۱۴-۳-۱۳۹۲, ۱۲:۲۹ عصر
1- تشکیل ماه
بر اساس یک نظریه که احتمال صحت آن بیشتر از نظریه های دیگر است، ماه زمانی ساخته شد که حدود چهار و نیم میلیارد سال قبل، یعنی وقتی که منظومه شمسی تشکیل شد، سنگی به اندازه مریخ با زمین برخورد کرد و قطعه ای از آن را به فضا پرتاب کرد.
2- قرار گرفتن در مدار
شاید یکی از نکات جالب در باره ماه این باشد که این قمر همیشه یک سوی خود را به ما نشان می دهد. اما با توجه به اینکه هم ماه و هم زمین هر دو هم حرکت وضعی دارند و هم حرکت انتقالی، این مسئله چطور روی می دهد؟ بعد از تشکیل ماه سرعت حرکت وضعی آن رفته رفته کاهش یافت و با حرکت انتقالی آن انطباق یافت. بسیاری از قمرهای دیگر که دور سیارات دیگر می چرخند هم وضعیت مشابهی دارند.
اما حساب برجها چه می شود؟ حساب برج ها هم از این قرار است که : وقتی که ماه به دور زمین می چرخد، بخشی از وقت خود را هم صرف میان کره ما و خورشیدمی کند، و سطح روشن آن به ما پشت می کند. به این وضعیت برج جدید می گویند، (پس چیزی تحت عنوان سطح تاریک ماه نداریم که بتوان از روی زمین دید. ما از روی زمین هرگز روی تاریک ماه را نمی بینیم.)
در اول هر برج، همانطور که ما در مدار خود حرکت می کند، حلال نازکی از نور منعکس شده از تابش نور خورشید به سطح ماه دیده می شود، وقتی که هم زمین میان ماه و خورشید قرار می گیرد، سطحی که می بینیم کاملاروشن می شود که به آن ماه شب چهارده می گوئیم.
3- درختهای ماه
روی کره زمین بیش از 400 اصله درخت وجود دارد که از کره ماه آمده اند. موضوع از این قرار است که در سال 1971 میلادی استیوارت روسا، از فضانوردان سفینه آپولو 14، مشتی بذر درخت با خود به ماه برد و هنگامی که فضانوردان دیگر سرگرم ولگردی روی سطح ماه بودند او از آن بذرها مراقبت کرد تا اینکه به زمین بازگشتند و آن بذرها در نقاط مختلف ایالات متحده کاشته شدند. حالابرخی از آن بذرها به درختان بزرگ و سالمی مبدل شده اند. به این درختها، “درختهای ماه” می گویند.
4- کیسه بوکس
سطح پر چاله ماه نتیجه برخورد شدید سنگهای آسمانی در چهار میلیارد و یکصد میلیون سال تا سه میلیارد و هشتصد میلیون سال قبل است (گردآوری : انجمن ناجی) زخمهای آن جنگ که بصورت چاله های عظیمی روی ماه دیده می شود، به دو دلیل عمده دچار فرسایش چندانی نشده اند که عبارتند از: اول اینکه ماه به لحاظ زمین شناسی زیاد فعال نیست، بنابراین فعالیتهائی مانند زمین لرزه ها، آتشفشانها، و تشکیل کوهها چندان شکل کلی آنرا مثل کره زمین تغییر نمی دهد؛ دلیل دوم این است که چون ماه عملاهیچ اتمسفری ندارد، پس باد و بارانی هم ندارد و به همین دلیل سطح آن بسیار کم دچار فرسایش می شود.
5- خواهر ماه
ماه تنها قمر طبیعی کره زمین است ، مگر نه؟ اما شاید اینطور نباشد. در سال 1999 دانشمندان یک سنگ آسمانی به پهنای پنج کیلومتر را شناسائی کردند که ممکن است در دام حوزه جاذبه زمین افتاده و در مدار آن قرار گرفته و به قمر دیگری برای زمین مبدل شده باشد. نام این سنگ کروئتین است و به گفته دانشمندان 770 سال طول می کشد تا گردشی نعل اسبی به دور زمین انجام دهد. آنها می گویند ممکن است این سنگ آسمانی دست کم تا 5000 سال بصورت معلق در حوالی زمین بماند.
