۸-۱-۱۳۹۲, ۰۱:۱۸ عصر
عوامل مؤثر در سرقت و راه‌هاي پيشگيري از آن
اشاره:
سرقت يكي از جرايم مهم جوامع و عملي است كه تقريباً در تمامي‌كشورها ديده مي‌شود. اين جرم در گذشته‌هاي دور نيز وجود داشته و به اشكال مختلف صورت مي‌گرفته است (گردآوری : انجمن ناجی)
سرقت در زمان‌هاي متفاوت و در جوامع مختلف تغيير نموده است؛ اما موضوعي كه از ابتداي پيدايش سرقت تاكنون ثابت مانده، زشتي و مذموم بودن ماهيت آن است كه همواره با مرتكب اين جرم برخورد و مقابله شده است (گردآوری : انجمن ناجی)ازاين‌رو در اين نوشتار و در شماره پيشين به مباحث تعريف سرقت، انواع سرقت و دسته‌بندي سارقان پرداختيم. در ادامه و در اين شماره به عوامل مؤثر در سرقت و پيشگيري با آن مي‌پردازيم.
عوامل مؤثر در سرقت
علل و عواملي كه در سارقان مؤثر بوده و به نظر مي‌رسد وقوع سرقت در جوامع، بستگي فراواني به آنها دارد را مي‌توان بر شرح زير برشمرد:
1- عدم رعايت اصول اخلا‌قي، موازين سالم و ارزش‌هاي پذيرفته شده در مسير زندگي
2- تنزل در اركان خانواده به هر شكل و به هر علت و نبود كنترل و فقدان مراقبت لا‌زم از سوي والدين به ويژه در خانواده‌هاي پر فرزند و از هم پاشيده و نيز نبود والدين و بي‌كفايتي آنها
3- نياز و فقر مادي و وجود احساس تفاوت و تبعيض و طلبكاري از جامعه در سارقان
4- تورم و نابساماني اقتصادي از طريق ايجاد فقر اجتماعي، واداشتن افراد به كارهاي كاذب و عدم تأمين حداقل معيشت
5- عدم تربيت صحيح و كامل، ناآگاهي و پايين بودن سطح شعور اجتماعي و فرهنگ در برخي خانواده‌ها
6- ضعف مباني اعتقادي و عدم پايبندي و تبعيت از اصول مذهبي
7- بيماري‌ها و كمبودهاي رواني
8- وجود نزديكان و اطرافيان منحرف و مسائل منحرف كننده در محيط زندگي از جمله دوستان و معاشران ناباب
9- بيكاري و وجود خلأ فراوان در اوقات روزانه افراد
10- اعتياد
11- عدم برخورد متناسب دستگاه‌هاي امنيتي با آسيبي كه سارقان به اجتماع وارد مي‌نمايند.
12- وجود خارجيان كه كنترلي بر آنها نيست و جرايم مختلفي را مرتكب مي‌شوند كه سرقت و جرايم مواد مخدر در رأس آنهاست (گردآوری : انجمن ناجی)
13- وجود عامل طمع و طمعكاري در همه سارقان
14- عوامل فردي همانند وضعيت ظاهري از نظر ساختار جسمي و توارث و مجموعه صفات اخلا‌قي موروثي
15- عوامل محيطي همچون محيط جغرافيايي و آموزشي و محيط زندگي و خانواده
16- مهاجرت به واسطه مشكلا‌تي كه براي مهاجر به وجود مي‌آيد و وي را به سمت انحراف سوق مي‌دهد.
17- استفاده از مشروبات الكلي كه باعث مي‌شود انسان در حال مستي و در لحظه بي‌خبري به خطرناك‌ترين جرايم از جمله سرقت دست بزند.
18- قمار كه سبب مي‌شود قمار باز از فرط استيصال و براي جبران باخت خود به جرايم مالي از جمله سرقت روي آورد.
19- مسائل جنسي و ارتباط با محيط‌هاي فاسد در زندگي سارقان و كشش آنها به انحراف نقش مؤثر و قابل توجهي در اين خصوص دارد.
