطی: پرسش و پاسخ» برای شما مفید باشد.
سؤالهايي که میتوانید پیش از انجام پیوند سلولهای بنیادی از پزشک بپرسید:
فواید و خطرات احتمالی پیوند سلولهای بنیادی چیست؟
چه مدتی لازم است در بیمارستان بستری باشم؟ آیا به مراقبتهای ویژه نیاز پیدا خواهم کرد؟ چگونه در مقابل آلودگی و میکروب (Germs) از من محافظت خواهند کرد؟
در مورد عوارض جانبی چه کاری از دستمان برمیآید؟
تأثیر پیوند سلولهای بنیادی بر فعالیتهای معمول من چگونه خواهد بود؟
احتمال اینکه کاملاً بهبود پیدا کنم چقدر است؟
تغذیه و فعالیت ورزشی
تغذیه و فعالیت ورزشی بسیار مهم است (گردآوری : انجمن ناجی) که با تغذیۀ مناسب و انجام فعالیت ورزشي تا سر حد امکان، از خود مراقبت کنید.
برای حفظ وزن مناسب، به میزان مناسب کالری نیازمند هستيد. همچنین برای حفظ توانتان نیز به پروتئین کافی نیاز دارید. تغذیۀ مناسب میتواند به شما کمک کند تا حال بهتر و انرژی بیشتری داشته باشید.
گاهی، بهخصوص در حین درمان یا کمی پس از به پایان رسیدن آن، ممکن است اشتها نداشته باشید، ناراحت یا خسته باشید، مزۀ غذاها به نظرتان به خوبی گذشته نباشد. علاوه براین، عوارض جانبی درمان (از جمله بیاشتهایی، حالت تهوع، استفراغ یا زخمهای دهان) میتوانند تغذیۀ مناسب را دشوارتر کند. پزشک، متخصص تغذیه یا یک مراقب دیگر میتواند روشهایی را برای مقابله با این مشکلات به شما پیشنهاد کند. همچنین، مقالة «توصیههای تغذیهای برای مبتلایان به سرطان» انجمن ملی سرطان مطالب و دستور تهیۀ غذاهای بسیار مفیدی در این زمینه دارد.
بسیاری از بیماران معتقدند هنگامیکه فعالند، حالشان بهتر میشود. پیادهروی، یوگا، شنا و فعالیتهای از این دست میتواند شما را نیرومند نگه دارد و انرژیتان را افزایش دهد. ورزش میتواند حالت تهوع و درد را کاهش دهد و کنار آمدن با درمان را آسانتر کند. ورزش به کاهش استرس نیز کمک میکند. حتماً پیش از آغاز هر نوع فعالیت ورزشی، با پزشک خود ملباسمو کنید. همچنین، در صورتیکه انجام فعالیت ورزشی خاصی باعث ایجاد درد یا دیگر مشکلات شد، حتماً پزشک یا پرستار خود را در جریان بگذارید.
مراقبت پیگیرانه
پس از به پایان رسیدن درمان مربوط به لنفوم هوچكين لازم است مرتباً مورد معاینه قرار بگیرید. گاهی اوقات، حتی هنگامیکه دیگر هیچ اثری از سرطان در بیمار دیده نمیشود، سرطان باز میگردد، به این دلیل که ممکن است سلولهای لنفوم شناسایی نشده، پس از درمان در جایی در بدن بیمار باقی مانده باشند.
معاینات، به شناسایی مشکلات مربوط به سلامتی - که میتواند ناشی از درمان سرطان باشد - نیز کمک میکند. احتمال ابتلای كساني که به دلیل ابتلا به لنفوم هوچكين تحت درمان قرار گرفتهاند به بیماریهای قلبی؛ لوسمی؛ ملانوم؛ لنفوم غیرهوچكين؛ و سرطانهای استخوان، پستان، ریه، معده و تیروئید بیشتر از دیگران است (گردآوری : انجمن ناجی) با انجام معاینات مرتب میتوان اطمینان حاصل کرد هر گونه تغییری در وضع سلامتی شناسایی شده و در صورت لزوم درمان خواهد شد. این معاینات میتواند شامل معاینۀ فیزیکی، آزمایشهای خون، عکسبرداری از قفسۀ سینه با اشعۀ ايكس، سی. تی. اسکن و دیگر آزمایشها باشد.
ممکن است به افرادی که به لنفوم هوچكين مبتلا هستند، پس از درمان واکسن آنفولانزا و واکسنهای دیگری تزریق شود. میتوانید دربارۀ موعد دریافت واکسن با گروه مراقب خود صحبت کنید.
در صورتیکه بین دو نوبت معاینه دچار هر گونه مشکلی شدید، باید پزشک خود را در جریان بگذارید.
میتوانید مقالة «زندگی پیش رو: زندگی پس از درمان سرطان» پايگاه علمي،پزشكي و آموزشي موسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان http://www.ncii.ir را تهیه کنید. این مقاله به پرسشهای شما دربارۀ پیگیری سلامت بیمار پس از درمان و دیگر مسائل مهم پاسخ داده است (گردآوری : انجمن ناجی)
هر چند وقت يكبار باید برای معاینه مراجعه کنم؟
چه آزمایشهایی را برای جلسات معاینۀ من توصیه میکنید؟
در صورت بروز چه مشکلاتی بین دو جلسۀ معاینه باید شما را در جریان بگذارم؟
مراجع حمایتی
خبردار شدن از اینکه به لنفوم هوچكين مبتلا هستید، میتواند تغییراتی در زندگی شما و نزدیکانتان ایجاد کند. ممکن است کنار آمدن با این تغییرات دشوار باشد. برای شما، خانواده و دوستانتان طبیعی است که دچار احساسات مختلف و گاهی گیجکننده شوید.
نگرانی دربارۀ روشهای درمانی و مدیریت عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان و هزينه درمان کاملاً معمول است (گردآوری : انجمن ناجی) ممکن است بابت مراقبت از خانوادهتان، حفظ شغلتان یا ادامۀ فعالیتهای روزمرهتان نیز نگران باشید.
میتوانید برای بهدست آوردن حمایت به مراجع زیر مراجعه کنید:
پزشکان، پرستاران و دیگر اعضای گروه مراقبت پزشكي شما میتوانند به بسیاری از پرسشها دربارۀ درمان، شغل یا فعالیتهای دیگر شما پاسخ دهند.
اگر بخواهید دربارۀ احساسات یا نگرانیهایتان با کسی صحبت کنید، مددکاران اجتماعی، مشاوران یا اعضای گروههای مذهبی میتوانند برای این کار مناسب باشند. اغلب، مددکاران اجتماعی میتوانند مراجعی را جهت کمکهای مالی، حمل ونقل، مراقبت خانوادگی یا حمایت عاطفی به شما معرفی کنند.
گروههای حمایتی نیز میتوانند مفید باشند. در این گروهها، بیماران یا اعضای خانوادههایشان با دیگر بیماران یا خانوادههای آنها ملاقات میکنند تا آنچه دربارۀ کنار آمدن با سرطان و عوارض درمان آموخته و تجربه کردهاند را در اختیار یکدیگر قرار دهند. ممکن است این گروهها حمایت خود را بهطور خصوصی، از طریق تلفن و یا اینترنت ارائه کنند. میتوانید از یکی از اعضای گروه مراقب خود دربارۀ یافتن یک گروه حمایتی بپرسید.