6- تخم مرغی، نه گرد
کره ماه کاملاگرد نیست و بیشتر به شکل تخم مرغ است (گردآوری : انجمن ناجی) اگر به دقت به ماه نگاه کنید احتمالاخواهید دید که یکی از قواعد باریک آن به طرف شما است (گردآوری : انجمن ناجی) جالب است بدانید که مرکز جرمی ماه در وسط آن نیست بلکه دو کیلومتر با وسط آن فاصله دارد.
7- ماه لرزه
فضانوردانی که با سفینه آپولو به ماه رفتند روی سطح آن از زلزله سنج استفاده کردند و دریافتند که این سیاره، به لحاظ زمین شناسی کره کاملامرده ای نیست. ماه لرزه های کوچک، که مرکز وقوع آنها چندین کیلومتر زیر سطح آن است هر از گاهی رخ می دهند که گفته می شود علت وقوع آنها هم جاذبه زمین است (گردآوری : انجمن ناجی) گاهی اوقات سطح ماه ترک بر می دارد و از آن اسرائیلیه ا گاز خارج می شود. دانشمندان می گویند فکر می کنند که ماه هسته ای داغ داشته باشد که بخشی از آن هم مانند مرکز زمین، مذاب است (گردآوری : انجمن ناجی) اما ماهواره سازمان هوا-فضای آمریکا که در سال 1999 در مدار ماه قرار گرفت و آنرا بررسی کرد نشان داد که این کره دارای هسته ای کوچک است که احتمالادو تا چهار درصد کل جرم آنرا تشکیل می دهد. در مقایسه با زمین، این مقدار، اندک است (گردآوری : انجمن ناجی) هسته فلزی زمین حدود 30 درصد از جرم این کره را تشکیل می دهد.
8- آیا ماه، سیاره است؟
کره ماه از سیاره پلوتون بزرگتر و حدود یک چهارم زمین است (گردآوری : انجمن ناجی) برخی از دانشمندان می گویند ماه یک سیاره است و به سیستم زمین - ماه به عنوان یک سیستم “دو سیاره ای” نگاه می کنند. برخی از دانشمندان سیاره پلوتون و قمر آن یعنی “چارون” را هم یک سیستم دو سیاره ای می دانند.
9- جزر و مد
علت بوجود آمد امواج اقیانوسها و جزر و مد در روی کره زمین، جاذبه ماه است (گردآوری : انجمن ناجی) (البته جاذبه خورشید هم در این میان نقش اندکی دارد.) توضیح اینکه:
جاذبه ماه، اقیانوسها را به سمت خود می کشد. زمانی که زمین در حال چرخش به سمت پائین است، مد دریا ها به جانب ماه به هوا برمی خیزد. همزمان مد دیگری هم در جانب دیگر زمین به هوا بر می خیزد چون جاذبه بیشتر از آنکه آب را جذب کند، زمین را به طرف ماه می کشد.
در اول برج و نیمه آن، ماه و زمین و خورشید در یک خط قرار می گیرند، که باعث ایجاد جزر و مدهای شدیدتر از حد معمول می گردد. (به خاطر نوعی جهش که در آب دریاها صورت می گیرد به اینها مد فنری هم می گویند) زمانی که برج در هفته اول و یا هفته آخر است، جزر و مدهای خفیف تری روی زمین حاصل می شود. گردش 29 و نیم روزه ماه به دور زمین، کاملادایره وار نیست. وقتی فاصله ماه تا زمین به کمترین حد خود می رسد، (این حالت به حضیض معروف است)، مد های فنری کشیده تر از قبل می شوند و در این حالت به آنها مدهای فنری حضیضی گفته می شود.
تمام این کشمکشها میان ماه و زمین یک تاثیر جالب دیگر هم دارد و آن اینکه: در این میان ماه بخشی از انرژی گردشی زمین را به هدر می دهد که باعث می شود از سرعت حرکت سیاره ماه، یک و نیم هزارم ثانیه هر یک قرن، کاسته شود
10- خداحافظ ماه
همینطور که مشغول خواندن این مطلب هستید، کره ماه هرلحظه دارد از کره زمین دورتر می شود. هر سال ماه مقداری از انرژی گردشی زمین را می رباید و با استفاده از آن هر سال سه سانت و هشت میلیمتر بر فاصله مداری خود از زمین می افزاید. محققان می گویند، زمانی که ماه تشکیل شد، فاصله آن تا زمین 22530 کیلومتر بود. حالااین فاصله به 450 هزار کیلومتر رسیده است (گردآوری : انجمن ناجی)
بر اساس یک نظریه که احتمال صحت آن بیشتر از نظریه های دیگر است، ماه زمانی ساخته شد که حدود چهار و نیم میلیارد سال قبل، یعنی وقتی که منظومه شمسی تشکیل شد، سنگی به اندازه مریخ با زمین برخورد کرد و قطعه ای از آن را به فضا پرتاب کرد.