20- مالخرها نيز نقش عمده‌اي در بروز سرقت دارند. آنها در واقع در يكي از مراحل سرقت_ كه فروش اموال مسروقه است_ با سارقان همكاري مي‌كنند و از اين جهت انگيزه‌اي براي آنان فراهم مي‌سازند. در صورتي كه اگر مالخرها نباشند، انگيزه سرقت در سارق ممكن است به صفر برسد.
پيشگيري و مقابله با سرقت
به منظور مقابله با سرقت اقدامات پيشگيرانه زير را مي‌توان مورد توجه قرار داد:
1- تقويت اعتقادات و ايجاد ايمان راستين از اوان كودكي تا افراد جامعه دروني پاك و وجودي با طراوت داشته باشند؛ چرا كه‌انديشه‌هاي ناپاك و كردار ناشايست و خلا‌ف مختص افراد بي‌ايمان است (گردآوری : انجمن ناجی)
2- تشكيل مركز علمي و دانشگاهي جرم شناسي و همكاري و ارتباط دايمي با مراجع قضايي و مراكز اجرايي
3- طرح مطالب آموزش اجتماعي در كتاب‌هاي درسي دوره‌هاي راهنمايي و بالا‌تر و رسانه‌هاي عمومي‌به خصوص راديو و تلويزيون
4- توجه اساسي و واقعي به مسائل اقتصادي جامعه به ويژه توجه به امر تورم مبارزه با ابهام‌ها در اين زمينه، ايجاد آرامش و احساس امنيت از اين جهت، فقرزدايي، سعي در فراهم نمودن زمينه تعادل اقتصادي در يك جامعه و برنامه‌ريزي اقتصادي؛ در اين زمينه هر فردي از جامعه با توان اقتصادي كه براي وي به وجود مي‌آيد، بايد بتواند نيازهاي خانواده‌اش را بدون اشكال تأمين سازد و فشاري بر وي وارد نيايد و به طور خلا‌صه احساس نياز برآورده نشده وجود نداشته باشد.
5- جلب نظر خانواده‌ها به عواقب و مصيبت‌هاي ناشي از اختلا‌فات خانوادگي به ويژه طلا‌ق، عدم مراقبت و كنترل فرزندان و ضرورت توجه به امور آنان
6- توجه اساسي به امر ورزش و گسترش آن به صورت_ همه جانبه و سرمايه‌گذاري گسترده در اين زمينه
7- پيشگيري از مهاجرت روستاييان به شهرها
8- مبارزه جدي با بيكاري كاذب كه ناشي از وجود مشاغلي نظير دستفروشي، سيگارفروشي و تكدي‌گري در جامعه است (گردآوری : انجمن ناجی)
9- برنامه‌ريزي مؤثر در جهت شناسايي كودكان و زنان بي‌سرپرست و حمايت همه جانبه از آنان
10- آموزش عمومي‌در مورد راه‌هاي پيشگيري از سرقت و افزايش مراقبت‌هاي حفاظتي و ايمني
11- آموزش راه‌هاي افزايش ضريب حفاظت در مورد وسايل نقليه و مكان‌هاي مختلف
12- برنامه‌ريزي و تدوين جزوه‌هاي آموزشي ويژه براي مكان‌هايي كه بيشتر در خطر سرقت هستند، جلب همكاري ساكنان محل و مسؤولا‌ن و ايجاد ارتباط دايمي با بانك‌ها، مغازه‌ها و شركت‌هاي گوناگون
13- زيرنظر داشتن محل‌هاي عمومي‌به صورت محسوس و نامحسوس
14- شناسايي محل‌هاي ويژه تردد سارقان و زير نظر داشتن آنها
15- ايجاد محيطي ناامن براي سارقان تا همواره از ارتكاب سرقت نگران باشند.
16- انتخاب مأموران پليس از ميان افرادي كه صلا‌حيت پليس شدن را دارند.
