سوفنتانيل يك ضد درد مخدر است كه به عنوان داروي همراه و همچنين براي القاي بيهوشي مصرف ميشود. اين دارو همچنين با تجويز داخل نخاعي و درون سخت شامه براي ايجاد بيدردي و پس از عمل جراحي به كار ميرود.
فارماکوکینتیک:
سوفنتانيل به راحتي از سد خوني –مغزي عبور ميكند. تجمع سوفنتانيل در بافتهاي چربي ممكن است باعث طولاني شدن اثر دارو شود. متابوليم دارو عمدتآً كبدي است (گردآوری : انجمن ناجی) سوقنتانيل نيمه عمر سه مرحلهاي دارد و نيمه عمر دفعي آن 7/2 ساعت است (گردآوری : انجمن ناجی) زمان شروع اثر دارو حدود 6/1-1 دقيقه بعد از تزريق وريدي است (گردآوری : انجمن ناجی) پيوند دارو به پروتئينهاي پلاسما بسيار زياد است (گردآوری : انجمن ناجی) دارو از طريق كليه دفع ميشود.
عوارض جانبی:
برادي كاردي، كاهش فشار خون و ضعف تنفسي طي وبعد از عمل جراحي از عوارض شايع و مهم سوفنتانيل هستند.
هشدارها:1- در صوت وجود عيب كار كبد، سوفنتانيل بايد با احتياط فراوان تجويز شود.
2. داروهاي ضد درد مخدر باعث تشديد ضعف تنفسي ميشوند.
3. در بيماران سالخورده ، بسيار بيمار و بيماران بسيار جوان، مصرف اين دارو به دليل احتمال بروز علائم تنفسي بايد با احتياط فراوان صورت گيرد.
4. هنگام تجويز دارو بايد امكانات لازم براي كنترل علائم مسموميت احتمالي با دارو از جمله آنتاگونيستهاي مواد مخدر در دسترس باشد.
5. مقدار مصرف دارو بايد براي هر بيمار به طور جداگانه و با توجه به سن، وزن، اندازه بدن، شرايط فيزيكي بيمار، مصرف همزمان ساير داروها و طول مدت احتمالي عمل جراحي تعيين ميشود.
6. اين دارو ممكن است باعث سختي عضلات سينه وشكم شده و در نتيجه باعث اختلال در تنفس گردد.
7. تزريق وريدي دارو بهتر است به صورت آهسته و طي حداقل 2-1 دقيقه صورت گيرد.
8. اگرچه مصرف بنزوديازپينها ممكن است باعث بهبود بيهوشي گردد، احتمال افزايش ضعف تنفسي و يا كاهش فشار خون بايد در نظر گرفته شود.
9. مصرف متناوب دارو ممكن است باعث ايجاد تحمل به اثرات دارو گردد. اين دارو مانند ساير داروهاي ضد درد مخدر ممكن است باعث ايجاد وابستگي و اعتياد به دارو شود.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان سوفنتانيل با بنزوديازپينها ، داروهاي مضعف CNS و داروهاي مهار كننده آنزيم هاي كبدي باعث تشديد عوارض جانبي دارو هستند.
نکات قابل توصیه:
1- تا 24 ساعت پس از مصرف اين دارو ، در صورت بروز سرگيجه ، خوابآلودگي ، منگي يا تاري ديد بايد احتياط نمود.
2- تا 24 ساعت پس از مصرف اين دارو از مصرف فرآوردههاي حاوي الكل يا ساير داروهاي مضعف CNS بايد خودداري نمود. مگر اينكه اختصاصاً توسط پزشك تجويز شده باشد.