برای آگاهي بيشتر در مورد کنار آمدن با سرطان میتوانید مقالة «فرصت دادن: حمایت از مبتلایان به سرطان» پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي موسسه تحقيقات ، آموزش و پيشگيري سرطان http://www.ncii.ir را مطالعه کنید.
شرکت در تحقیقات مربوط به سرطان
پزشکان در سراسر دنيا در حال اجرای بسیاری از انواع پژوهشهای بالینی (بررسیهای تحقیقاتی که بیماران بهصورت داوطلبانه در آنها شرکت میکنند) هستند. پژوهشهای بالینی برای پاسخ دادن به ابهاماتی با اهمیت، و بهمنظور پی بردن به میزان تأثیرگذار بودن و بیخطر بودن روشهای جدید طراحی میشوند.
تحقیقات پیشاپیش به پیشرفتهایی منجر شدهاند و پزشکان همچنان به دنبال روشهای مؤثرتری برای درمان لنفوم هوچكين هستند. محققان در حال بررسی روشهایی جدیدتر و بهتر جهت درمان این سرطان، و همچنین روشهایی برای بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به این نوع سرطان هستند.
بيماراني که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند در صورتیکه روش درمانی جدید مؤثر باشد، جزو اولین نفراتی خواهند بود که از آن روش بهرهمند میشوند. و حتی اگر بيماران شرکت کننده در این پژوهشها مستقیماً از آن بهرهمند نشوند، با کمک به پزشکان از طریق افزایش معلوماتشان دربارۀ لنفوم هوچكين و چگونگی مهار آن، كمك مهمی در این زمینه انجام میدهند. با اینکه پژوهشهای بالینی میتواند خطراتی در پی داشته باشد، پزشکان تمام تلاش خود را برای محافظت از بیمارانشان انجام میدهند.
بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون و مغز استخوان و لنفانژیوگرام که روش تشخیصی که با تزیق ماده حاجب به درون مجاری لنفاوی و عکسبرداری با اشعه ایکس دستگاه لنفاوی است بررسی می شود.
تعریفبیماری
بیماری هوچکین عبارت است از سرطانی شدن قسمت مرکزی گرههای لنفاوی. این بیماری در واقع یک نوع لنفوم است. این بیماری، لنفوسیتها (نوعی گلبول سفید)، گرههای لنفاوی (گرههایی که عفونت را کنترل و مواد ایمنیزا برای بدن درست میکنند) و طحال (در واقع یک گره لنفاوی بزرگ است) را درگیر میسازد. بیماری هوجکین میتواند در هر سنی رخ دهد، اما در بزرگسالان جوان و نیز افراد مسن شایعتر است. این بیماری در کودکان زیر ۱۰سال نادر است.
درمان بیماری
ـ بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون و مغز استخوان، لنفانژیوگرام (روشی تشخیصی که با تزیق ماده حاجب به درون مجاری لنفاوی و عکسبرداری با اشعه ایکس دستگاه لنفاوی بررسی میشود)، نمونهبرداری از گرههای لنفاوی، سیتی اسکن قفسه سینه و شکم، و عکسبرداری از قفسه سینه.
ـ سعی کنید در مورد درمان بیماری و شانس معالجه خود مثبت بیاندیشید. داشتن دیدگاه ذهنی خوب و مثبت کمک بسیار مهمی در بهبود بیماری است.
درمان ممکن است به طریق زیر انجام گیرد: تنها اشعه درمانی (استفاده از امواج پرانرژی [ تولید شده توسط دستگاههای اشعه ایکس مخصوص، دستگاههای کبالت و سایر دستگاهها ] برای درمان بعضی از انواع سرطان)، شیمی درمانی (درمان سرطان با تزریق داروهایی که سلولهای سرطانی را بدون آسیب رساندن به بافت سالم از بین میبرند)، یا ترکیب این دو روش
بهداشت مناسب و دهان در جلوگیری از بروز زخمهای دهانی به هنگام شیمیدرمانی مؤثر است.
مردانی که تحت درمان قرار میگیرند ممکن است تمایل داشته باشند که اسپرم خود را ذخیره کنند تا اگر نابارور شوند بتوانند با روشهای کمکی بچهدار شوند.
▪ داروها
ـ داروهای ضد سرطان. داروها ممکن است باعث اثرات جانبی یا واکنشهای نامطلوب در بعضی از بیماران شوند. علایم جدید ممکن است به علت دارو، خود بیماری اصلی، یا بروز یک بیماری جدید پدید آیند. اثرات جانبی ناشی از دارو معمولاً با سازگار شدن بدن با آن یا قطع دارو ناپدید میشوند.
ـ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری تا حدی که قدرتتان اجازه میدهد فعال بمانید
هوچکين(Hodgkin) يک نوع خاص از لنفوم يا سرطان است که با رشد غير طبيعي سلول ها در دستگاه لنفاوي همراه است (گردآوری : انجمن ناجی) پيشرفت هاي جديد در زمينه تشخيص و درمان اين بيماري باعث شده است که تعداد زيادي از بيماران بهبود يابند. در اين بيماران با تشخيص زودرس و درمان مناسب، ميزان بهبود افزايش خواهد يافت. گر چه بيماري هوچکين ممکن است در تمامي سنين ديده شود، شايع ترين سن شيوع آن بين 20 تا 50 سالگي است (گردآوری : انجمن ناجی)
بيماري هوچکين دريک منطقه دستگاه لنفاوي و معمولاً در گره لنفي ايجاد مي شود. اگر اين بيماري به موقع کشف و درمان نشود، ممکن است در تمام دستگاه لنفاوي پخش گردد. هوچکين مي تواند باعث درگيري ريه، اعضاي داخل شکم و استخوان ها شود. با گسترش بيماري، گويچه هاي سفيد طبيعي کاهش يافته، در مقابله با عفونت ها اختلال ايجاد مي شود. بنابر اين بيماران مبتلا به هوچکين ممکن است مستعد ابتلا به عفونت ها ي گوناگون گردند.
دستگاه لنفاوي در کجا يافت مي شود؟
بيماري هوچکين در دستگاه لنفاوي ايجاد مي شود. دستگاه لنفاوي از شبکه عروقي کوچکي که به آنها عروق لنفاتيک مي گويند، به همراه بافت هاي لنفاوي که محل تجمع لنفوسيت ها بوده و شامل گره هاي لنفاوي و بافت هاي ديگر مي باشند، تشکيل شده است (گردآوری : انجمن ناجی) عروق لنفاتيک مسئول باز گرداندن مايعات ميان بافتي به گردش خون سيستميک هستند. بافت هاي لنفاوي در بيشتر بافت هاي بدن به ويژه طحال، کبد، مغزاستخوان و روده يافت مي شوند.
در طي مسير عروق لنفاوي، تجمع هاي دانه اي شکل کوچکي از لنفوسيت ها يافت مي شود که به آنها غدد لنفاوي مي گويند. عمل اين غدد، حذف ناخالصي ها و باکتري هاي موجود در لنف است (گردآوری : انجمن ناجی)
گره هاي لنفاوي در همه نقاط بدن پراکنده اند. درگردن، زير بغل و کشاله ران به راحتي يافت و لمس مي شوند. اين غدد معمولاً از دانه تسبيح بزرگتر نيستند ولي در صورت ايجاد عفونت يا بيماري هاي ديگر بزرگ مي شوند. يک گره لنفاوي بدون درد بزرگ شده، اگر بيشتر از يک ماه باقي بماند بايد به پزشک مراجعه کرد.