17- تجهيز پليس به تمام امكانات مدرن و افزايش كارآيي اين نيرو از طريق تقويت همه جانبه
18- مطلع ساختن مردم از نشاني و تلفن‌هاي پليس براي اطلا‌ع دادن وقوع سرقت به آنان
19- سرعت عمل در تعقيب و شناسايي سارقان بر اساس اصول موجود علمي
20- اعمال مجازات مناسب براي هر گروه از سارقان و توجه اساسي به سارقان آزاد شده از زندان‌ها و مراقبت و كنترل آنها توسط مراكز ويژه حمايت از آنان به شيوه مقتضي
21- ايجاد اردوگاه‌هاي كار براي زندانيان سارق و به كارگيري آنان در امر راهسازي، معدن و ...
22- الزام كارخانجات و مؤسسات ساخت وسايل نقليه داخل كشور به استفاده از ديدگاه‌هاي كارشناسي در مورد رعايت نكات ايمني و ضروري براي كاهش زمينه سرقت خودرو همانند انتخاب نوع قفل‌ها، چگونگي حكّ شماره قطعات بر بدنه و نصب دزدگير و قسمت‌هاي مختلف و نحوه سيم‌كشي در قسمت‌هاي محركه
23- افزايش تعداد گشت‌هاي شبانه پليس در مناطق آلوده به سرقت
24- خودداري از اعطاي مرخصي و آزادي مشروط و عفو به سارقان سابقه‌دار
25- كنترل شديد سارقان بعد از تحمل مجازات و پايان محكوميت از طريق ايجاد اشتغال براي آنان
26- ايجاد تكليف براي دفاتر اسناد رسمي به منظور احراز اصالت خودرو و اسناد مالكيت پيش از انتقال رسمي يا تنظيم وكالت‌نامه
27- تلا‌ش در جهت كشف خودروهاي به سرقت رفته و تعويض پلا‌ك‌هاي قديمي خودروها از سوي نيروي انتظامي
28- اختصاص شعب خاصي از دادگاه‌ها براي رسيدگي به جرم سرقت توسط قوه قضاييه
29- برخورد قاطع قضايي با مالخرها و قاچاقچيان متخلفي كه به نحوي با سارقان همكاري دارند.
30- تربيت نيروي مشخص و حرفه‌اي مبارزه با سرقت از سوي پليس
31- تشويق نقدي مأموراني كه در امر پيشگيري و كشف اموال مسروقه موفقيت‌هاي چشمگيري دارند.
اشاره:
سرقت يكي از جرايم مهم جوامع و عملي است كه تقريباً در تمامي‌كشورها ديده مي‌شود. اين جرم در گذشته‌هاي دور نيز وجود داشته و به اشكال مختلف صورت مي‌گرفته است (گردآوری : انجمن ناجی)
سرقت در زمان‌هاي متفاوت و در جوامع مختلف تغيير نموده است؛ اما موضوعي كه از ابتداي پيدايش سرقت تاكنون ثابت مانده، زشتي و مذموم بودن ماهيت آن است كه همواره با مرتكب اين جرم برخورد و مقابله شده است (گردآوری : انجمن ناجی)ازاين‌رو در اين نوشتار و در شماره پيشين به مباحث تعريف سرقت، انواع سرقت و دسته‌بندي سارقان پرداختيم. در ادامه و در اين شماره به عوامل مؤثر در سرقت و پيشگيري با آن مي‌پردازيم.
عوامل مؤثر در سرقت
علل و عواملي كه در سارقان مؤثر بوده و به نظر مي‌رسد وقوع سرقت در جوامع، بستگي فراواني به آنها دارد را مي‌توان بر شرح زير برشمرد:
1- عدم رعايت اصول اخلا‌قي، موازين سالم و ارزش‌هاي پذيرفته شده در مسير زندگي
2- تنزل در اركان خانواده به هر شكل و به هر علت و نبود كنترل و فقدان مراقبت لا‌زم از سوي والدين به ويژه در خانواده‌هاي پر فرزند و از هم پاشيده و نيز نبود والدين و بي‌كفايتي آنها
3- نياز و فقر مادي و وجود احساس تفاوت و تبعيض و طلبكاري از جامعه در سارقان
4- تورم و نابساماني اقتصادي از طريق ايجاد فقر اجتماعي، واداشتن افراد به كارهاي كاذب و عدم تأمين حداقل معيشت
5- عدم تربيت صحيح و كامل، ناآگاهي و پايين بودن سطح شعور اجتماعي و فرهنگ در برخي خانواده‌ها
6- ضعف مباني اعتقادي و عدم پايبندي و تبعيت از اصول مذهبي
7- بيماري‌ها و كمبودهاي رواني
8- وجود نزديكان و اطرافيان منحرف و مسائل منحرف كننده در محيط زندگي از جمله دوستان و معاشران ناباب
9- بيكاري و وجود خلأ فراوان در اوقات روزانه افراد
10- اعتياد
11- عدم برخورد متناسب دستگاه‌هاي امنيتي با آسيبي كه سارقان به اجتماع وارد مي‌نمايند.
