۱۷-۵-۱۳۹۳, ۰۶:۰۳ عصر
یکی از مسائلی که بین کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شود لجبازی آنهاست (گردآوری : انجمن ناجی) لجبازی رفتاری نامطلوب است که به شکل آسیب رساندن به خود و دیگران، دشنام‌گفتن، گریه‌کردن، فریاد کشیدن و شکستن وسایل به چشم می‌خورد. این رفتار در حد کم طبیعی است، اما اختلالی وجود دارد به نام اختلال لجبازی و نافرمانی (ODD) که مهم‌ترین مشخصه آن نافرمانی بیش از حد است (گردآوری : انجمن ناجی)
معمولا رفتارهای منفی گرایانه و لجبازی به‌شکل یکدندگی مستمر، مقاومت در برابر دستورالعمل‌ها و تمایل نداشتن به صلح و سلطه‌پذیری یا جر و بحث با بزرگسالان و همسالان ظاهر می‌شود.
این اختلال بین دو تا ۱۶ درصد کودکان دیده می‌شود و تا قبل از بلوغ در پسران شایع‌تر است و از قبل از هشت سالگی و معمولا تا اوایل نوجوانی دیده می‌شود. برای تشخیص لازم است چهار یا بیش از چهار مورد از نشانه‌های زیر حداقل به مدت شش ماه دوام داشته باشد:
براحتی از کوره در می‌رود، با بزرگسالان مشاجره می‌کند، به طور فعال از انجام خواسته‌ها سرپیچی می‌کند، قواعد و مقرراتی را که بزرگسالان اعلام می‌کنند، نادیده می‌گیرد، از روی عمد موجب ناراحتی دیگران می‌شود، دیگران را به خاطر اشتباهات یا بدرفتاری خودش سرزنش می‌کند، حساس و زودرنج است، خشمگین و اوقات تلخ است، کینه‌توز و انتقامجو است .
عوامل مختلفی از قبیل فضای خانواده؛ تعارضات و مشاجراتی که بین پدر و مادر وجود دارد؛ نوع ارتباط والد ـ فرزند؛ عدم برخورداری از نظم و برنامه‌های تفریحی و قوانین سختگیرانه والدین از جمله عوامل موثر در بروز این اختلال است (گردآوری : انجمن ناجی)
برای درمان لازم است در گام اول به شناسایی علل بروز رفتار لجبازی پرداخت. همچنین لازم است تعداد دفعات و مدت زمانی که فرد لجبازی می‌کند، ثبت شود. برای درمان لازم است این مهارت‌ها در کودک تقویت شود:
ـ آموزش رفتار قاطعانه و نه لجبازانه به کودک.
ـ کمک به استقلال کودک و نظرسنجی از او برای انجام اموری از قبیل انتخاب لباس و نوع بازی
ـ تمرین صبور بودن و جلوگیری از شتاب دادن به کارهای کودک (مثلا برای انجام هر کاری از قبیل حاضر‌شدن، استحمام و مسواک کودک را شتابزده نکنیم.)
ـ نادیده گرفتن لجبازی‌های کودک
ـ تسلیم نشدن در مقابل خواسته‌های نامعقول و رشوه ندادن به کودک (گاهی والدین به خستگی می‌رسند و برای این‌که کودک داد و بیداد خود را متوقف کند، به او رشوه می‌دهند.)
ـ استفاده از خانواده درمانی برای بهبود شرایط و روابط خانوادگی در صورت لزوم
ـ بیان دلایل منطقی برای درخواست‌هایی که از کودک دارید (اجتناب از این‌که بدون ارائه دلیل منطقی فقط به کودک گفته شود چون من می‌گویم باید اطاعت کنی.)
ـ اجتناب از تهدید کودک
ـ آموزش فواید رعایت قوانین
ـ آموزش سیستم برنده ـ برنده به کودک (لازم است به کودک بگویید خود او راه‌حلی ارائه دهد که هم خود او را راضی کند و هم والدینش از راه حل پیشنهادی راضی باشند) در این شرایط خود کودک معمولا راه‌هایی را پیشنهاد می‌دهد که می‌تواند کمک کند تا از لجبازی او کاسته شود.
ـ به روانپزشک مراجعه و در صورت تجویز از مداخلات دارویی همراه رفتار درمانی استفاده شود.
(دکتر مهرنوش دارینی - روان‌شناس و مشاور)
.............................
انجمن ناجی
.............................
انجمن ناجی