علل بيماري هوچکين
برخي از محققان عقيده دارند که بيماري هوچکين دراثر مقابله دستگاه دفاعي بدن در برابر يک تحريک خارجي مثل يک ويروس ايجاد مي شود. اين بيماري در کشورهاي درحال توسعه که در آنها افراد جامعه تا زمان بلوغ تماس فراواني با عوامل عفونت زا داشته اند، کمترديده مي شود. اين بيماري در کشورهاي توسعه يافته صنعتي که در آنها کودکان تا سن 10 سالگي با بيماري هاي شايع اطفال تماس نداشته اند، بيشتر ديده مي شود. با اين حال دانش ما راجع به علت بيماري هنوز ناکافي است (گردآوری : انجمن ناجی)
تشخيص بيماري
چون علت بيماري هوچکين نا معلوم است، در حال حاضر پيشگيري ازآن امکان پذير نيست. ولي تشخيص زود هنگام و درمان مناسب نتايج خوبي به همراه دارد.
معمولاً اولين علامت، پيدا شدن يک غده لنفاوي بزرگ و بدون درد است ک معمولاً در گردن وگاه در زير بغل يا کشاله ران ديده مي شود. اين غدد لنفاوي گاه در هنگام استحمام يا اصلاح کردن موهاي بدن کشف مي شوند. غدد لنفاوي ممکن است در اثر عفونت ها يا بيماري هاي ديگر غير از بيماري هوچکين نيز بزرگ شوند ولي غده لنفاوي که بيش از يک ماه بزرگ بماند چه دردناک باشد چه نباشد بايد توسط پزشک معاينه گردد. غده لنفاوي عفوني معمولاً دردناک است (گردآوری : انجمن ناجی)
گاه علايم ديگري نيز دربيمار مبتلا به هوچکين ديده مي شود که عبارتند از:
- تب طول کشيده اي که علت آن مشخص نيست.
- عرق شبانه توجيه ناپذير. گاه اين تعريق آن قدر زياد است که بيمار مجبور به تعويض ملحفه مي گردد.
- خارش بدن
- دردهاي غيرطبيعي پشت يا شکم
- کاهش وزن غير طبيعي
- تنگي نفس
بيشتر موارد هوچکين به ويژه اگر در مراحل اوليه شناسايي گردد، قابل درمان است (گردآوری : انجمن ناجی) بنابر اين براي کشف احتمالي غدد لنفاوي بزرگ شده، گردن، زيربغل و کشاله ران، خود را به طور منظم معاينه کنيد.
اين علائم در بيماري هاي ديگري غيراز هوچکين نيز شايع است ولي در صورت بروز اين علائم براي از دست ندادن شانس تشخيص زود هنگام اين بيماري، بايد به پزشک مراجعه کرد.
پس از مراجعه به پزشک، وي تاريخچه کاملي از وضعيت پزشکي فرد تهيه مي کند. آنگاه معاينه پزشکي به عمل خواهد آمد. اگر حالت غيرطبيعي درگره لنفاوي مشاهده نمايد، آن گره لنفاوي برداشته مي شود ودر زير ميکروسکوپ مطالعه مي گردد. اين آزمايش مشخص خواهد کرد که ضايعه خوش خيم يا بدخيم است (گردآوری : انجمن ناجی)
اگر نتيجه نمونه برداري مشخص کند بيماري هوچکين است، آزمايش هاي تکميلي زيرانجام مي شود:
- پرتونگاري قفسه سينه
- آزمايش خون
- لنفانژيوگرافي : به معني تزريق ماده حاجب به داخل سيستم لنفاوي و سپس تهيه راديو گرافي ازآن که نشان دهند ه وضعيت سيستم لنفاوي و ميزان گسترش بيماري درآن است (گردآوری : انجمن ناجی)
- سي تي اسکن شکم
- آزمايش مغز استخوان
- نمونه برداري از اعضاي داخل شکم براي نشان دادن گسترش بيماري به اين اعضاء
ممکن است انجام تمام اين بررسي ها دريک فرد لازم نباشد. تصميم گيري در باره بررسي هاي لازم توسط پزشک معالج صورت خواهد پذيرفت.
درمان
بيماري هوچکين به خوبي به درمان پاسخ مي دهد. دربيشتر موارد بيماران به طور سرپايي درمان مي شوند. درمان بيمار مي تواند با پرتو درماني يا شيمي درماني يا ترکيبي از هر دو صورت پذيرد.
در پرتو درماني سعي مي شود با استفاده از پرتوهاي پر انرژي X يا اشعه هاي ناشي از کبالت در منطقه درگير شده توسط بيماري، سلول هاي سرطاني با حفظ بافت هاي سالم از بين برده شوند. خوشبختانه درمراحل اوليه، آسيب بيماري به دستگاه لنفاوي محدود مي باشد و از اين رو درمان مناسب با پرتودهي به قسمتي يا تمام دستگاه لنفاوي باعث بهبود بيماران خواهد شد.
شيمي درماني براي از بين بردن سلول هاي سرطاني درتمام بدن استفاده مي شود. پزشکان مقاديري از داروهاي شيمي درماني را استفاده مي کنند که با حداقل صدمه به بافت هاي سالم بدن بتوان سلول هاي سرطاني را از بين برد. داروهاي شيمي درماني در تقسيم و رشد سلول هاي سرطاني اثر گذاشته و باعث تأخير رشد سلول ها مي شود و بيماران ترکيبي از شيمي درماني و پرتودرماني را دريافت مي کنند.
هر دو روش درماني ذکر شده مي تواند عوارض نامطلوبي را ايجاد نمايد. پرتو درماني ممکن است باعث واکنش پوستي، تهوع، استفراغ و احساسخستگي شود. تمامي اين عوارض را با استراحت مناسب و تغذيه خوب مي توان تخفيف داد. بعد از قطع پرتو درماني، اين عوارض از بين خواهد رفت.
شيمي درماني ممکن است باعث تهوع، استفراغ، اسهال، ريزش مو ، کم خوني ، خونريزي خود به خود، افزايش بروز عفونت وهمچنين زخم هاي دهاني شود. اين عوارض درتمام بيماران ديده نمي شود، در تمام آنها نيز به يک شدت ظاهر نمي گردد و بعد از درمان از بين خواهد رفت.
سرطان لنفوم با تشخیص بهموقع قابل درمان است
سلامت > عمومی - گروه سلامت – سمیه شرافتی:
از میان تمام سرطانهای رایج در کشور، سرطان لنفوم فراوانی نسبتا بالایی دارد
بهطوری که بعد از سرطان مری بهخصوص در غرب آسیا تعداد مبتلایان به آن رو به افزایش است (گردآوری : انجمن ناجی) با این حال اگرچه به این بیماری تا به حال در رسانهها کمتر پرداخته شده و حتی هنوز آمار دقیقی در رابطه با تعداد مبتلایان به این بیماری در دست نیست، کارشناسان معتقدند که پیشرفتهای جدید در زمینه تشخیص و درمان سرطان لنفوم، باعث شده که تعداد زیادی از بیماران مبتلا به آن بهبود یابند.