12- وجود خارجيان كه كنترلي بر آنها نيست و جرايم مختلفي را مرتكب مي‌شوند كه سرقت و جرايم مواد مخدر در رأس آنهاست (گردآوری : انجمن ناجی)
13- وجود عامل طمع و طمعكاري در همه سارقان
14- عوامل فردي همانند وضعيت ظاهري از نظر ساختار جسمي و توارث و مجموعه صفات اخلا‌قي موروثي
15- عوامل محيطي همچون محيط جغرافيايي و آموزشي و محيط زندگي و خانواده
16- مهاجرت به واسطه مشكلا‌تي كه براي مهاجر به وجود مي‌آيد و وي را به سمت انحراف سوق مي‌دهد.
17- استفاده از مشروبات الكلي كه باعث مي‌شود انسان در حال مستي و در لحظه بي‌خبري به خطرناك‌ترين جرايم از جمله سرقت دست بزند.
18- قمار كه سبب مي‌شود قمار باز از فرط استيصال و براي جبران باخت خود به جرايم مالي از جمله سرقت روي آورد.
19- مسائل جنسي و ارتباط با محيط‌هاي فاسد در زندگي سارقان و كشش آنها به انحراف نقش مؤثر و قابل توجهي در اين خصوص دارد.
20- مالخرها نيز نقش عمده‌اي در بروز سرقت دارند. آنها در واقع در يكي از مراحل سرقت_ كه فروش اموال مسروقه است_ با سارقان همكاري مي‌كنند و از اين جهت انگيزه‌اي براي آنان فراهم مي‌سازند. در صورتي كه اگر مالخرها نباشند، انگيزه سرقت در سارق ممكن است به صفر برسد.
پيشگيري و مقابله با سرقت
به منظور مقابله با سرقت اقدامات پيشگيرانه زير را مي‌توان مورد توجه قرار داد:
1- تقويت اعتقادات و ايجاد ايمان راستين از اوان كودكي تا افراد جامعه دروني پاك و وجودي با طراوت داشته باشند؛ چرا كه‌انديشه‌هاي ناپاك و كردار ناشايست و خلا‌ف مختص افراد بي‌ايمان است (گردآوری : انجمن ناجی)
2- تشكيل مركز علمي و دانشگاهي جرم شناسي و همكاري و ارتباط دايمي با مراجع قضايي و مراكز اجرايي
3- طرح مطالب آموزش اجتماعي در كتاب‌هاي درسي دوره‌هاي راهنمايي و بالا‌تر و رسانه‌هاي عمومي‌به خصوص راديو و تلويزيون
4- توجه اساسي و واقعي به مسائل اقتصادي جامعه به ويژه توجه به امر تورم مبارزه با ابهام‌ها در اين زمينه، ايجاد آرامش و احساس امنيت از اين جهت، فقرزدايي، سعي در فراهم نمودن زمينه تعادل اقتصادي در يك جامعه و برنامه‌ريزي اقتصادي؛ در اين زمينه هر فردي از جامعه با توان اقتصادي كه براي وي به وجود مي‌آيد، بايد بتواند نيازهاي خانواده‌اش را بدون اشكال تأمين سازد و فشاري بر وي وارد نيايد و به طور خلا‌صه احساس نياز برآورده نشده وجود نداشته باشد.
