انجمن علمی عمومی ناجی

الفین بار به خاطر ((گل روی آدمهای نجیب)) زود به سراغ اصل مطلب می روم .واقعاً نجیب یعنی چه ؟این کلمه را خیلی در روز می گوییم و می شنویم. ولی شاید تا حالا روی معنی دقیق این کلمه فکر نکرده باشیم. من افرادی زیادی را دیده ام که هرکدام تعبیر و برداشت خودشان را از معنی نجیب دارند. مثلاً عده ای وقتی می گویند نجیب ، در ذهنشان فردی گوشه گیر را تصور می کنند. این شاید قسمتی از معنا یا مصداق آن بوده و به طور کامل منظور را نرساند؟ خیلی از کلمات هستند که مردم زیاد از آنها استفاده می کنند ولی به طور مصداقی و موردی با معنی آن واژه آشنا هستند. در اینجا برای نمونه فقط به همین کلمه زیبای نجیب می پردازم.

نسب و شرافت (مردان نجیب) کتابهای لغت یک معنی نجیب را برای اشخاصی می دانند که دارای اصل و نسب باشند.نژاد آریایی که در ایران ،هندوستان و تا حدودی در اروپا پرورش یافته اند ، اسم خود را نجیب معنا می کنند و منظورشان شریف و اصیل بودن است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) شاید به همین خاطر است که این دو قوم ایرانی و هندی شباهت های زیادی در سازشکاری و مدارا دارند و به قول قدما با سیلی صورت را سرخ نگه می دارند. این معنا در زبان عربی هم به همین ترتیب به کار می رود. اما قبلاً نجیب در ادبیات انگلیسی بیشتر به معنای اصالت سلطنتی به کار می رفت. آنجا اگر کسی می گفت : من نجیب زاده ام! یعنی کارهای خاصی مثل نظافت اسب و خانه از شأن من خارج است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) تفاوت دو فرهنگ از کجا تا کجاست؟

حیا و عفت (خانم نجیب) در فرهنگ ایرانی که مردان ،صفت غیرت را باعث افتخار و حفظ اجتماع می دانند ، نجابت را لازمه گوهر پاک بانوان دانسته و بر آن تأکید دارند. این مسأله به معنای پاکدامنی ، شکیبایی ، و سازش در شرایط سخت در نظر گرفته شده است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) بسیار دیده ایم که یکی از پیش شرط های آقاپسرها برای ازدواج ، انتخاب دختری "نجیب" و باحیا است که آفتاب و مهتاب او را ندیده باشد.(لزوماً نظر نویسنده نیست.)این که در چه شرایطی هستیم و اقتضای زمانه چیست بماند؟ ولی وقتی امثال غلام سبیل و بایرام باقالی و مجید سوزوکی (!!) دنبال دختری هستند نَجــــیـــبّ!(با تأکید بخوانید) تکلیف همه در مقابل اقتضائات زمانه روشن می شود و لزوم بازگشت به نجابت ،هم مردان و هم زنان ، لازم و قطعی می گردد.

خلوص و اصالت (برگزیده و پالوده) در کتابهای زبان عرب این معنا هم برای نجیب ذکر شده است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) وقتی شخصی خود را از صفات ناشایست پیراسته کرده و تکامل روحی می یابد به این صفت آراسته می گردد.در این حالت فرد نجیب به بزرگواری و شکوفایی رسیده است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) مردم او را پسندیده و اعتبار و خلوص او را شناخته اند. برای همین در هر جایی نمی رود و قدر منزلتش را می داند.تکبر ندارد بلکه مراقبه دارد.این نوع نجابت با کوشش و ریاضت حاصل می شود.جالب است که در علم شیمی هم به مواد خاصی ، اصطلاح نجیب را می دهند زیرا در واکنشها شرکت نمی کنند و اصالت و خصلت ذاتی خود را حفظ می کنند.(عناصر گروه 8 جدول تناوبی مانند هِلیم)

فضل و کرامت (تاجر نجیب) خوشا به سعادت تاجر و بازرگان نجیب! کاسبی که از کمبود کالا نهایت سوء استفاده را می کند و یا در دام مهلک ربا و گران فروشی می افتد چه عاقبتی دارد؟ یکی از معانی ناب و آموزنده "نجیب" این است :بخشنده ، فاضل ، کریم و باسخاوت. کدامین شخص محبوب خداوند است تاجر نجیب یا کاسب فاجر؟ امروزه بازار و دکان و مغازه و حُجره خیلی به این معنا نیاز دارد. اصلاً همه باید این معنا را زنده کنیم .گسترش فرهنگ قرض الحسنه که مانند نگین درخشانی اقتصاد ما را دگرگون می کند از همین زیرمجموعه نجابت است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) چقدر زیباست روزی که در آن دست ما به افتخار بخشندگی و کَرَم می رسد. یا روزی که افتاده ای را با مال خود یاری می کنیم .آری! کریم و سخی چه در خرید و فروش و چه در روابط امدادگونه به درجه نجابت نائل می شود و ان شاءالله نزد خداوند هم محبوب و هم مأجور است (گردآوری :‌ انجمن ناجی)