هوچکین چیست؟
هوچکین (Hodgkin) یک نوع خاص از لنفوم یا سرطان است که با رشد غیرطبیعی سلولها در دستگاه لنفاوی همراه است (گردآوری : انجمن ناجی) پیشرفتهای جدید در زمینه تشخیص و درمان این بیماری باعث شده است که تعداد زیادی از بیماران بهبود یابند.
در این بیماران با تشخیص زودرس و درمان مناسب، میزان بهبود افزایش خواهد یافت. اما گرچه بیماری هوچکین ممکن است در تمامی سنین دیده شود اما متخصصان خون معتقدند شایعترین سن شیوع آن بین 20 تا 50 سالگی است (گردآوری : انجمن ناجی)
سیستم لنفاوی قسمتی از سیستم ایمنی بدن است که به دفاع بدن در برابر بیماری و عفونت کمک میکند. سیستم لنفاوی شامل شبکهای از عروق ظریف لنفاوی است که همانند عروق خونی به داخل بافتهای سرتاسر بدن پخش شده است (گردآوری : انجمن ناجی) عروق لنفاوی، لنف را حمل میکنند. لنف، مایع بیرنگی است که حاوی سلولهای دفاعی بدن در برابر عفونت که لنفوسیت نام دارند، است (گردآوری : انجمن ناجی)
همراه این شبکه عروقی، نقاط کوچکی وجود دارند که غدد لنفاوی نامیده میشوند. غدد لنفاوی بهصورت خوشههایی زیر بغل، کشاله ران، گردن، سینه و شکم یافت میشوند. قسمتهای دیگر سیستم لنفاوی طحال، تیموس، لوزهها و مغز استخوان است (گردآوری : انجمن ناجی) بافت لنفاوی همچنین در قسمتهای دیگر بدن همانند معده، روده و پوست یافت میشود.
در بیماری هوچکین سلولهای سیستم لنفاوی غیرطبیعی شده و رشد و تکثیر این سلولها بدون کنترل و نامنظم میشود. از آنجایی که بافت لنفاوی در سراسر بدن وجود دارد، بیماری هوچکین میتواند در همه جای بدن دیده شود.
بیماری هوچکین ممکن است در یک غده لنفاوی یا گروهی از غدد لنفاوی و گاهی اوقات قسمتهای دیگر سیستم لنفاوی نظیر مغز استخوان و طحال ایجاد شود. این نوع بیماری، تمایل به توسعه یافتن به روشی منظم و مرتب دارد (از یک غده لنفاوی به غده لنفاوی مجاور). برای مثال بیماری هوچکین که در غده لنفاوی گردن ایجاد شده است ابتدا به غدد لنفاوی بالای ترقوه و سپس به غدد لنفاوی زیر بغل و داخل قفسه سینه گسترش مییابد و سرانجام ممکن است در تمام قسمتهای بدن دیده شود.
نشانههای بیماری هوچکین شامل این علائم است: تورم بدون درد در یکی از غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا کشاله ران، تبهای راجعه بدون علت، تعریق شبانه، کاهش وزن بدون دلیل و خارش شدید پوستی.
البته وجود هر کدام از این علائم، حتما نشانه وجود بیماری هوچکین نیست. در اغلب موارد، این علائم در وضعیتهایی که زیاد جدی نیستند، همانند آنفلوانزا نیز دیده میشوند. با این حال بیماران درصورت تداوم این علائم، باید هر چه زودتر برای تشخیص و مراقبت و درمان به پزشک مراجعه کنند ولی هرگز منتظر وجود درد نباشند؛ چرا که هوچکین در مراحل اولیه بدون درد است (گردآوری : انجمن ناجی)
تشخیص بیماری
چون علت بیماری هوچکین نامعلوم است، در حال حاضر پیشگیری از آن امکانپذیر نیست. ولی تشخیص زودهنگام و درمان مناسب نتایج خوبی بههمراه دارد. بیشتر موارد هوچکین بهویژه اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، قابل درمان است (گردآوری : انجمن ناجی) پس از مراجعه به پزشک، وی تاریخچه کاملی از وضعیت پزشکی فرد تهیه کرده و بعد معاینه پزشکی به عمل خواهد آمد. اگر حالت غیرطبیعی در گره لنفاوی مشاهده شود، آن گره برداشته شده و زیر میکروسکوپ مطالعه میشود.
این آزمایش مشخص خواهد کرد که ضایعه خوشخیم یا بدخیم است (گردآوری : انجمن ناجی) اگر نتیجه نمونهبرداری مشخص کند بیماری هوچکین است، آزمایشهای تکمیلی شامل پرتونگاری قفسه سینه، آزمایش خون، لنفانژیوگرافی که به معنی تزریق ماده حاجب به داخل سیستم لنفاوی و سپس تهیه رادیو گرافی ازآن که نشاندهنده وضعیت سیستم لنفاوی و میزان گسترش بیماری در آن است، سیتیاسکن شکم، آزمایش مغز استخوان و نمونهبرداری از اعضای داخل شکم برای نشان دادن گسترش بیماری به این اعضا انجام خواهد شد.
البته ممکن است انجام تمام این بررسیها در یک فرد لازم نباشد. تصمیمگیری درباره بررسیهای لازم توسط پزشک معالج صورت خواهد پذیرفت.
هوچکین درمان میشود؟
بیماری هوچکین به خوبی به درمان پاسخ میدهد. در بیشتر موارد بیماران بهطور سرپایی درمان میشوند. درمان بیمار میتواند با پرتو درمانی یا شیمیدرمانی یا ترکیبی از هر دو صورت پذیرد.
در پرتو درمانی سعی میشود با استفاده از پرتوهای پرانرژیX یا اشعههای ناشی از کبالت در منطقه درگیر شده توسط بیماری، سلولهای سرطانی با حفظ بافتهای سالم از بین برده شوند. خوشبختانه در مراحل اولیه، آسیب بیماری به دستگاه لنفاوی محدود است و از اینرو درمان مناسب با پرتودهی به قسمتی یا تمام دستگاه لنفاوی باعث بهبود بیماران خواهد شد.
شیمی درمانی برای از بین بردن سلولهای سرطانی در تمام بدن استفاده میشود. پزشکان مقادیری از داروهای شیمیدرمانی را استفاده میکنند تا بتوان با حداقل صدمه به بافتهای سالم بدن سلولهای سرطانی را از بین برد.
داروهای شیمیدرمانی در تقسیم و رشد سلولهای سرطانی اثر گذاشته و باعث تأخیر رشد سلولها میشود و بیماران ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی را دریافت میکنند.
البته شیمی درمانی ممکن است باعث تهوع، استفراغ، اسهال، ریزش مو، کم خونی، خونریزی خودبهخود، افزایش بروز عفونت و همچنین زخمهای دهانی شود. این عوارض در تمام بیماران دیده نشده و به یک شدت ظاهر نمیشود و بعد از درمان از بین خواهد رفت.