2- قرار گرفتن در مدار
شاید یکی از نکات جالب در باره ماه این باشد که این قمر همیشه یک سوی خود را به ما نشان می دهد. اما با توجه به اینکه هم ماه و هم زمین هر دو هم حرکت وضعی دارند و هم حرکت انتقالی، این مسئله چطور روی می دهد؟ بعد از تشکیل ماه سرعت حرکت وضعی آن رفته رفته کاهش یافت و با حرکت انتقالی آن انطباق یافت. بسیاری از قمرهای دیگر که دور سیارات دیگر می چرخند هم وضعیت مشابهی دارند.
اما حساب برجها چه می شود؟ حساب برج ها هم از این قرار است که : وقتی که ماه به دور زمین می چرخد، بخشی از وقت خود را هم صرف میان کره ما و خورشیدمی کند، و سطح روشن آن به ما پشت می کند. به این وضعیت برج جدید می گویند، (پس چیزی تحت عنوان سطح تاریک ماه نداریم که بتوان از روی زمین دید. ما از روی زمین هرگز روی تاریک ماه را نمی بینیم.)
در اول هر برج، همانطور که ما در مدار خود حرکت می کند، حلال نازکی از نور منعکس شده از تابش نور خورشید به سطح ماه دیده می شود، وقتی که هم زمین میان ماه و خورشید قرار می گیرد، سطحی که می بینیم کاملاروشن می شود که به آن ماه شب چهارده می گوئیم.
3- درختهای ماه
روی کره زمین بیش از 400 اصله درخت وجود دارد که از کره ماه آمده اند. موضوع از این قرار است که در سال 1971 میلادی استیوارت روسا، از فضانوردان سفینه آپولو 14، مشتی بذر درخت با خود به ماه برد و هنگامی که فضانوردان دیگر سرگرم ولگردی روی سطح ماه بودند او از آن بذرها مراقبت کرد تا اینکه به زمین بازگشتند و آن بذرها در نقاط مختلف ایالات متحده کاشته شدند. حالابرخی از آن بذرها به درختان بزرگ و سالمی مبدل شده اند. به این درختها، “درختهای ماه” می گویند.
4- کیسه بوکس
سطح پر چاله ماه نتیجه برخورد شدید سنگهای آسمانی در چهار میلیارد و یکصد میلیون سال تا سه میلیارد و هشتصد میلیون سال قبل است (گردآوری : انجمن ناجی) زخمهای آن جنگ که بصورت چاله های عظیمی روی ماه دیده می شود، به دو دلیل عمده دچار فرسایش چندانی نشده اند که عبارتند از: اول اینکه ماه به لحاظ زمین شناسی زیاد فعال نیست، بنابراین فعالیتهائی مانند زمین لرزه ها، آتشفشانها، و تشکیل کوهها چندان شکل کلی آنرا مثل کره زمین تغییر نمی دهد؛ دلیل دوم این است که چون ماه عملاهیچ اتمسفری ندارد، پس باد و بارانی هم ندارد و به همین دلیل سطح آن بسیار کم دچار فرسایش می شود.
5- خواهر ماه
ماه تنها قمر طبیعی کره زمین است ، مگر نه؟ اما شاید اینطور نباشد. در سال 1999 دانشمندان یک سنگ آسمانی به پهنای پنج کیلومتر را شناسائی کردند که ممکن است در دام حوزه جاذبه زمین افتاده و در مدار آن قرار گرفته و به قمر دیگری برای زمین مبدل شده باشد. نام این سنگ کروئتین است و به گفته دانشمندان 770 سال طول می کشد تا گردشی نعل اسبی به دور زمین انجام دهد. آنها می گویند ممکن است این سنگ آسمانی دست کم تا 5000 سال بصورت معلق در حوالی زمین بماند.