وقار و متانت (شخصیت والا) این عجله که می گویند کار شیطان است ،گاهی دمار از روزگار مردم در می آورد. رانندگی بدون بوق و ویراژ برای ما حسرت شده است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) در صفهای خدمات عمومی مثل بانک و ادارات و نانوایی و ... هم که عده ای رعایت نوبت را عار می دانند. کمی آرام تر بهتر به هدف می رسیم. نمی گویم آمبولانس حامل بیمار ،دنده سنگین و خرامان برود. می گویم راه را برای این خودروهای امدادی باز کنیم و به هم فرصت بدهیم . اینجاست که علمای اخلاق صفت شریف "وقار" و یا "طمأنینه" را مطرح می کنند. وقار ضدّ عجله است؛ و یکی دیگر از معانی نجیب است . آدم نجیب وقتی که میبیند کسی در مترو به او تنه زد ، به جای کلمات عجولانه ، یاد خدا می کند. شاید خودش مقصر باشد. گاهی که به انسانهای ساکت و کم حرف نجیب می گویند از این جهت است که در سخن گفتن ،شتاب کمتری دارند.(دقت کنید کم حرف ، نه بی حرف)

خلاصه اینکه نجیب شخص خوب و خالصی است که مورد احترام است و اهل بخشندگی ،پاکی و متانت. اینها همه خوب است (گردآوری :‌ انجمن ناجی) ولی ذهن مرا قانع نمی کند. همه این صفات خوب اخلاقی معادِل مناسب خود را دارند؛ و معنایشان روشن است .پس چه دلیل است که نجیب را با آنها معنا کنیم ؟ در زبان انگلیسی نجیب را معادل Noble و Nice و Decent به کار میبرند که بیشتر شریف و محجوب و دلپسند بودن را می رساند(در معنای عمومی و مثبت). من برای این واژه تنها یک معنا می خواهم که هم کامل و هم جامع باشد.بنده حتی کتاب اخلاق معراج السعادة تألیف ملااحمدنراقی را بررسی کرده و در این مورد تعریفی ندیدم.

در همه معانی قبل که گفتم یک چیز مشترک وجود دارد که به نظر من همان فطرت عالی و شخصیت متعالی می باشد.در یک واژه می توان نجیب را معادل ((نـیـک گـوهـر )) یا (( خوش گهر )) معنا کرد به طوری که جامع معانی فوق نیز هست.پایان سخن را با حدیثی از امام علی (ع) مزین می کنم:

{{ إِنَّ أَمْرَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یَعْرِفُهُ وَ لَا یُقِرُّ بِهِ إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ مُؤْمِنٌ نَجِیبٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَان‏ }}

امیرمؤمنان علیه السلام‌ فرمودند: امر ما اهل بیت سخت و مشکل است که فقط چند گروه می‌توانند به آن دست یابند: ملکی مقرب نزد خداوند سبحان؛ پیامبری از پیامبران الهی؛ و یا بنده مؤمن و با نجابتی که خداوند سبحان قلب او را از ایمان مورد امتحان و آزمایش قرار داده باشد.(منبع : بحارالانوار)

گوهر وجودتان قرین خوشی و نیکی باد!

امضا : بچه محله پامنار

از سری نوشته های روزگار با طعم اندیشه 1392/05/19

http://najiforum.ir/thread-6567.html
Heart

انجمن ناجی Heart

شنیدین که میگن اسب حیوان نجیبی است!
فکر کنم به این خاطر میگن که حیوان خیلی رامیه. یعنی درمقابل صاحبش سرکشی نمی کنی.
پس میشه این معنی رو برا انسانم به کار برد.یعنی وقتی میگن فلانی نجیبه، منظور اینه که زود باهمه راه میاد.یعنی همون سربه زیری یه جورایی.یعنی بیشتر موافقه یه چیزیه تا مخالف.به عبارتی افسار گسیخته نیست.
به نظرم در دور و اطرافم هر جا این کلمه به کار میره همین معنی رو میده!!!
البته بماند که نجابت برای دخترا بیشتر معنی باکرگی میده.

اندیشه

asalbanoo