بهبودی و مراقبت
این یک مسئله طبیعی است که بیماران درباره آینده خود نگران باشند. درک ماهیت سرطان و موارد مورد انتظار بیماران و اطرافیانشان کمک میکند تا آنها برای درمان خود، تغییراتی در سبک زندگی، بهبود کیفیت زندگی و تصمیمگیریهای مالی ایجاد کنند. بیماران مرتبا از پزشک خود سؤال میکنند یا خودشان پاسخ این سؤال را جستوجو میکنند که پیشآگهی بیماری من چه خواهد شد؟
پیش آگهی یک پیشبینی درباره آینده و نتیجه بیماری و نشانههای بهبودی است (گردآوری : انجمن ناجی) پیشآگهی بیماری هوچکین تحتتأثیر عوامل متعددی از قبیل درجه بیماری، پاسخ به درمان بیماران، سن بیماران و وضعیت عمومی سلامت بیماران قرار دارد.
افراد ممکن است از نتایج آماری برای سنجش احتمال بهبودی خود استفاده کنند. آمارها منعکسکننده تجربه گروه زیادی از بیماران است، از این نتایج برای پیشبینی درمان یک بیمار نمیتوان استفاده کرد؛
چرا که هیچ 2 نفری یکسان نیستند و درمان و پاسخ به درمان افراد خیلی متفاوت است (گردآوری : انجمن ناجی) حتی زمانی که درمان یک بیمار کاملا موفقیت آمیز باشد، پزشکان از اصطلاح پاسخ کامل به درمان بیشتر از بهبودی استفاده میکنند؛ زیرا امکان عود مجدد بیماری وجود دارد.
بیماری هوچکین یکی از مجموعه بیماری هایی است که به آنها لنفوم گفته می شود. این بیماری در واقع سرطان گونه ای از سلول های سفید خون است که به آنها لنفوسیت گفته می شود.
انواع مختلفی از لنفوسیت وجود دارد. آنها بخش جدایی ناپذیر سیستم ایمنی و آنتی بادی بدن را تشکیل می دهند.
لنفوسیت ها در مغز استخوان ساخته شده و وارد جریان خون می شوند.
همچنین لنفوسیت ها در عروق لنفاوی (که شبکه ای از رگ های میکروسکوپی بوده که مایعات داخل بافت ها را تخلیه کرده و به سیستم گردش خون برمی گردانند) نیز جریان دارند.
سیستم لنفاوی شامل اندام های کوچکی به نام گره های لنفاوی نیز می شود. خوشه هایی از این گره ها در جاهای مختلف بدن از جمله گردن، کشاله ران و زیر بغل وجود دارد. طحال بخشی از این سیستم است (گردآوری : انجمن ناجی)
لنفوسیت ها نوع غالب سلول ها در بافت های لنفوئید مانند مغز استخوان، غدد لنفوای، کبد و طحال می باشند.
لنفوسیت ها و بافت لنفاوی در دستگاه گوارش، پوست، ریه ها و سیستم اعصاب مرکزی نیز وجود دارد.
در واقع می توان لنفوسیت ها را در هر قسمتی از بدن یافت لذا سرطان های ناشی از آنها نیز می توانند در هر کجای بدن رخ بدهند.
لنفوم ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
بیماری هوچکین: در این حالت لنفوسیت های سرطانی یکی از اعضای خانواده لنفوسیت های B می باشند. این سلول ها، سلولهای بالغی بوده که به سلول های اصلی تولید آنتی بادی در بدن مربوط می شوند.
لنفوم غیر هوچکین: یک گروه از تعداد بسیار متنوعی از بیماری ها بوده که می توانند از هر یک از انواع لنفوسیت ها مشتق شوند (سلول های B، T و فرم های نادر تر)
میزان شیوع بیماری هوچکین چقدر است؟
سالانه در انگلستان حدود 1500 مورد جدید از ابتلا به بیماری هوچکین تشخیص داده می شود. این بیماری معمولا در افرادی بین سنین 20 تا 40 سال بروز می کند.
علل بیماری هوچکین چه چیزهایی هستند؟
علت این بیماری ناشناخته است (گردآوری : انجمن ناجی) به احتمال زیاد این بیماری به علت تعامل بین عوامل ژنتیکی که به ارث برده می شوند و عوامل محیطی که می توانند آغاز گر بیماری باشند به وجود می آید.
مطالعات اخیر نشان می دهد که ویروسی که باعث بروز تب غده ای می شود نیز می تواند در ابتلا به بیماری هوچکین نقش داشته باشد.
علائم بیماری هوچکین چه چیزهایی هستند؟
اولین نشانه معمولا یک ورم سفت و بدون درد در غدد لنفاوی می باشد. هنگامی که که غدد لنفاوی در پاسخ به عفونت های موضعی بزرگ شده، معمولا دردناک نیز می شوند. متورم شدن بدون درد نشان از یک اختلال در خود لنفوسیت ها مانند لنفوم می باشد.
سایر علائم بیماری هوچکین عبارتند از:
خستگی
کاهش وزن
تعریق شدید شبانه
تب
خارش عمومی پوست
احساس درد در غدد بعد از نوشیدن الکل (نادر است (گردآوری : انجمن ناجی))
تشخیص بیماری هوچکین چگونه است؟
بیماری هوچکین غدد لنفاوی را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است خود را در قسمت های عمیق تر بدن پنهان کند. پزشک برای تشخیص بیماری آزمایش هایی را برای شما تجویز خواهد کرد. رایج ترین این آزمایش ها عبارتند از:
نمونه برداری از غده لنفاوی ای که به نظر می رسد آسیب دیده و آزمایش کردن آن
نمونه برداری از مغز استخوان در استخوان لگن
عکس برداری با اشعه X
CT scan که ممکن است به صورت سراسری و از کل بدن به عمل بیاید.
اسکن PET
این آزمایش ها می توانند مرحله بیماری را تشخیص دهند. در مرحله اول بیماری، تنها یک خوشه از غدد لنفاوی تحت تاثیر قرار می گیرد. در مرحله دوم این بیماری به دو یا چند خوشه که همگی در یک طرف از دیافراگم قرار دارند آسیب می رساند.
دیافراگم عضله ای در بالای شکم و زیر شش ها است که بخش بالا و پایین بدن را از هم جدا می کند.
مرحله سوم این بیماری شامل تحت تاثیر قرار گرفتن غدد لنفاوی در هر دو طرف دیافراگم شده و مرحله چهارم شامل درگیر شدن سایر بافت ها به جز غدد لنفاوی و طحال (مانند کبد و یا مغز استخوان) می باشد.
افرادی که بیماری آنها علائم خاصی ندارد را در دسته A و بیمارانی که علائمی عمومی مانند تب و کاهش وزن را تجربه می کنند در دسته B طبقه بندی می شوند.
درمان بیماری هوچکین چگونه است؟
درمان بیماری هوچکین معمولا شامل پرتو درمانی، شیمی درمانی و یا هر دو می شود. نوع درمان به مرحله بیماری بستگی دارد.
پرتودرمانی
برای بیماران مرحله 1A (مرحله اول و بدون علائم کلی) ممکن است تنها درمان مورد نیاز، پرتو درمانی باشد. بیمار برای مدت شش تا هشت هفته به مراکز پرتو درمانی مراجعه کرده و به صورت سرپایی درمان می شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی در بیمارانی که بیماری آنها گسترش پیدا کرده و به خصوص آنهایی که با علائم هم مواجه هستند (مانند مراحل 3B یا مرحله 4) مورد استفاده قرار می گیرد.
