۷-۱۰-۱۳۹۲, ۰۲:۱۶ عصر
کمال انسان از منظر عرفان
قرآن و سیره پیامبر (ص) و ائمه، بهترین روش در طی طریق عرفانی است
کمال انسان از منظر عرفان
انجمن ناجی : حرکت و سیر انسان در طول حیات خویش از تولد تا مرگ و نحوه تکامل وی در این دوره همواره مورد بحث و مداقه دانشمندان علوم مختلف قرار گرفته و سعی بر این بوده تا بهترین و ساده ترین راه برای رسیدن به کمال انسانی مورد توجه قرارگیرد، چنانچه تمامی پیشرفت های انسان در علوم مختلف و اکتشافات بشری در قرون و اعصار متمادی برگِرد این مدار یعنی پیشرفت بشر در دنیا و عقبی رو به سوی سعادت و کمال مطلوب بوده و خواهد بود.
در این بین کشش و گرایش فطری انسان به مبادی معنوی و روحی، انسان های آزاده را بر آن داشته تا کمال و هدف غایی خویش را به تاسی از ادیان الهی گونه و هم در بعد روحی و توجه به غیب مطلق قرار داده و در این راه با نوک مژگان گام نهند و علم و عمل عرفان نتیجه این پویش بشری بوده است؛ بنابر این باید توجه داشت که کمال و کمال گرایی در عرفان باعث حرکت و عدم سکون نوع بشر شده و پیوسته وی را وادار به پیشرفت و ترقی می نماید و مشکلات و سختی ها را به جان می خرد، چه این مشکلات و دشواری ها را آزمونی برای خویش می پندارد که سنگ محک و عیاری برای عمق و ژرفای خواسته خویش است، چنانچه حافظ نیز به این موضوع اشارتی داشته و می گوید:
حافظ چه نالی گر وصل خواهی
خون بایدت خورد، در گاه بی گاه
یا مولانا می سراید:
مومن آن باشد که اندر جزر و مد
کافر از ایمان او حسرت خورد
پس غلبه این نوع اندیشه در انسان باعث از بین بردن خمودی و سستی و باعث پویایی و حرکت جامعه به سوی رستگاری و کمال انسانی می شود که هدف غایی تمام ادیان است (گردآوری : انجمن ناجی) در کمال عرفانی جنبه های متعالی یا ماوراءالطبیعه و فطرت و جنبه های روحانی و معنوی انسان مورد نظر قرار می گیرد و آنگاه است که کمال انسانی شکل و هدفی بدیع به خود می گیرد و افقی متفاوت پیش روی انسان می گشاید، این امر با توجه به تعالیم انبیاء، سیره اولیاء و سخنان عرفا در تمامی ادیان الهی با تمام تفاوت ها در مشرب و عقیده به یک نتیجه مشترک می رسید که آن تعالی انسان از بعد روحی یا همان گسستن از کشش ها و جاذبه های نفسانی یا مادی و توجه به غیب و روح است که باز هرکس به طریقی به این تفکر دامن زده و آن را به شیوه ای بیان می کند، مثلا در تعالیم عرفانی اسلام هدف سالک واقعی طی کردن اسفار چهارگانه سلوکی و پیوستن به جانان و محوشدن در وجود لایزال حضرت احدیت است که مافوق تصور عقلی بشری است که:
بار دیگر از ملک پران شوم
آنچه اندر وهم ناید آن شوم
و باز بنابر نظر عرفا، در این سیر سلوکی، سالک پس از وصول به عرفان در مراحل آغازین معرفت است که باید غور کند، پس از رسیدن به قله قاف، تماشاگه مقصود را و لمس کند، جزء به جزء دیده ها را و ببیند نادیدنی ها و تفرج کند مناظر زیبای معانی عالیه حقیقی ازلی و ابدی را و به کمال معرفت جانان به قدر ظرف روحی نایل آید.