6- تخم مرغی، نه گرد
کره ماه کاملاگرد نیست و بیشتر به شکل تخم مرغ است (گردآوری : انجمن ناجی) اگر به دقت به ماه نگاه کنید احتمالاخواهید دید که یکی از قواعد باریک آن به طرف شما است (گردآوری : انجمن ناجی) جالب است بدانید که مرکز جرمی ماه در وسط آن نیست بلکه دو کیلومتر با وسط آن فاصله دارد.
7- ماه لرزه
فضانوردانی که با سفینه آپولو به ماه رفتند روی سطح آن از زلزله سنج استفاده کردند و دریافتند که این سیاره، به لحاظ زمین شناسی کره کاملامرده ای نیست. ماه لرزه های کوچک، که مرکز وقوع آنها چندین کیلومتر زیر سطح آن است هر از گاهی رخ می دهند که گفته می شود علت وقوع آنها هم جاذبه زمین است (گردآوری : انجمن ناجی) گاهی اوقات سطح ماه ترک بر می دارد و از آن اسرائیلیه ا گاز خارج می شود. دانشمندان می گویند فکر می کنند که ماه هسته ای داغ داشته باشد که بخشی از آن هم مانند مرکز زمین، مذاب است (گردآوری : انجمن ناجی) اما ماهواره سازمان هوا-فضای آمریکا که در سال 1999 در مدار ماه قرار گرفت و آنرا بررسی کرد نشان داد که این کره دارای هسته ای کوچک است که احتمالادو تا چهار درصد کل جرم آنرا تشکیل می دهد. در مقایسه با زمین، این مقدار، اندک است (گردآوری : انجمن ناجی) هسته فلزی زمین حدود 30 درصد از جرم این کره را تشکیل می دهد.
8- آیا ماه، سیاره است؟
کره ماه از سیاره پلوتون بزرگتر و حدود یک چهارم زمین است (گردآوری : انجمن ناجی) برخی از دانشمندان می گویند ماه یک سیاره است و به سیستم زمین - ماه به عنوان یک سیستم “دو سیاره ای” نگاه می کنند. برخی از دانشمندان سیاره پلوتون و قمر آن یعنی “چارون” را هم یک سیستم دو سیاره ای می دانند.
9- جزر و مد
علت بوجود آمد امواج اقیانوسها و جزر و مد در روی کره زمین، جاذبه ماه است (گردآوری : انجمن ناجی) (البته جاذبه خورشید هم در این میان نقش اندکی دارد.) توضیح اینکه:
جاذبه ماه، اقیانوسها را به سمت خود می کشد. زمانی که زمین در حال چرخش به سمت پائین است، مد دریا ها به جانب ماه به هوا برمی خیزد. همزمان مد دیگری هم در جانب دیگر زمین به هوا بر می خیزد چون جاذبه بیشتر از آنکه آب را جذب کند، زمین را به طرف ماه می کشد.
در اول برج و نیمه آن، ماه و زمین و خورشید در یک خط قرار می گیرند، که باعث ایجاد جزر و مدهای شدیدتر از حد معمول می گردد. (به خاطر نوعی جهش که در آب دریاها صورت می گیرد به اینها مد فنری هم می گویند) زمانی که برج در هفته اول و یا هفته آخر است، جزر و مدهای خفیف تری روی زمین حاصل می شود. گردش 29 و نیم روزه ماه به دور زمین، کاملادایره وار نیست. وقتی فاصله ماه تا زمین به کمترین حد خود می رسد، (این حالت به حضیض معروف است)، مد های فنری کشیده تر از قبل می شوند و در این حالت به آنها مدهای فنری حضیضی گفته می شود.
تمام این کشمکشها میان ماه و زمین یک تاثیر جالب دیگر هم دارد و آن اینکه: در این میان ماه بخشی از انرژی گردشی زمین را به هدر می دهد که باعث می شود از سرعت حرکت سیاره ماه، یک و نیم هزارم ثانیه هر یک قرن، کاسته شود
10- خداحافظ ماه
همینطور که مشغول خواندن این مطلب هستید، کره ماه هرلحظه دارد از کره زمین دورتر می شود. هر سال ماه مقداری از انرژی گردشی زمین را می رباید و با استفاده از آن هر سال سه سانت و هشت میلیمتر بر فاصله مداری خود از زمین می افزاید. محققان می گویند، زمانی که ماه تشکیل شد، فاصله آن تا زمین 22530 کیلومتر بود. حالااین فاصله به 450 هزار کیلومتر رسیده است (گردآوری : انجمن ناجی)