این درمان معمولا به صورت سرپایی و هفتگی انجام شده و ممکن است چهار تا شش ماه طول بکشد. ممکن است شیمی درمانی باعث ریزش موهای بیمار شود اما جای نگرانی وجود ندارد. موهای فرد بعد از چند ماه دوباره رشد خواهند کرد. شیمی درمانی می تواند خود باعث بروز ناخوشی های دیگری شود که پزشکان با تجویز دارو ها از بروز این عوارض پیشگیری می کنند.
درمان سرطان غدد لنفاوی چگونه پایش می شود؟
اثربخشی درمان با توجه به کاهش علائم و یا کاهش اندازه غدد بزرگ شده پایش می شود.
علاوه بر این ممکن است پزشک به صورت منظم برای شما انجام آزمایشهای تشخیصی را تجویز کند. انجام اسکن PET پس از هر دو دوره درمانی می تواند اطلاعات مفیدی را به پزشک بدهد.
اگر این اسکن نشان دهد که درمان موثر نبوده است، ممکن است پزشک دوره درمان را فشرده تر کند. بیشتر بیماران به 4 تا 6 دوره ی درمانی نیاز پیدا می کنند.
در این نوع سرطان، بیمار شانس بهبودی بالایی دارد، به خصوص اگر بیماری وی به موقع تشخیص داده شود.
این بیماری ممکن است بعد از درمان موفقیت آمیز دوباره عود کند.
در این دسته بیماران دوباره تمام مراحل تشخیص و درمانی بالا باید انجام شود.
بیمارانی که دچار عود بیماری می شوند باز هم شانس درمان موفقیت آمیز را دارند با این تفاوت که ممکن است این بار به درمان فشرده تر و یا حتی پیوند سلول های بنیادی نیاز داشته باشند.
لنفوم هوچکین نوعی سرطان است که بر سلولهای لنفوسیت ب در سیستم لنفاوی تاثیر می گذارد. این نوع سرطان می تواند بر هر کسی در هر سنی تاثیر گذارد اما اغلب بر نوجوانان بالغ تاثیر می گذارد. در رابطه با درمان این بیماری چشم انداز بسیار خوبی دارد که بسیاری از افراد مبتلا به لنفوم هوچکین درمان شده اند و درمان معمولا با یک دوره شیمی درمانی همراه می باشد که البته گاهی اوقات از پرتو درمانی استفاده می شود. پیوند سلولهای بنیادی نیز گاهی اوقات لازم است (گردآوری : انجمن ناجی)
[size=10pt]لنفوم چیست؟
[size=10pt]لنفوم سرطان سلولهای سیستم لنفاوی است (گردآوری : انجمن ناجی) لنفوم به دو نوع تقسیم بندی می شود لنفوم هوچکین و غیر هوچکین (که شامل انواع مختلف لنفوم می باشد) اکثر نوع لنفوم , لنفوم غیر هوچکین می باشد که در حدود 1 در 5 مورد تنها لنفوم هوچکین می باشد. این مهم است که بدانید دقیقا به چه نوع لنفومی دچار شده اید؟ به این دلیل که چشم انداز و درمان برای انواع مختلف لنفوم متفاوت می باشد. بقیه این مقاله تنها در رابطه با لنفوم هوچکین می باشد(که به نام بیماری هوچکین از ان یاد می شود) این بیماریست که برای اولین بار یک دکتر در سال 1982 ان را معرفی کرد.( مقاله جداگانه ای را در رابطه با لنفوم غیر هوچکین مطالعه کنید)
[size=10pt]سیستم لنفاوی چیست؟
[size=10pt]سیستم لنفاوی دارای گره های لنفاوی (غدد لنفاوی) بوده و شبکه ای نازک از گره های لنفی(شبیه رگهای خونی نازک) و اندامهایی مانند طحال وتیموس می باشد.[size=10pt]و همچنین در گره های لنفی سراسر بدن رخ می دهد . گره های لنفی که در نزدیکی یکدیگر قرار دارند اغلب به صورت گروهی یا زنجیره ای قرار دارند.به عنوان مثال در دو طرف گردن(غدد لنفاوی گردن), زیر بغل (گره های لنفاوی زیر بغل),در کشاله ران(غدد لنفاوی کشاله ران)[size=10pt]قسمت های بالایی گروه های اصلی غدد لنفاوی را نشان می دهد در صورتی که غدد لنفاوی در بسیاری از نقاط بدن وجود دارد.[size=10pt]غدد لنفاوی توسط شبکه ای از کانال های لنفاوی به هم می پیوند در کل بخش لنفاوی متشکل از یک سیال است که بین سلول های بدن می باشد .این مایع دارای یک سری مواد مغذی و مواد زائد بوده که به سلول وارد و از ان خارج می شوند .مایع لنفاوی ابکی از طریق غدد لنفی متفاوت در کانال های لنفی حرکت می کند در نهایت به جریان خون تخلیه می شود.[size=10pt]سیستم لنفاوی همچنین بخش عمده ای از سیستم ایمنی بدن است (گردآوری : انجمن ناجی)لنف و غدد لنفاوی حاوی گلبولهای سفید از جمله لنفوسیت ها و انتی بادی هایی هستند که از بدن در برابر عفونت محافظت می کنند.لنفوسیت ها در مغز استخوان ساخته شده اند.هنگامی که انها بالغ می شوند به جریان خون ازاد شده و به سیستم لنفاوی مهاجرت می کنند.
[size=10pt]سه نوع لنفوسیت بالغ وجود دارد:
[size=10pt]*لنفوسیت های ب که انتی بادی هایی را تولید می کنند که به باکتری های الوده و ویروس ها و ...حمله می کنند.
[size=10pt]* لنفوسیت های تی (که مراحل نهایی بلوغ انها درون غده تیموس می باشد) و دارای عملکردهای متفاوتی بوده از جمله کمک به لنفوسیت های ب جهت ساخت انتی بادی
[size=10pt]*لنفوسیت های کشنده نیز به محافظت در برابر عفونت ها کمک می کنند.