پس با این وصف خود کمال نیز جای سوال واقع می شود که آیا امری مطلق است یا نسبی و آیا حدی و درجه ای بر آن مترتب است یا نه که البته نظر بر این است که کمال انسان امری نسبی است که با توجه به جمیع شرایط روحی و جسمی، اجتماعی و خانوادگی و... باید به آن توجه شود ؛ اما در کل دست یافتن به فضایل عالیه بشری و دوری از هرگونه زشتی و پلیدی است، یعنی اگر انسانی عالم است به کمال علم، اگر عامل است به کمال عمل و اگر عاشق است به کمال عشق نایل آید تا معنی کمال در وی متجلی و به عینه نمایان شود که ملاک و معیار یا اندازه ای برای آن وجود ندارد، چون حدی برای انسان وجود ندارد تا محدودیتی برای آن قائل شویم، پس روح انسان در مسیر سیر و تکامل به سوی مبدأ خویش همواره در کمال است نسبت به گذشته و ناقص است نسبت به آینده خویش و باید تلاش کند تا جان در بدن است در این سیر ملکوتی و الهی باز نایستد و گامی به عقب بر نگردد و این دراز راه بی نهایت را به سر برد و مصداق این بیت شود:
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل
تا سرا پرده گل نعره زنان خواهد شد
در نهایت بهترین روش در عرفان علمی و عملی تاسی به قرآن عظیم الشان و سیره و صفات حضرت ختمی مرتبت (ص) و حضرات ائمه معصومین(ع) در کسب قوه عرفانی و رسیدن مقام انسانیت به قاب قوسین یا حقیقت محمدیه(ص) خواهد بود.
انجمن ناجی ( http://www.iraniansocialnet.ir )
1391/7/28
سایر مقالات این نویسنده :
فرهنگ مكتوب حوادث كربلا
تحليل روان شناختى شخصيت شهيد ابوترابى
خودباورى در اسارت
آزادگان و دردهاى خاموش
ايمان سرّ مقاومت آزادگان
شاهد کودک ـ شماره ۷۱، آذر ۱۳۹۰
علوم زمین و معدن ـ سال ششم، شماره ۷۲، فروردین ۱۳۹۱
بندر و دریا ـ سال بیست و هفتم، شماره ۵۳ (پیاپی ۱۸۸)، فروردین ۱۳۹۱
صنایع قند ایران ـ سال سی و ششم، شماره ۲۱۲، مرداد و شهریور ۱۳۹۱
لذت فیزیک ـ شماره ۲۴، شهریور ۱۳۹۱
نمایشگاه بازی های رایانه ای ۲۰۱۰
مدیر گوگل : به آینده رسیدیم
انتقاد اصحاب رسانه از جشنواره مطبوعات
درباره تلکام ۲۰۱۰
چراغ های الکامپ روشن است
جاودانگی، وعده الهی و آمال بشری
حافظ و توجه به باطن دین
کمال انسان از منظر عرفان
رهیافت عاشقانه به متنی مقدس
درس هایی از مکتب اخلاقی امام جواد(ع)
قرآن و سیره پیامبر (ص) و ائمه، بهترین روش در طی طریق عرفانی است
کمال انسان از منظر عرفان
انجمن ناجی : حرکت و سیر انسان در طول حیات خویش از تولد تا مرگ و نحوه تکامل وی در این دوره همواره مورد بحث و مداقه دانشمندان علوم مختلف قرار گرفته و سعی بر این بوده تا بهترین و ساده ترین راه برای رسیدن به کمال انسانی مورد توجه قرارگیرد، چنانچه تمامی پیشرفت های انسان در علوم مختلف و اکتشافات بشری در قرون و اعصار متمادی برگِرد این مدار یعنی پیشرفت بشر در دنیا و عقبی رو به سوی سعادت و کمال مطلوب بوده و خواهد بود.
در این بین کشش و گرایش فطری انسان به مبادی معنوی و روحی، انسان های آزاده را بر آن داشته تا کمال و هدف غایی خویش را به تاسی از ادیان الهی گونه و هم در بعد روحی و توجه به غیب مطلق قرار داده و در این راه با نوک مژگان گام نهند و علم و عمل عرفان نتیجه این پویش بشری بوده است؛ بنابر این باید توجه داشت که کمال و کمال گرایی در عرفان باعث حرکت و عدم سکون نوع بشر شده و پیوسته وی را وادار به پیشرفت و ترقی می نماید و مشکلات و سختی ها را به جان می خرد، چه این مشکلات و دشواری ها را آزمونی برای خویش می پندارد که سنگ محک و عیاری برای عمق و ژرفای خواسته خویش است، چنانچه حافظ نیز به این موضوع اشارتی داشته و می گوید:
حافظ چه نالی گر وصل خواهی
خون بایدت خورد، در گاه بی گاه
یا مولانا می سراید:
مومن آن باشد که اندر جزر و مد
