جهیزیه (دوری) در هند
جهیزیه در ابتدا هدایا و پیشکشهایی بود که به دختران در زمان ترک خانه پدری و ورود بهخانه همسر اهدا میشد ولی متأسفانه امروزه تبدیل به امری مزاحم و ناهنجار شده است که بازتاب آن دخترکشی و سقط جنین، خودکشی، سوزاندن عروس و موارد دیگری که باعث هتک حرمت دختران هندی است، میباشد.
مسأله جهیزیه در میان کاستهای مختلف و شهرها و روستاها به صورت یک مشکل اجتماعی جدی مطرح است که قوانین ازدواج پسر و دختر با کاست خود یا بالاتر و پایینتر مورد سوءاستفاده واقع شده است این قوانین انتخاب همسر را محدود میکند؛ مضافاً به اینکه پسر بصورت یک هدف باارزشتری نسبت به دختر در این جوامع تجلی میکند و عامل اصلی در این میان جهیزیه است یعنی دادن اجناس و کالاهای مادی و پول نقد و طلا به خانواده پسر در زمان عقد ازدواج و حتی در مناسبتهای مختلف بعد از ازدواج هم ادامه دارد و در بعضی جوامع تا آخر عمر.
متأسفانه آمار سقط جنین زنان باردار بعد از سونوگرافی و خودکشی و خودسوزی دختران هندی بسیار بالا است (گردآوری : انجمن ناجی) حتی در شهرهای بزرگی مانند دهلی به طور متوسط در هر 24 ساعت یک عروس از خودسوزی جان میسپارد، در اکثر این حوادث ناگوار، عامل اصلی جهیزیه میباشد.
در عصری که هند به پیشرفتهای اقتصادی بیسابقه ای دست یافته، گزارشات روزافزونی از شکنجه و سوزاندن عروسان هندی به خاطر جهیزیه به دست میرسد. افزایش این عمل به واسطه ظهور عصر جدیدی از مصرفگرایی که با سنن قرون وسطایی تداخل پیدا کرده، ابعاد جدیدی یافته است (گردآوری : انجمن ناجی)
مقامات هندی میگویند: تمام خانوادهها صرف نظر از زمینه مذهبی، اجتماعی و اقتصادیشان، بطور فزایندهای جهیزیه بیشتری را طلب میکنند تا از فقر بگریزند، ثروتی بیندوزند، تا لوازم مدرنی را که هر روز تبلیغش را در تلویزیون میبینند، به چنگ بیاورند. در جریان شتاب جامعه به سمت مدرنیزه شدن تقاضای جهیزیه، راهی شده است تا سالیان سال بعد از ازدواج، همچنان پول و کالا از خانواده عروس اخذ شود و اگر خانواده عروس قادر به این کار نباشد عروس در معرض گرفتاری ضرب و جرح و حتی قتل قرار میگیرد.
جهیزیه شاید بزرگترین عامل فشاری باشد که ستمکشیدگی زنان در هند و سایر نقاط شبه قاره را تشدید میکند. این سنت که در آغاز بمنظور کمک به زندگی دختران که وارث خانواده محسوب نمیشدند بنا نهاده شد، اینک به عامل ورشکستگی خانوادهها و ستمکشیدگی زنان بدل شده است (گردآوری : انجمن ناجی) از لحظهای که یک دختر به دنیا میآید، خانوادهاش میدانند که سالها و حتی نسلها باید بهای ازدواج و جهیزیهاش را بپردازند.
و همین عمل موجب قتل نوزادان دختر و سقط جنین دختر میشود. اگر دختر زنده بماند، خانوادهاش با اعتقاد به اینکه جز خرج برایشان فایدهای ندارد و باید روزی او را تحویل خانواده شوهر بدهند با او مثل یک سربار رفتار میکنند و نسبت به برادرانش غذای کمتری به او میدهند و توجهی به سلامتش ندارند. بعد هم خانواده داماد فکر میکنند به خاطر اینکه بار اضافی ورود یک زن به خانوادهشان را پذیرفته اند، باید پول کلانی به آنها داده شود.
رسم جهیزیه در هند بدین قرار است که خانواده داماد بر اساس موقعیت اجتماعی، وابستگی طبقاتی، و موقعیت اقتصادی و تحصیلی خود از خانواده دختر تقاضاهایی مبنی بر دریافت وسایل زندگی میکند. خانواده عروس بایستی در هنگام نامزدی با این تقاضا موافقت کنند. مقدار جهیزیه قبل از ازدواج بین طرفین توافق میشود.
این جهیزیه شامل طلا، ماشین، وسایل الکترونیکی، وسایل زندگی، فرش، مسکن و پول نقد است و میزان آن بستگی به وضعیت خانواده عروس از لحاظ طبقه و امکانات مالی دارد. هم اکنون خانواده های عروس در مورد یک وسیله نقلیه از دوچرخه تا ماشین آخرین مدل خارجی و در مورد مسکن نیز از منازل اجارهای تا منازل ویلایی در اروپا به داماد هدیه میکنند و این دو مسئله بسیار حایز اهمیت است (گردآوری : انجمن ناجی)
از آنجا که اکثر جامعه هند در فقر به سر میبرند، بسیاری از دختران جوانی که والدین خویش را در موقعیت ناگواری میبینند، به منظور رها کردن والدین خویش از مشکلات اقتصادی یا دست به خودکشی میزنند و یا راهی مراکز فحشاء میشوند. در بسیاری از موارد، پس از اینکه زوجین تشکیل خانواده میدهند، خانواده عروس موفق نمیشود به خاطر مشکلات اقتصادی، به وعده های خود در مورد تهیه جهیزیه عمل کند. در نتیجه خانواده داماد اذیت و آزار عروس را شروع میکند و بدین طریق سعی میکند که خانواده عروس را تحت فشار قرار دهد تا به وعده های خود عمل کند.
در مورد جهیزیه نیز همانند مراسم عروسی سطح خانواده میزان جهیزیه را تعیین میکند و تعداد آن از حداقل شروع میشود. در این مورد نیز، به ذکر نمونهای میپردازیم. حدود هشت سال پیش دختر مهاراجه جیپور در ایالت راجستان واقع در غرب هند ازدواج کرد و پدرش علاوه بر کلیه وسایل زندگی، وسیله نقلیه، منازل و زمینهای متعدد، 190 کیلو نیز طلا به وی داد. دولت هند بعدها میزان موجودی طلای مهاراجه مزبور را 2961 کیلوگرم اعلام داشت!
در حقیقت جهیزیه، امروزه بعنوان یک هدیه برای ابراز محبت و عشق نیست بلکه حقی است برای خانواده پسر در قبال بزرگ کردن پسر و کسب تحصیلات به اضافه مخارج ازدواج و کالاها و وسایل زندگی.