5- جلب نظر خانواده‌ها به عواقب و مصيبت‌هاي ناشي از اختلا‌فات خانوادگي به ويژه طلا‌ق، عدم مراقبت و كنترل فرزندان و ضرورت توجه به امور آنان
6- توجه اساسي به امر ورزش و گسترش آن به صورت_ همه جانبه و سرمايه‌گذاري گسترده در اين زمينه
7- پيشگيري از مهاجرت روستاييان به شهرها
8- مبارزه جدي با بيكاري كاذب كه ناشي از وجود مشاغلي نظير دستفروشي، سيگارفروشي و تكدي‌گري در جامعه است (گردآوری : انجمن ناجی)
9- برنامه‌ريزي مؤثر در جهت شناسايي كودكان و زنان بي‌سرپرست و حمايت همه جانبه از آنان
10- آموزش عمومي‌در مورد راه‌هاي پيشگيري از سرقت و افزايش مراقبت‌هاي حفاظتي و ايمني
11- آموزش راه‌هاي افزايش ضريب حفاظت در مورد وسايل نقليه و مكان‌هاي مختلف
12- برنامه‌ريزي و تدوين جزوه‌هاي آموزشي ويژه براي مكان‌هايي كه بيشتر در خطر سرقت هستند، جلب همكاري ساكنان محل و مسؤولا‌ن و ايجاد ارتباط دايمي با بانك‌ها، مغازه‌ها و شركت‌هاي گوناگون
13- زيرنظر داشتن محل‌هاي عمومي‌به صورت محسوس و نامحسوس
14- شناسايي محل‌هاي ويژه تردد سارقان و زير نظر داشتن آنها
15- ايجاد محيطي ناامن براي سارقان تا همواره از ارتكاب سرقت نگران باشند.
16- انتخاب مأموران پليس از ميان افرادي كه صلا‌حيت پليس شدن را دارند.
17- تجهيز پليس به تمام امكانات مدرن و افزايش كارآيي اين نيرو از طريق تقويت همه جانبه
18- مطلع ساختن مردم از نشاني و تلفن‌هاي پليس براي اطلا‌ع دادن وقوع سرقت به آنان
19- سرعت عمل در تعقيب و شناسايي سارقان بر اساس اصول موجود علمي
20- اعمال مجازات مناسب براي هر گروه از سارقان و توجه اساسي به سارقان آزاد شده از زندان‌ها و مراقبت و كنترل آنها توسط مراكز ويژه حمايت از آنان به شيوه مقتضي
21- ايجاد اردوگاه‌هاي كار براي زندانيان سارق و به كارگيري آنان در امر راهسازي، معدن و ...
22- الزام كارخانجات و مؤسسات ساخت وسايل نقليه داخل كشور به استفاده از ديدگاه‌هاي كارشناسي در مورد رعايت نكات ايمني و ضروري براي كاهش زمينه سرقت خودرو همانند انتخاب نوع قفل‌ها، چگونگي حكّ شماره قطعات بر بدنه و نصب دزدگير و قسمت‌هاي مختلف و نحوه سيم‌كشي در قسمت‌هاي محركه
23- افزايش تعداد گشت‌هاي شبانه پليس در مناطق آلوده به سرقت
24- خودداري از اعطاي مرخصي و آزادي مشروط و عفو به سارقان سابقه‌دار
25- كنترل شديد سارقان بعد از تحمل مجازات و پايان محكوميت از طريق ايجاد اشتغال براي آنان
26- ايجاد تكليف براي دفاتر اسناد رسمي به منظور احراز اصالت خودرو و اسناد مالكيت پيش از انتقال رسمي يا تنظيم وكالت‌نامه
27- تلا‌ش در جهت كشف خودروهاي به سرقت رفته و تعويض پلا‌ك‌هاي قديمي خودروها از سوي نيروي انتظامي
28- اختصاص شعب خاصي از دادگاه‌ها براي رسيدگي به جرم سرقت توسط قوه قضاييه
29- برخورد قاطع قضايي با مالخرها و قاچاقچيان متخلفي كه به نحوي با سارقان همكاري دارند.
30- تربيت نيروي مشخص و حرفه‌اي مبارزه با سرقت از سوي پليس
31- تشويق نقدي مأموراني كه در امر پيشگيري و كشف اموال مسروقه موفقيت‌هاي چشمگيري دارند.