کافر از ایمان او حسرت خورد
پس غلبه این نوع اندیشه در انسان باعث از بین بردن خمودی و سستی و باعث پویایی و حرکت جامعه به سوی رستگاری و کمال انسانی می شود که هدف غایی تمام ادیان است (گردآوری : انجمن ناجی) در کمال عرفانی جنبه های متعالی یا ماوراءالطبیعه و فطرت و جنبه های روحانی و معنوی انسان مورد نظر قرار می گیرد و آنگاه است که کمال انسانی شکل و هدفی بدیع به خود می گیرد و افقی متفاوت پیش روی انسان می گشاید، این امر با توجه به تعالیم انبیاء، سیره اولیاء و سخنان عرفا در تمامی ادیان الهی با تمام تفاوت ها در مشرب و عقیده به یک نتیجه مشترک می رسید که آن تعالی انسان از بعد روحی یا همان گسستن از کشش ها و جاذبه های نفسانی یا مادی و توجه به غیب و روح است که باز هرکس به طریقی به این تفکر دامن زده و آن را به شیوه ای بیان می کند، مثلا در تعالیم عرفانی اسلام هدف سالک واقعی طی کردن اسفار چهارگانه سلوکی و پیوستن به جانان و محوشدن در وجود لایزال حضرت احدیت است که مافوق تصور عقلی بشری است که:
بار دیگر از ملک پران شوم
آنچه اندر وهم ناید آن شوم
و باز بنابر نظر عرفا، در این سیر سلوکی، سالک پس از وصول به عرفان در مراحل آغازین معرفت است که باید غور کند، پس از رسیدن به قله قاف، تماشاگه مقصود را و لمس کند، جزء به جزء دیده ها را و ببیند نادیدنی ها و تفرج کند مناظر زیبای معانی عالیه حقیقی ازلی و ابدی را و به کمال معرفت جانان به قدر ظرف روحی نایل آید.
پس با این وصف خود کمال نیز جای سوال واقع می شود که آیا امری مطلق است یا نسبی و آیا حدی و درجه ای بر آن مترتب است یا نه که البته نظر بر این است که کمال انسان امری نسبی است که با توجه به جمیع شرایط روحی و جسمی، اجتماعی و خانوادگی و... باید به آن توجه شود ؛ اما در کل دست یافتن به فضایل عالیه بشری و دوری از هرگونه زشتی و پلیدی است، یعنی اگر انسانی عالم است به کمال علم، اگر عامل است به کمال عمل و اگر عاشق است به کمال عشق نایل آید تا معنی کمال در وی متجلی و به عینه نمایان شود که ملاک و معیار یا اندازه ای برای آن وجود ندارد، چون حدی برای انسان وجود ندارد تا محدودیتی برای آن قائل شویم، پس روح انسان در مسیر سیر و تکامل به سوی مبدأ خویش همواره در کمال است نسبت به گذشته و ناقص است نسبت به آینده خویش و باید تلاش کند تا جان در بدن است در این سیر ملکوتی و الهی باز نایستد و گامی به عقب بر نگردد و این دراز راه بی نهایت را به سر برد و مصداق این بیت شود:
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل
تا سرا پرده گل نعره زنان خواهد شد
در نهایت بهترین روش در عرفان علمی و عملی تاسی به قرآن عظیم الشان و سیره و صفات حضرت ختمی مرتبت (ص) و حضرات ائمه معصومین(ع) در کسب قوه عرفانی و رسیدن مقام انسانیت به قاب قوسین یا حقیقت محمدیه(ص) خواهد بود.
انجمن ناجی ( http://www.iraniansocialnet.ir )
1391/7/28
سایر مقالات این نویسنده :
فرهنگ مكتوب حوادث كربلا
تحليل روان شناختى شخصيت شهيد ابوترابى
خودباورى در اسارت
آزادگان و دردهاى خاموش
ايمان سرّ مقاومت آزادگان
شاهد کودک ـ شماره ۷۱، آذر ۱۳۹۰
علوم زمین و معدن ـ سال ششم، شماره ۷۲، فروردین ۱۳۹۱
بندر و دریا ـ سال بیست و هفتم، شماره ۵۳ (پیاپی ۱۸۸)، فروردین ۱۳۹۱
صنایع قند ایران ـ سال سی و ششم، شماره ۲۱۲، مرداد و شهریور ۱۳۹۱
لذت فیزیک ـ شماره ۲۴، شهریور ۱۳۹۱
نمایشگاه بازی های رایانه ای ۲۰۱۰
مدیر گوگل : به آینده رسیدیم
انتقاد اصحاب رسانه از جشنواره مطبوعات
درباره تلکام ۲۰۱۰
چراغ های الکامپ روشن است
جاودانگی، وعده الهی و آمال بشری
حافظ و توجه به باطن دین
کمال انسان از منظر عرفان
رهیافت عاشقانه به متنی مقدس
درس هایی از مکتب اخلاقی امام جواد(ع)