سرطان چیست؟سرطان یک بیماری سلولی در بدن است (گردآوری : انجمن ناجی)بدن از میلیون ها سلول کوچک تشکیل شده است (گردآوری : انجمن ناجی)سلولهای مختلفی در بدن وجود دارد و همچنین انواع مختلفی از سرطان موجود است که توسط سلولهای مختلفی ایجاد می شود .همه نوع سرطان در این رابطه که سلولی بوده و غیر نرمال می باشند و به مکانیسم کنترل طبیعی و نرمال پاسخ نمی دهند مشترک می باشند.تعدادی از سلولهای سرطانی بزرگ که ساخته می شوند اغلب یا ساخت انها از کنترل خارج است یا عمر طولانی تری نسبت به سلولهای معمولی دارند یا هردو مورد در رابطه با انها صدق می کند.تومورهای بدخیم اکثرا به صورت توده ای یا بافت های در حال رشد که از سلولهای سرطانی در خال تکثیر تشکیل شده است (گردآوری : انجمن ناجی)تومورهای بدخیم به بافت های مجاور و اندام ها حمله کرده و می توانند خسارات زیادی به بار اورند.تومورهای بدخیم معمولا در بخش های دیگری از بدن گسترش می یابند. و از اتفاق هایی که رخ می دهد این است که برخی از سلول ها در اثرشکسته شدن تومورهای اولیه وارد جریان خون یا کانالهای لنفی شده و به سایر بخشهای دیگر بدن می روند.این گروه های کوچک سلولی ممکن است به صورت تومورهای ثانویه(متاستاز) در یک یا بخشهای دیگری از بدن تکثیر می یابند. این تومورهای ثانویه ممکن است که رشد کنند وپس از رشد به بافت های اطراف حمله کرده و به انها اسیب برسانند و سپس مجددا تکثیر یابند.برخی از انواع سرطان نسبت به موارد دیگر جدی تر می باشند برخی نسبت به سایر موارد در رابطه با درمان اسانتر بوده(بخصوص شناسایی و تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی) و برخی از انواع سرطان دارای چشم انداز خوبی هستند.بنابراین سرطان تنها یک شرط نیست بلکه در هر موردی مهم است بدانید چه نوع سرطانی در حال پیشرفت است ؟چه قدر بزرگ شده ؟و اینکه چه اندازه گسترش یافته است؟ .این شما را قادر خواهد ساخت که اطلاعات قابل اطمینانی در رابطه با درمان و چشم انداز بیماری بدست اورید.(برای بدست اوردن اطلاعات بیشتر به طور کلی به مقاله جداگانه ای به نا م سرطان –سرطان و تومور چیست؟مراجعه کنید.)چه چیز باعث لنفوم هوچکین شده و ان چگونه توسعه می یابد؟علت ان شناخته شده نمی باشد.در صورتی که شما دارای سیستم ایمنی باشید که دارای ضعف عملکرد شده(برای مثال شما مبتلا به ایدز باشید)خطر ابتلا به لنفوم هوچکین در شما توسعه می یابد.بنابراین این تنها برای تعداد کمی از موارد به حساب می اید. همچنین عفونت های پیشین با یک نوع ویروس به نام اپستین بار(سبب تب غده ای می شود)خطر ابتلا را به میزان کمی افزایش می دهد.با این حال بسیاری از مردم که مبتلا به ویروس اپستین بار بوده قریب اکثریت انها به لنفوم هوچکین دچار نمی شوند.انچه به نظر می رسد ان است که ابتلا به سرطان (مانند سرطان لنفوم)از یک سلول غیر طبیعی اغاز می شود.در مورد لنفوم هوچکین سرطان از سلول های لنفوسیت ب اغاز می گردد و انها غیر طبیعی می شوند.علت اصلی انکه چرا سلولها سر طانی می شوند کاملا نا مشخص است (گردآوری : انجمن ناجی) تصور می شود که گاهی اوقات صدمات و تغییراتی در ژنهای خاص در سلول ها رخ می دهدو این باعث ایجاد سلئل های غیر طبیعی می شود ودر صورتی که سلول غیر طبیعی زنده بماند می تواند تکثیر شود و تعداد زیادی سلول های غیر طبیعی به وجود اورد.لنفوم هوچکین بیماری ژنتیکی نمی باشد و در خانواده ها قابل اجرا نمی باشد.با این حال دوقلوی همسان یک فرد مبتلا به لنفوم هوچکین مختصرا خطر بالاتری برای ابتلا به لنفوم هوچکین دارند.لنفوسیت های سرطانی تمایل دارند در گره های لنفی تجمع یابند و گره های لنفی همچنان بزرگتر شده و به صورت تومورهای سرطانی در می ایند.برخی از سلول های غیر طبیعی ممکن است به بخشهای دیگری از سیستم لنفی وارد شوند.بنابراین ممکن است برخی از گره های لنفاوی سرطانی بزرگ توسعه یافته و سبب بزرگ شدن طحال شوند.
چه کسانی دچار لنفوم هوچکین شده و تا چه حد شایع است؟
هر کسی می تواند تحت تاثیر قرار بگیرد از جمله کودکان با این حال این بیماری اغلب در سنین بین 20 تا 25 سال رخ می دهد با بعد از 70 سالگی(این یکی از تعداد معدودی از سرطان هاست که در ان اوج بروز در بزرگسالان جوان وجود دارد) که این بیماری هر ساله حدود 1500 نفر در بریتانیا تحت تاثیر قرار می دهد.مردان را به طوز معمول بیشتر از زنان تحت تاثیر قرار می دهد. علائم لنفوم هوچکین چه هستند؟*متورم شدن غدد لنفاویشایع ترین علائم اولیه توسعه یک یا تعداد زیادی گره های لنفاوی در یک منطقه از بدن اغلب کشاله ران ,زیر بغل و یا کشاله ران.تورم غدد لنفاوی معمولا بدون درد بوده و به تدریج با گذشت زمان بزرگتر می شود.(یکی از علائمی که در 1-10% موارد رخ می دهد احساس درد در گره های لنفاوی پس از نوشیدن الکل می باشد) در صورتی که غدد لنفاوی اسیب دیده در قفسه سینه یا شکم هستند شما از تورم انها در مراحل اولیه بیماری اگاه نخواهید شد.(توجه داشته باشید:شایع ترین علل تورم غدد لنفاوی عفونت می باشد که به عنوان مثال تورم گره های لنفاوی ناحیه گردن در طی التهاب لوزه ها بسیار رایج می باشد.).سرطان لنفوم سبب تورم غیر معمول گره های لنفی می شود.با این حال ممکن است در صورتی که گره های لنفی برای بیش از چند هفته یا بیشتر متورم باقی بماند و هیچ عفونتی موجود نباشد که دلیل بر متورم شدن گره های لنفی باشد.
علائم دیگر:
علائم عمومی و متفاوت دیگری ممکن است توسعه یابد,به خصوص عرق (مخصوصا در شب),تب ,کاهش وزن,خستگی,بی اشتهایی,کم خونی و خارش در سراسر بدن می باشد.و به طور کلی هنگامی که لنفوم هوچکین توسعه می یابد ممکن است شما احساس ناخوشایندی داشته باشید . اگر تومور لنفی در نزدیکی بخش هایی از بدن بزرگ و سفت شود احتمال بروز علائم مختلف دیگری نیز وجود دارد.برای مثال هنگامی که تومور بزرگی در داخل گره های لنفی قفسه سینه توسعه یافته باشد شما به مشکلات تنفسی و سرفه دچار می شوید.چگونه لنفوم هوچکین تشخیص داده شده و ارزیابی می شود؟
برای تایید تشخیص از نمونه برداری از بافت زنده استفاده می شود:
در صودتی که پزشک شما به اینکه شما به لنفوم هوچکین دچار شده اید مشکوک شود شما را به یک پزشک متخصص ارجاع می دهد.متخصص نمونه برداری از یکی از گره های متورم را ترتیب می دهد و یک بیوپسی هنگامی است که یک نمونه کوچک ار بافت زنده از قسمتی از بدن خارج شود.هنگامی که نمونه زیر میکروسکوپ مشاهده می شود سلولها به صورت غیر معمول به نظر می رسد(گاهی داخل گره های لنفی به صورت خارج شده در زیر میکروسکوپ به نظر می رسد)در لنفوم هوچکین هنگامی که ما داریم نمونه را بررسی می کنیم سلولی به نام رید استرنبرگ در زیر میکروسکوپ مشاهده می شود.(نام این سلول برگرفته از نام دو پزشک ایست که برای اولین بار ان را توصیف کردند سلول رید استرنبرگ به لنفوسیت های ب ای اطلاق می شود که سرطانی شده اند).حضور سلول رید استرنبرگ تاییدی است بر تشخیص اینکه تنها در لنفوم هوچکین موجود می باشد.تنها حدود 1 در 1000 تا سلول رید استرنبرگ در لنفوم هوچکین موجود است .انواع دیگری از سلول ها وجود دارند که تومور ایجاد می کنند.با این حال سلول رید استرنبرگ مشخصه سلول های سرطانی در این وضعیت می باشد.زیرگروه های مختلفی از لنفوم هوچکین موجود است . سلولها در نمونه بیوپسی می توانند از راه های مختلف تست شوند تا نوع دقیق ان کشف شود.با این حال تمام راه ها شامل ویژگی های سلول های رید استرنبرگ و معالجه و درمان و چشم اندازی در رابطه با انواع لنفوم هوچکین می باشد.
بررسی وسعت و گسترش(مرحله بندی)
:در صورتی که بیوپسی تایید کند که شما مبتلا به لنفوم هوچکین هستید ازمایش های بیشتری توصیه می شود.برای مثال شما ممکن است یک اسکن ,یک ام ار ای ,ازمایش خون ,نمونه برداری از مغز استخوان یا ازمایش های دیگر انجام دهید.(مقاله جداگانه ای را مشاهده کنید که هر یک از این ازمایش ها را با جزییات بیشتر شرح داده است )و این ارزیابی مرحله بندی نامیده می شود.هدف از مرحله بندی این است که چه مقدار لنبوم به صورت موضعی رشد کرده است و یا اینکه ایا به گره های لنفی دیگر یا سایر بخشهای بدن نفوذ کرده است .سیستم مرحله بندی که معمولا برای لنفوم هوچکین استفاده می شود به صورت زیر است:*لنفوم است که تنها محدود به یک گروه از گره های لنفی می شود.*لنفوم بر دو یا چند گروه از گره های لنفی اثر می گذارد,با این حال تمامی انها در سمت مشابهی از دیافراگم قرار دارند(دیافراگم عضله بزرگی است که قفسه سینه را از شکم جدا می کند و به تنفس ما کمک می کند بنابراین در مرحله دو تمامی گروه های اسیب دیده در با یا پایین تر از دیافراگم قرار دارند.*لنفوم گره هایی را که در دو طرف لنفوم قرار دارند تحت تاثیر قرار می دهد.*لنفوم بخش هایی از بدن را که خارج از سیستم لنفاوی هستند تحت تاثیر قرار می دهد.هر مرحله به بخش آ و ب تقسیم بندی می شود که آ به معنی این است که هیچ گونه علائمی در شب نخواهید داشت چون عرق ,تب,کاهش وزن و مرحله ب به این معنی است که شما یکی یا چند نمونه از این علائم را دارا هستید.برای مثال در صورتی که شما در مرحله ی 2ب باشید به این معنی می باشد که شما دارای دو یا گروه های بیشتری از گره های لنفاوی مبتلا شده هستیدو هر دو بالا یا زیر پرده دیافراگم می باشند همچنین دارای یک یا تعداد بیشتری از علائم از جمله عرق شبانه ,تب وکاهش وزن هستید.یافتن مرحله لنفوم کمک می کند تا پزشکان گزینه بهتری را جهت درمان توصیه کنند.نحوه درمان برای لنفوم هوچکین چه می باشد؟درمان لنفوم هوچکین به طور معمول شیمی درمانی یا پرتو درمانی می باشد.
شیمی درمانیشیمی درمانی یک روش درمان است که از داروهای ضد سرطان جهت کشتن سرطان(لنفوم)سلولی یا متوقف کردن تقسیم استفاده می شود.لنفوم هوچکین معمولا توسط تزریق مستقیم داروهای شیمی درمانی به داخل ورید(شیمی درمانی داخل وریدی ) انجام می شود .این دوره از شیمی درمانی معمولا چند ماه به طول می انجامد ترکیبی از مواد مخدر است که معمولا به طول می انجامد.ترکیب دقیق داروهای استفاده شده و طول دوره های شیمی درمانی وابسته به عواملی چون مرحله و نوع دقیق بیماری می باشد
پرتودرمانیرادیو تراپی یک راه درمانی می باشد که پرتوهایی با تشعشعات و انرژی بالا بر روی بافت های سرطانی متمرکز می شوند.این باعث مرگ سلولهای سرطانی و متوقف شدن تقسیم می شود.رادیو تراپی می تواند به تنهایی جهت مراحل اولیه بیماری استفاده شود.ممکن است به صورت ترکیبی با شیمی درمانی استفاده شود
پیوند سلولهای بنیادی:
پیوند سلول های بنیادی (که گاهی پیوند مغزاستخوان نامیده می شود) یک راه معمول درمانی نمی باشد و مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی بیماری را درمان می کند.ان در بعضی موارد استفاده می شود بخصوص در کسانی که به طور معمول بیماری پس از یک دوره درمان بازگشته است(عود کرده).سلولهای بنیادی سلول های نابالغی بوده که سبب تولید سلول های بالغ خونی در مغز استخوان می شوند.لنفوسیت ها از سلول های بنیادی خون مشتق شده اند.به طور مختصر پیوند سلول های بنیادی ,شامل شیمی درمانی با دز بالا(وگاهی اوقات رادیو تراپی) برای کشتن تمام لنفوسیت های غیر طبیعی می باشد.با این حال این هم تمامی سلول های بنیادی را که سلول های خونی طبیعی ایجاد می کند می کشد.بنابراین پس از شیمی درمانی پیوند مغزاستخوان صورت جهت تشکیل سلول های جدید صورت می گیرد.(برای جزئیات بیشتر به مقاله ای جداگانه به نام سلول های بنیادی مراجعه کنید)شما باید با متخصصی که پرونده ی شما در دست اوست صحبت کنید انها قادرند اطلاعاتی در رابطه با جوانب مثبت و منفی مانند میزان موفقیت و اثرات جانبی احتمالی و جزییات دیگری در رابطه با گزینه های درمانی مرتبط با نوع و مرحله ی لنفوم هوچکین در اختیار شما قرار دهند.
پیش اگهی (چشم انداز) چیست؟
پیش اگهی به طور کلی بسیار خوب است (گردآوری : انجمن ناجی)چشم انداز برای بیماری هوچکین به 30 سال قبل باز می گردد.پاسخ خوبی به درمان است و یکی از قابل درمان ترین انواع سرطان است و میزان تمایل به درمان در نوجوانان بالاترین حد است (گردآوری : انجمن ناجی)بنابراین به عنوان مثال انتظار می رود تمام جوانان مبتلا به بیماری در مراحل اولیه به طور کامل درمان شوند.بر خلاف انواع دیگر سرطان اغلب ممکن است درمان لنفوم هوچکین حتی طی معالجات اولیه متفاوت باشد.بخشی از درمان لنفوم برگرفته ازتوسعه ی دارو می باشد و درمان های جدید همچنان توسعه می یابند و اطلاعات مربوط به چشم اندازهای بالا بسیار کلی می باشد.برخی از داروهای جدیدی که در چند سال گذشته معرفی شده اند نشان می دهد که چشم انداز در حال بهبود می باشد .متخصصی که پرونده شما در دست اوست می تواند اطلاعات دقیق تری در رابطه با چشم انداز وضعیت خاص خود به من بدهد.